Қазақcтан Республикасы білім және ғылым министрлігі

1. Ақша нарығы нені білдіреді?

2. Ақша нарығы қандай функцияны орындайды? Бұл функциянын езіндік ерекшелігі неде?

3. Ақша нарығының негізгі қаржы кұралдары қандай?

4. Қазақстаңда депозиттік сертификаттар ақша нарығының қаржы құралдарына қарағанда неге бағалы қағаздарға көп қатысты болады?

5. Ақшалай чектердің есеп айырысу чектерінен айырмашылығы неде?

6. Чектердің кандай түрлерін білесіңдер?

7. Вексель нені білдіреді? Вексельдің ерекшелігі неде?

8. Аудармалы вексельдің ерекшелігі неде?

9. ҚР коммерциялық банктері вексельдермен қандай операцияларды жүзеге асыра алады?

10. Төлем карточкасы нені білдіреді? Төлем карточкалары қандай түрлерде болады?

11. Қазақстаңдағы ақша нарығының құрылымы қандай?

12. Ақша нарығының қаржы құралдары. Олардың ерекшеліктері неде және олардың қаржы нарығындағы рөлі қандай?

13. Төлем тапсырмасымен, төлем талап-тапсырмасымен, аккредитивтермен есеп айырысу қалай жүзеге асырылады?

Ақша айналымының айналмалылығын есепте.

Ақша массасы – 900 млн. тг

ЖҰӨ - 2700 млн.тг.

1. 
   Депозиттік нарықтың экономиаклық мәні және құралдары
   
2. 
   Қ.Р. депозиттік нарығының құрылымы
   
3. 
   Қазақстандағы депозиттерді сақтандыру жүйесі
   

Шаруашылық жүргізуші субъект ретінде кез келген қаржы институты өзінің жарғылық қызметін жүзеге асыру үшін қаржы ресурстарын, яғни ғимаратты, техника мен технологияны сатып алу; айналыс капиталын қалыптастыру, резервтер құру, еңбекақы төлеу, бюджетке аударымдарды аудару және т.б. үшін қаражат көздерін қажет етеді. Мұндай шығындар өз қаражат есебінен де, негізгі бөлігін әр түрлі жеке және заңды тұлғалардың салым ақшалары немесе депозиттері құрайтын карыз есебінен де қаржыландырылады.

Депозиттік операциялар алғашқыда алтын тиынды сақтаудың формалары түрінде, яғни оларды ақша сарайларында, менялдарда (айырбастауларда) және т.б. көбірек жинақтау мақсаттарында пайда болды. Сақталғаны үшін иесі белгілі бір сыйақы төлеуі қажет болатын. Клиенттің тілегі бойынша менялдарда өзіне сеніп тапсырылған тиынның нақ өзін сақтауға кепілдік беретін. Мұндай жағдайда олар алынған тиындармен ссудалық операцияларды жүзеге асыра алмайтын, олар иелеріне ақша пайызын төлейтіндей пайда ала алмайтын. Уақыт өте келе олардан нақ сол тиындарды қайтару талап етілмей, орналастырылған ақшаның сомасы ғана қайтарылатын. Сақтау мерзімі де ұзартылатын. Егер осыған дейін менялдар несиені тек өз капиталына қарай беріп келген болса, ендігі жерде несие ұсыну, ссудаға пайыз алу және ақша иелеріне өз сомасының бір болігін төлеу үшін қарыз қаражатын пайдаланудың мүмкіндіктеріне ие болды.

Бүгінгі таңда депозиттік операциялардың сан алуан түрлері мен формалары бар. Олар елдер бойынша айтарлықтай сараланған. Алайда, әрбір қаржы институтының артықшылықты міндеттерінің біріне — бұрынғыша несиелік ресурстардың негізгі көзі ретіндегі депозиттік базаларды кеңейтіп, салымшыларды көптеп тарту жатады.

Депозит түрлері:

1.Талапқа дейінгі депозиттер немесе чектік депозиттер.

2.Жинақтау салымдары.

Олар: а) жинақ кітапшасындағы шоттар

б) жинақтау салымы жағдайының жазбасы бар шоттар

в) депозиттік шоттар

3.Мерзімді салымдар

а) алынбайтын

б) алдын ала ескерту арқылы алынатын

4.Депозиттік сертификат

а) басқаға берілетін

б) басқаға берілмейтін

Шығару әдісі бойынша: бір рет шығарылатын және сериямен шығарылатын.

Толтыру әдісі бойынша: атаулы және ұсынушыға.

Сурет 5. Қазақстан Республикасының депозиттік нарығының құрылымы.