22
12 диаграмма
да жауаптар бір-біріне ұқсас болды. Алайда солтүстік шағын
аудандарда тұратын жасөспірімдер өз аудандарын спорт
алаңдарымен жақсы жабдықталған десе, сол жердегі ересек
респонденттерінің 43% -ы бұл туралы білмеді.
23
12.1 диаграмма
1.5. Саябақтар
Көгалдандырылған аймақтар қаланың жайлылығының
маңызды элементі болып табылады: жасыл өсімдіктің болуы
адамның эмоционалдық жағдайына жағымды әсер етеді. Қалалық
жерлерде баланың табиғатқа қолжетімділігі көбіне саябақтар
мен алаңдармен шектеледі, бірақ әртүрлі аймақтарда олардың
қол жетімділігі біркелкі емес.
Біз 0-10 жас аралығындағы балалардың ата-аналарына
парктің немесе саябақтың жанында тұру туралы сұрақ қойдық.
Орта таптың жаңа тұрғын үй кешендерінің тұрғындары (81%)
өздерінің үйінің жанында мұндай аймақтар туралы жиі айтты. Екі
топтың респонденттері жасыл аймақ жоқ жерде тұратындықтан,
бұндай жауапты түсіну киындыққа соқты. Өйткені, 15 минуттай
жаяу жүріп бірінші топтың тұрғындары өзеннің бетон каскадтарына
жете алады, екінші топтың респонденттері – бульварға шығады.
Бұл респонденттер тұрғын үй кешеннің ішкі ауласының
көгалдандыруын гүл бағы (сквер) деп қабылдауы мүмкін.. Бұдан
әрі, кему тәртібімен парктер мен қоғамдық бақшалардың қол
жетімділігі батыс шағын аудандарында және тарихи орталығында
байқалады. Әлеуметтік тұрғындардың жаңа массивтер үшін бұл
сұрақ өзекті мәселе деп айтуға болады - бұл жерде орналасқан
респонденттердің 74% -ы үйдің жанында жасыл алаңдар жоқ
екенін айтты. Сол сұрақ 11-17 жас аралығындағы балалар мен
жасөспірімдерге қойылды және олардың жауаптары, жалпы
алғанда, солтүстік шағын аудандарды қоспағанда, 0-10 жастағы
балалардың ата-аналарына ұқсас болды. Онда, спорт алаңдары
бойынша мәліметтер сияқты, балалар жасыл аймақтар туралы
көбірек білетін. Өйткені, жасөспірімдер серуенге жаяу немесе
велосипедпен үйден алыстау жерге шығады.
Ата-аналардың айтуы бойынша, 0-ден 10 жасқа дейінгі
(47%) балалардың жартысы сирек, аптасына үш реттен аз,
24
13 диаграмма
осындай жасыл аймаққа барады, ал бес баланың біреуі (25%)
саябақтар мен бақтарға бармайды. Бұл жауаптарды аудан
бойынша бөлсе, саябақтардың қолжетімділігі мен оларға бару
жиілігі арасындағы тікелей байланысты көруге болады.
25
14 диаграмма
15 диаграмма
26
16 диаграмма
17 диаграмма.
11-17 жас аралығындағы
балалардың ата-
анарының пікірі
27
1.6. Серуендеу
Үлкен қалада өз бетімен тұрып-жүру жасөспірімдер
үшін жетілудің көрсеткіші болып табылады және қалалық
кеңістікке деген жалпы сенімді білдіреді. Зерттеу шеңберінде
респонденттердің «Жасөспірім аптасына неше рет өз бетімен
серуенге шығады» деген сұраққа айтылған жауаптарына талдау
жасалды. Талдау нәтижесі бойынша, 11-17 жас аралығындағы
балалар мен жасөспірімдердің ата-аналарының жартысына
жуығы (49%) балаларына (аптасына кемінде бір рет) өз
бетімен серуенге шығуға рұқсат бермейді. Респонденттердің
30%-ы аптасына 1-2 рет өз бетімен жүруге рұқсат береді, және
әрбір бесінші ата-ана баласының аптасына 3 реттен артық өз
бетімен көшеге шығуна қарсылық білдірмейді.
Салыстырмалы түрде жасөспірімдерге: «Аптасына неше
рет ата-анасыз жалғыз жүресіз?» деген сұрақ қойылды.
Респонденттердің 38% -ы аптасына 1-2 рет, ал екінші жартысы
(33%) аптасына бір реттен аз жүреді. Бұл жерде ата-аналар
балаларын серуенге көп шығармаймыз дегенімен, балалар
серуенге жиірек шығатыны байқалып тұр. Демек, бұл
жауаптардың шамамен сәйкес келуі екі топтың қалаға деген
сенімі төмен екендігін көрсетеді.
18 диаграмма
28
Бірлескен серуендерге келсек, 11-17 жас аралығындағы
балалардың барлық ата-аналарының 49% -ы аптасына бір
немесе одан да аз рет балалармен жүреді; үштен бір бөлігі
аптасына 1-2 рет балалармен бірге серуенге шығады.
19 диаграмма
29
Келесі сұрақтардың жауабын салыстыра отырып,
респонденттер ата-аналар мен жасөспірімдердің бірлескен
серуеніне сауда-саттық жасау мақсатында жасалған серуенді
жатқызуы мүмкін деп есептеуге болады. Мысалы, жаяу жүру
орны ретінде ата-аналар мен жасөспірімдер көбіне сауда-ойын-
сауық орталықтарын (TRC) көрсетті - ересектердің 35% -ы және
11-17 жас аралығындағы балалардың 56%-ы (жасөспірімдер
бірлесіп және өз бетімен жасаған серуенді санады).
Аудандар бойынша алып қарасақ, ССО қаланың батыс
бөлігіндегі типтік құрылыстың ықшам аудандарында тұратын
жасөспірімдердің бос уақытын өткізетін ең ыңғайлы орындар
(77%) деп саналады. Солтүстік ықшам аудандардағы 11-17 жас
аралығындағы балалар сауда орталықтарына аз барады (35%),
өйткені бұл жерде осындай объектілер жоқ,ал ең жақын ірі
сауда-ойын-сауықтыру орталықтары жаяу жүргіншілерге алыс
жерде орналасқан. Бұл жасөспірімдердің ата-аналарының
жауаптарымен расталады, яғни ата-аналар бос уақытын
балалармен бірге сауда-ойын-сауықтыру орталықтарында
өткізетінін респонденттің аз ғана бөлігі айтты (24%).
Сауда орындарының саны көп, қаланың тарихи
орталығында тұратын 11-17 жас аралығындағы жасөспірімдердің
ата-аналары (51%) үшін ССО бос уақыт өткізетін тартымды
орындары ретінде танылды. Яғни, сауда орталығының халық
саны көп аудандарға жақындығы мен оларды бос уақытын
өткізуге қолайлығы арасындағы байланысты байқауға болады.
20 диаграмма
Достарыңызбен бөлісу: | 
