130
131
басталды? (Сочи қаласы, 7ақпан)
4-сұрақ. С.Сейфуллиннің шын аты кім?( Садуақас)
5-сұрақ. Қазақ хандығының неше жылдығы
тойлануда?(550)
6-сұрақ. Лексика саласы нені зерттейді?
7-сұрақ. Абай атамыздың туғанына неше жыл
болды?(170)
8-сұрақ. Қазақ балалар әдебиетінің негізін салушы.
(Ы.Алтынсарин)
9-сұрақ. Үш биді ата. (Төле би, Қазыбек би, Төле би)
10-сұрақ. Үш бәйтерек кімдер? (Сәкен, Бейімбет,
Ілияс)
Логикалық сұрақтар:
Әр оқушыны билеттер алуға шақырамын.
1-билет.
1. Қайыңда 50 жаңғақ өсіп тұр. Қатты соққан желден
10 жаңғақ түсіп қалды. Сонда қанша жаңғақ қалды?
2. Бір адам құйып тұрған жаңбыр астында қалыпты.
Үйіне келгенде үсті-басы малмандай су, тек шашы су
болмапты. Неліктен?
2-билет.
1.Төрт қызметші, бір патша.
2. Король кімнің алдында тәжін шешеді?
3-билет.
1. Қай жерде жексенбі сенбіден бұрын келеді?
2. Теңіздің ортасында не бар?
4-билет.
1. Әлемдегі ең үлкен алма қайда өседі?
2. Қазақстан мен Өзбекстанның ортасында не бар?
5-билет.
1. Алфавиттің ең соңғы әріпі?
2. Бір отбасында бес ұл бар. Олардың әрқайсысының
қарындасы бар. Сол отбасында қанша бала бар?
6-билет.
1.Тауық бір аяғымен тұрса 3кг, екі аяғымен тұрса
неше кг?
2. Бір үйде елу батыр, үй сыртына сүйкенсе өліп
жатыр?
7-билет.
1. Атасы мен әжесінің туған күні бір күнде. Бірақ
олар құрдас емес, неге?
2. Қай сандар төңкергенде өзгермейді, қай сандар
төңкергенде өзгереді?
Әділқазылар алқасына сөз беріледі.
Екінші кезең. Полиглот. Ең көп ұпай жинаған 5
катысушы қалады.
Тиісті сөздің екі тілде аудармасын айту.
1. Гүл өссе – жердің көркі,
. . . өссе – елдің көркі (қыз-девушка- )
2. Ел іші – алтын … (бесік – колыбель — )
3. Білімді өлсе,
Қағазда … қалар (есімі- имя -)
4. …. — үлкен мектеп (Өмір – жизнь-)
5…. – алтын қазына ( тіл – язык-)
6…. – отбасынан басталады (отан – родина-)
7. … – ақылдың көркі (Білім – знание -)
8. … — білім бұлағы (оқу — учеба)
9. … – ғылым – тілсіз мұғалім ( кітап – книга-)
10…. алды – қызық тіл (өнер – искусство-)
-Қорытынды жасайық. Ең көп ұпай жинаған 4
катысушы қалады. Сөз әділқазы алқасына беріледі.
Әділқазылар алқасына сөз беріледі.
Үшінші кезең. «ДОДА»
Мәңгі бақи есте қалар
Ғажайып бір сайыс болсын.
Білімдірек шәкірт озар
132
133
Қиынырақ сұрақ болсын-деп біз енді сайысымыздың
келесі кезеңіне келдік.
Бірінші кезеңде жиналған ұпай екінші кезеңде
сақталады. Екінші кезеңде мектеп бағдарламасынан
сұрақтар қойылады.
1. Белгіленген блок бойынша ойыншы тақырыпты өзі
таңдайды. Таңдау кезегі ойыншының бірінші кезеңде
алған орнына сәйкес жүзеге асырылады. Бірінші
(соңғы) орын алған ойыншы бірінші болып таңдайды,
әрі қарай осылай кезекпен кете береді.
2. Әр тақырыптың ішінде бес сұрақ болады, сұраққа
дұрыс жауап берген ойыншының бірінші кезеңде
жинаған ұпай санына он балдан қосылып отырады.
3. Жауап ауызша беріледі.
4. Екі кезең барысында барынша көп ұпай жинаған
үш ойыншы үшінші кезеңге шығады.
Қазақ тілі.
1. Заттың түрін, түсін, сапасын, көлемін білдіретін
сөз табы?(сын есім)
2. Омоним дегеніміз не?
3. “Қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман”
тіркесінің мағынасын айт? (Тыныштық заман)
4. Екі не бірнеше адамның сөйлесуі? (диалог)
5. Дыбыстың жазба таңбасы? (әріп)
Математика.
1. 5 мысық 5 тышқанды 5 минутта ұстаса, 1 мысық 1
тышқанды неше минутта ұстайды? (5 минут)
2. Үшбұрыштың 3 қабырғасы берілген 10, 15, 7,
оның периметрін тап? (32)
3. 3, 4, 6 ,7 сандарын пайдалана отырып төрт таңбалы
сан айт. (3467)
4. 64 қай санның квадраты? (8)
5. 36 теңдігінің ¼ бөлігі қанша? (9)
Әдебиет.
1. «Халық ауыз әдебиеті» дегеніміз не?
2. «Ертөстік» ертегісі ертегінің қай түріне жатады?
3. «Біреуге ор қазба, өзің түсесің» деген мақалдың
мағынасы қандай?
4. «Айрылғырдың суы айрыл» деп неге айтпайсың?
Деген кімнің сөзі? Қай ертегіде айтылады? Ханның
кіші қызы. «Керқұла атты Кендебай» ертегісі.
Жаратылыстану.
1. Қай құс жұмыртқасын өзі баспайды?( Көкек)
2. Ауа температурасын ненің көмегімен өлшейді?
(термометр)
3. Көкжиектің негізгі неше тұсы бар?(Оңтүстік,
Солтүстік, шығыс, Батыс)
4. Асқабақ тұқымдастарға қандай өсімдіктер
жатады?
5. Өз атын өзі шақыратын құс.
Әділқазылар алқасына сөз беріледі.
Төртінші кезең. «ЖОРҒА»
Әр сайыскер бір минут арасында берілген сұрақтарға
жауап берсе, әр жауапқа 10 ұпай жинайды.
1-ойыншыға қойылатын сұрақтар:
1. Қазақтың ұлттық музыкалық аспабы (домбыра)
2. «Дружба» сөзінің қазақшасы қалай? (достық)
3. Халықаралық тіл (ағылшын)
4. Экологиялық апатқа ұшыраған теңіз (Арал)
5. Үш байлық деген не?(денсаулық, ақ жаулық, он
саулық)
6. Бір км неше метр бар?(1000)
7. Уақыт өлшейтін аспап. (Сағат)
8. Әбілмансұр деген кім? (Абылай)
9. Астана қаласының символы (Бәйтерек)
10. Мұсылмандар діні (Ислам)
134
135
11. Жаздан кейін не келеді? (күз)
12. Күн мен түн қай күні теңеледі? (22-наурыз)
13. Бір жылда 12 не бар? (ай)
14. Наурыз көжеден ауыз тию қандай ұғымды
білдіреді? (тоқшылық)
15. Жыл басы. (тышқан)
2-ойыншыға қойылатын сұрақтар:
1. Қазақтың ұлттық аспабында ойналатын әуен.
(Күй)
2. Бетінде оюлары бар киізден жасалған үй жабдығы
(сырмақ)
3. Бір ғасырда неше жыл.(100)
4. Қазақтың ішекті аспабы (домбыра)
5. Жер серігі (Ай)
6. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі.
(қазақ)
7. Қазақтың тұңғыш 1909 жылы дүниежүзілік
чемпионы атағын алған палуан? (Кажымұқан
Мұнайтпасов)
8. Діни мейрам. (айт)
9. Қазақ алфавитінде неше әріп бар? (42)
10. Қыран құсты баулып, аңға салатын адам? (құсбегі)
11. Қазақ қыздарының ұзатылғанда киетін бас киімі
(сәукеле)
12. Үш арсыз (ұйқы, күлкі, тамақ)
13. Сүйекті пайдаланып ойнайтын ойын (ақсүйек)
14. Әлемдегі бойы ең биік жануар. (Керік)
15. Ең үлкен жұмыртқа салатын құс қалай аталады?
(Түйеқұс)
Сайыс кезеңдері аяқталады, қазылар алқасын
байқауымыздың қорытындысын жариялау үшін, ортаға
шақырамыз. Әділқазылар алқасына сөз беріледі.
Г.ДӘУРЕНОВА,
Т.Әубәкіров атындағы ШЖЖО.
Оңтүстік Қазақстан облысы,
Түлкібас ауданы
БІЛІМ- АСЫЛ ҚАЗЫНА
Мақсаты:
оқушыларды
шапшаңдыққа,
тапқырлыққа төселдіру, тіл байлығы, ой-өрісін
дамыту, ана тілін сүйіп, оны құрметтеуге тәрбиелеу.
Мұғалім сайысқа қатысатын оқушыларды
шақырып таныстырады. «Болашақ» тобы және
«Парасат» тобы.
-Құрметті ұстаздар! Сіздер бүгінгі біздің «Білім-
асыл қазына» атты сыныптан тыс сабағымызға
қатысып отырсыздар. Енді әдеттегідей сайысымызды
бастамас бұрын әділ қазы алқаларымен танысып
алайық. Сайыс сабағымыздың шартын түсіндірейін.
Құрметті ойынға қатысушылар! Мына менің қолымда
әріптер бар. Мен қазір сіздерге ұсынамын. Ал сіздер
қалаған әріпті таңдап аласыздар. Ары қарай осы
қолдарыңыздағы әріп бойынша мен сұрақ қоямын.
Сіздер қолдарыңыздағы әріптен басталатын мақал-
мәтелдерді немесе жауапты айтып отырасыздар. Топ
басшыларына жеребе ұсынылады, қай топ 1 деген
санды алса, сол топ ойынды бастайды.
І. «Тапқырлар аялдамасы»(Әріпке байланысты
мақал - мәтелдер құрастыру)
1) Ә Әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон
пішер
2) Қ Қанағат қарын тойғызар
Достарыңызбен бөлісу: | 
