А. Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті Экология және егіншілік кафедрасы
Шевченко Л.Я.
Хасанова А.И.
Адам экологиясы
Зертханалық жұмыстар жинағы
Құрастырушылар: Шевченко Л.Я.
Хасанова А. И.
Рецензенттер:
Блисов Т.М. экология және егіншілік кафедрасының доценті б..ғ.к.,
Юнусова Г.Б. экология және егіншілік кафедрасының о0ытушысы
Шевченко Л.Я., Хасанова А.И..
Адам экологиясы. Зертханалық жұмыстар
Костанай: А.Байтурсынов атындағы ҚМУ, 2008.- 43б.
Экология мамандықтары бойынша оқитын студенттерге арналған зертханалық жұмыстар.Зертханалық жұмыстар адам экологиясына байланысты тақырыптарды қарастырады.
ББ 74. 582. 01
Аграрлы-биологиялық факультеттің әдістемелік кеңесімен,
25.03. 2008 ж мақұлданған №7 хаттамасы
© А.Байтурсынов атындағы
Қостанай мемлекеттік университеті
Мазмұны
Кіріспе……………………………………………………………………..
|
4
|
1 тақырып Нақты дене салмағын өлшеу. Кетле индексі.
|
5
|
2 тақырып Бой — салмақ қатынастары. Үйлесімділік көрсеткіштерін анықтау
|
8
|
3 тақырып Тыныс жиілігін (ТЖ) анықтау және бағалау.................
|
9
|
4 тақырып Тамыр соғысын тыңдау және лүпіл санын анықтау.............
|
12
|
5тақырып Өкпенің тіршілік сыйымдылығын (ӨТС) анықтау (спирометрия)
|
14
|
6тақырып Дене типтерін ажырату
|
16
|
7 тақырып Тәуліктік тамақ рационын құру...............................
|
19
|
8 тақырып Дене қатынастары үйлесімін анықтау.
|
29
|
9 тақырып Ромберг сынағы.
|
30
|
10 тақырып Мінез сипатын анықтау.
|
32
|
11тақырып Қызу қандылық типін анықтау.
|
37
|
Кіріспе
«Адам экологиясы» пәні нақты базалық пән болып табылады.
Адам экологиясы тіршілік иелерінің бір ғана түрінің – Homo sapiens – Саналы адамның – оның коғамдық және шаурашылық дамуының әртүрлі кезіндеріндегі табиғатпен жүйелі байланыстарын зерттейді және жаратылыстаныу ғылымдарының әлеуметтік экологиясы деп аталатың ауқымды тармағының бір бөлігі болып табылады.
Курстың негізгі мақсаты – адам мен табиғат қарым-қатынастарындағы мәселелерге жан-жақты талдау жүргізу, толып жатқан экологиялық мәселелердің тек мемлекеттік саясат пен қоғамның іс-қимылдары парасаттылық пен қатар жүргізіліп, әр бір адамның экологиялық сана-сезімі жоғары деңгейге жеткенде ғана құтылуға болатындығына көз жеткізу.
Курстың міндеттері:
адам экологиясының экологиялық пәндердің арасындағы орнын анықтау;
адамзат өркениетінің дамуынын қазіргі адам экологиясының сұранысқа ие болу себептерін ашып көрсету;
адамның өзінің тіршілік ету ортасымен әсерлесуінің жалпы заңдылықтарын ашып көрсету;
адамды қоршаған ортаға антропогендік ықпал көрсетілуімен байланысты әлеуметтік – экологиялық проблемаларға талдау жасау;
білім алушыларды Биосфераның және адамзат өркениетінің дамуынын оптимистік және пессимистік модельдермен таныстыру;
әртүрлі деңгейдегі биологиялық және геоэкологиялық жүйелердің орнықты қызмет атқаруының зандылықтары жөнінде білім беру;
- урбо- және агроэкожүйелердің құрылу факторларың анықтау
№1 Зертханалық жұмыс
Тақырып: Нақты дене салмағын өлшеу. Кетле индексі.
Жұмыстың мақсаты: Салмақты өлшеу дағдыларын қалыптастыру
Жұмыстың жоспары:
1 Кетле индексі
2 Ауытқу мөлшерінің қатерлілік дәрежесін анықтау
Қажетті құрал-жабдықтар: Медициналық таразы.
Нақты салмақтан ауытқу мөлшерін, денсаулыққа әсерін ұрыну, ауытқу шамасын есептеп табу және ауытқу мөлшерінің қатерлілік дәрежесін анықтау.
Кетле индексі (II) – бой-салмақ қатынастарына байланысты денсаулық дәрежесін анықтау формаласы.
Кетле индексінің қалыпты шамасы Киндиксі = 23 ± 2; Киндиксі = 25-:-29 болса артық салмак көрсеткіші, Киндиксі > 29-данасыпкетсе, ңатерліартың салмаң.Егер Киндиксі=21-:-18арасындаболса "салмаңтапшылығы", яғни кем салмақ. Ал Киндиксі < 18 болса, қатерлі салмак тапшылығы, яғни ағзаның өсіп-дамуын қажетті қор заттарымен қамтамасыз ете алмайтындай деңгейдегі ас жолы ауруларына ұшырағандығын немесе жұқпалы ауруларға қарсылық көрсете алатын энергиялық деңгейінің тапшылығын көрсетеді.
Дене дамуының жасқа байланысты сандық көрсеткіштері
Жұмыс бағыты:
- медициналық таразы құрылысымен танысу, таразының, суретін салу;
- нақты дене салмағын өлшеу;
- тиісті дене салмағынан нақты дене салмағының ауытқу мөлшерін анықтау;
- идеалдық дене салмағы - Ридс мен нақты дене салмағының - Pидс айырмасын есептеу.
Жұмыстың нәтижесі: Кестені толтыру:
Жұмысты қорытындылау: Нақты өлшемдердің қалыпты мөлшерге сәйкестігі туралы қорытындылар жасау, жүмыс нәтижесін мүғалімге тексерту, тапсыру. Тиісті дене салмағы (Ртдс) көрсеткіштеріне жету жоспа-рын жасау.
Бақылау сұрақтары:
1 Жасына қарай қалыпты салмақ мөлшерінен белгіленген ауытқу шегі қандай?
2 Салмақ тапшылығы көбіне қандай аурулармен қатар байқалады?
3 Аса артық салмақ қандай ауруларға бастама береді?
4 Кетле индексінің қалыпты мөлшері қандай?
5 14, 15, 16, 17, 18 жасқа байланысты қалыпты салмақ көрсеткіштері қандай?
6 Салмақты өлшеу қандай уақытта жүргізілгені дұрыс деп саналады, неге?
№2. Зертханалық жұмыс
Достарыңызбен бөлісу: | 
