Қазақстан Мемлекетінің ғылым және білім министірлігі

жүктеу 3,83 Mb.

бет	8/22
Дата	20.05.2018
өлшемі	3,83 Mb.
	#14672

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 22

6 Зертханалық жұмыс Тақыры п : Дене типтерін ажырату (нормостениялық, астениялы қ , гиперстениялық). Ж ұ мысты
Пинье индексі

Бақылау сұрақтары;

1Тыныс мүшелеріне қандай мүшелер жатады?

2 Денсаулық бағалау өлшемдеріне қандай басты көрсеткіштер енеді?

3 Газ алмасуы кезінде тыныс алатын ауа мен тыныс шығару кезіндегі ауа құрамында қандай айырмашылық болады?

4 Газ алмасу процесі қандай заңдылықтар негізінде жүреді?

5 Гипоксия, спирометрия, ӨТС, тіршілік көрсеткіші ұғымдары нені білдіреді?

6 Жасына, жынысына, дене тұлғасына қарай ӨТС ша-малары калай өзгереді?

7 Спирометрмен жұмыс кезінде гигиеналық талаптарды қалай сақтау керек?

№ 6 Зертханалық жұмыс

Тақырып: Дене типтерін ажырату (нормостениялық, астениялық, гиперстениялық).

Жұмыстың мақсаты: студенттерді өз дене бітімін, тұлға ерекшеліктерін бағалай білуге үйрету;

Жұмыстың жоспары:

1 Тұлға типтері

2 Дене өлшемдері. Эрисман индексы

Қажетті құрал-жабдықтар:

Бой өлшегіш, өлшеуіш таспа немесе ұзын бау және сызғыш.

- Бас, иық, кеуде шеңберлерін өлшеу өлшеуіш таспалар арқылы жасалады. Бас шеңбері бас киім өлшемін көрсетеді, иың шеңбері иық белдеуін орай бұлшық еттер бос және қатайтылған екі өлшеммен алынады. Кеуде шеңберін өлшеу үшін (3-рет - тыныштық күйде, тыныс алғанан кейін, тыныс шығарғанан кейін) өлшеуішті екі қолды жоғары созып тұрғанда не қолды төмен түсіріп тұрғанда қолтық астынан өткізеді. Тыныс қозғалысына байланысты кеуде шеңберлерінің тыныс алғандағы және тыныс шығарғандағы айырмасы (кеуде қуысы экскурсиясы) 8-12 см болса, тыныс еттерінің шыққандығын көрсетеді. Ал, айырма 5-7 см-ден аспаса, дене шынығуының кемдігі анықталады. Дене өлшемдерін алуды белгілі бір уақытқа орайластырған жөн. Күнделікті қозғалыс кезінде омыртқааралық шеміршекті дискілердің отыруына байланысты таңнан кешке дейін бой ұзындығы 3-5 см-ге қысқарып отыратындығын ескеріп, бой өлшеуді таңғы сағат 9.00-10.00 аралығында жасау қажет.

Астениялық - астеник - (грек. Asteneia - әлсіз) - әлсіз бұлшық етті, қушық кеуде, ұзынтұра болып келетін дене бітімі. Алғашқы ұрықтың эктодермадан даму бастау алатын дене бітімі, тері және сезім, жүйке жүйелері бірінші дамыған адам тұлғасы. 175 см-ден бойшаң болып келеді. Білезік шеңбері 16 см-ден кіші болады. Ұзындық өлшемдері көлденең қимасы өлшемдерінен көп артық болып келеді.

Нормостеник - негізгі дене өлшемдері өзара үйлесімді, дене бітімі қалыпты, ұрықтың мезодермалық жапырақшадан тірек-қимыл, зәр шығару және жыныс жүйелері, жүрек-тамыр жүйесінің ерте дамуы нәтижесінде дамып жетілетін үйлесімді тұлға мөлшері. Бой 165-:-175. Білезік шеңбері 16-19 см арасында.

Гиперстеник - дене бітімі тығыз, дембелніе тұлға, эндодермалық жапырақшадан ас қорыту және тыныс алу жүйелерінің ерте бастау алып ілгерілей дамуы нәтижесінде пайда болатын бітім. Бой 165 см-ге дейін. Төртбақ, қысқа бойлы, кең кеуделі, кең иықты, жалпақ жауырынды, толық бөкселі болып келеді.

Ә

рисман индексі - кеуде нуысының үйлесімді мөлшерін анықтау:
КШ₁ - тыныштық күйдегі қалыпты кеуде шеңбері.

Қалыпты көрсеткіш - + 5,8-: - + 3,3 арасы.

Пинье индексі - дене бітімі мығымдығын есептеу:

КШ₃ — тыныс шығарғаннан соңғы кеуде шеңбері.

Қалыпты көрсеткіш: 10-нан аз болса; Бағалау нормалары: 10-нан аз болса - "өте жақсы", 10-20 - "жақсы"; 21-25- "орташа"; 26-35 - "әлсіз"; 36-дан көп болса, дене өте әлсіз болғаны.

Дене дамуының жасқа байланысты сандық көрсеткіштері

Дене бітіміне қарай бой - салмағы қалыпты көрсеткіштері

жүктеу 3,83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 22