Қазақстан Республикасында көрсетілетін қызметтер саласын дамыту жөніндегі

Жаһандық бәсеге қабілеттілік индексіне сәйкес, Қазақстанның 8 ЖОО әлемнің үздік 800 ЖОО қатарына кіреді, олардың біріншісі тек 236 орында ғана орналасқан.

Дарындардың бәсеге қабілеттілік индексінде (Insead Global Talent Competitiveness Index 2017) Қазақстан дарындарды тарту үшін мүмкіндіктер жасау бойынша 118 елдің ішінен 53 орынды алады, дарындар үшін нарықтың тартымдылығы бойынша 65 орын.

Осы рейтингтің жоғарғы орындарынан көрінген АҚШ, Ұлыбритания, Канада, Аустралия шетелден және жоғары білімнің жоғары деңгейі бар үздік мамандарды тартуға мүмкіндік беретін миграциялық саясатымен танымал.

• 
  қамту, % - орын
  

Ауылдағы мектепке дейінгі ұйымдар желісінің үлкен санына қарамастан, ауылды жерлердегі 1 ден 6 жасқа дейінгі балаларды қамту төмен болуда (қала – 57,7%, ауыл – 42,3%). Қалалық мектепке дейінгі ұйымдардағы балалардың жоғары коэффициенті халықтың урбанизациялану салдары болып табылады.

3-6 жастағы балаларды 2020 жылға қарай мектепке дейінгі тәрбиемен және оқытумен толықтай қамтуды қамтамасыз ету Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2016-2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының стратегиялық мақсаттарының бірі болып табылады. Бұл көрсеткіш соңғы 11 жылдың ішінде 3,5 есе артты (2005 ж. – 24,4%, 2016 ж. – 85,8%).

Бұған халықтың мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарының сапалы қызметтеріне қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған, «Балапан» Бағдарламасы бойынша мемлекеттік тапсырысты ұлғайту шаралары жағдай жасады.

Алайда мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының жұмыс істейтін желісі және оның инфрақұрылымдық жаңару қарқыны елдегі бала туудың өсуін қуып жетуге, әсіресе ірі қалаларда үлгермей отыр.

Мектеп инфрақұрылымы болатын қажеттіліктерді толық мөлшерде қанағаттандырмайды. Білім беру процессіндегі инновациялық технологиялар да толық мөлшерде қолданылмайды. Технологиялардың жедел дамуы мен білім экономикасының өсуі сабақ берудің жаңа тәсілдеріндегі қажеттілікті ұсынады. Бұл ЮНЕСКО-ның «бүкіл өмір бойы оқу» тұжырымдамасын іске асыру үшін, бизнестің қазіргі және болашақ қажеттіліктеріне сәйкес болатын, барлық деңгейдегі білім бағдарламаларын жаңартудың жүйелік жұмыстарын қажет етеді.

2020 жылға қарай Қазақстанда жұмысшы мамандықтарының кадрларына қажеттілік барлық бос орындардың 95% құрайды. Бұл ТжКБ жүйесінде жұмысшы кадрлар мен орта буынды мамандарды даярлаудың төмендеуімен ескертілген. Жұмысшы кадрлар мен орта буынды мамандардың жетіспеушілігі мәселелерін шешу үшін техникалық және кәсіптік білім беру жүйесі белсенді дамытылады.

Өнеркәсіптік жаңғыру жағдайында білім беру саласының маңызы күшейеді. Осыға байланысты ҒЗИ, жоғары оқу орындары негізінде және инновациялық кластер аясында құзіреттілік орталықтарын дамыту қажет. Білім беру саласында, жеке бизнспен серіктестікте өзгерістер қажет. Осымен бірге еңбек нарығының қажеттілігін технологиялық және цифрлық дағдыларды иеленетін, білікті кадрлармен қамтамаыз етуге ерекше назар аударылатын болады.