Алдешов сапарғали ергенұЛЫ

 

15 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сурет  2  -  Болашақ  мамандарды  кәсіби  оқыту  жүйесінде  АЛМ-ді  қолданудың 

оқу-технологиялық моделі 

Ақпараттық-

компьютерлік 

ұғымдар 

 

Арнайы 

терминологиялық 

ұғымдар 

  

Жалпы 

қолданыстағы 

ұғымдар 

Кәсіби 

қолданыстағы 

ұғымдар 

Болашақ мамандарды АЛМ негізінде 

кәсіби оқыту үдерісінде оқу-танымдық 

іс-әрекеттерін ұйымдастырудың

 

ерекшеліктері 

АЛМ оқып үйренуші студенттердің 

кәсіби бағдарланған оқу-танымдық іс-

әрекеттерінің мазмұны 

Танымдық 

бағыттағы 

 

АЛМ бейімделудің қажеттілігі 

Бағдарламалық жабдықтардың 

ерекшеліктері 

Болашақ мамандардың 

мотивациясының 

жеткіліксіздігі 

Педагогикалық іс-әрекеттердің 

қалыптаспауы 

Оқу-технологиялық орта 

Болашақ 

мамандарға АЛМ 

оқыту үдерісінің 

сипаттары 

Қазіргі заманғы оқу 

орталарына 

бейімділік 

Дайындықтың кәсіби 

бағыттылығы 

Субъект-субъектілік 

және субъект-

объектілік сипат 

Жасақтама 

Материалдық-

техникалық 

Ақпараттық-

әдістемелік 

Ақпараттық-

компьютерлік 

әдістемелік 

 

Құраушылар 

Оқулықтар және АКТ 

Бағдарламалық-

әдістемелік және 

дидактикалық  

материалдар 

Мамандық бойынша 

әдебиеттер 

Оқытушы 

Студент 

Оқу тобының 

белесенділірі 

Ақпараттану 

 

Логикалық 

Кәсіби талаптар

 

бағытындағы 

Кәсіби іскерлік-

тер бағытындағы 

 

Ұғымдық  аппарат 

Ақпараттық модельдер 

 

16 

 

 

арқылы  ұсынылған  пәндер  мен  құбылыстар  туралы  нақты  білімдерді  жалпы 

анықтау нәтижесі ретінде қарастырылады. 

Зерттеу  жұмысының  барысында  физиканы  оқытуда  қолданылатын 

компьютерлік оқыту бағдарламаларының құрылымы анықталды (Сурет 3). 

Тәжірибелік-эксперимент 

жұмыстары 

үш 

кезеңде 

(анықтау, 

қалыптастыру, оқыту) ӛткізілді.

 

Анықтау эксперименті барысында (2005-2006 оқу жылдарында) зерттелінетін 

проблеманың нақты жағдайының деңгейін анықтау мақсатында  информатика 

және  физика  оқулықтарына,  оқу-әдістемелік  құралдарға,  оқу  орнында 

физиканы оқыту жүйесіндегі пәндердің бағдарламалары мен оқу, оқу-әдістемелік 

құралдарына  талдау  жасалды.  Талдау  негізінде  оқушылардың  ақпараттық-

логикалық  модельдеу  іскерлігін  қалыптастыруды  жүзеге  асыратын  теориялық 

материал мен есептер жүйесінің қаншалықты қамтамасыз ете алатындығының  

жәйі анықталды. Сонымен бірге, орта арнаулы оқу орнының алғашқы семестрінде 

оқушылардың ақпараттық-логикалық модельдеу іскерлігінің деңгейі талданды.  

Сонымен,  анықтау  кезеңінде  жоғарыда  аталған  оқу  орындарындағы  оқу-

тәрбие  үдерісінің  нақты  жағдайы  мен  оны  даярлаудың  бастапқы  деңгейін 

анықтау үшін мына міндеттердің шешімі іздестірілді: 

-  эксперименттік зерттеудің проблемасын және мақсатын анықтау; 

-  эксперимент жұмысының зерттеу нысанын, тақырыбын таңдау және оны 

жүргізуді теориялық тұрғыда негіздеу; 

-  эксперименттің болжамын тұжырымдау; 

-  экспериментке (эксперимент және бақылау тобы) қатысатын оқушылар 

санын анықтау; 

-  эксперимент барысында жүргізілетін жұмыс қалпын анықтау; 

-  оқушылардың  бастапқы  дайындық  деңгейін  анықтауға  қажетті 

әдістемелерді таңдау және оның тиімділігін тексеру; 

-  оқушылардың 

дайындық 

деңгейін 

жетілдіруге 

байланысты 

дидактикалық кешен дайындау; 

-  эксперимент 

нәтижесінде 

оқушылар 

дайындығында 

болған 

ӛзгерістерді, педагогикалық әсерлерді анықтау. 

Ақпараттық-логикалық модельдеу бойынша оқушылардың біліміне сандық 

және  сапалық  талдау  жасап  қорыту,  пәндерді  оқыту  барысында  оның  мазмұны 

мен әдістеріндегі кемшіліктерді анықтап, оларды жетілдіру мәселесіне назар аудару 

қажет  екендігін  кӛрсетті.  Оқушылардың  ақпараттық-логикалық  модельдеу 

іскерлігінің  нақты  жағдайын  білу  үшін  жүргізілген  тексерудің  нәтижесінде 

олардың  даярлығының  тӛмендігі  байқалды.  Сол  сияқты  кәсіби  оқу  орнында 

бүгінгі  қолданылып  жүрген  бағдарламалар  мен  оқу-әдістемелік  құралдар 

ақпараттық-логикалық  модельдеудің  қандай  да  бір  теориялық  және  әдістемелік 

негіздерін жеткілікті түрде қарастырмайды; оқушылардың (болашақ мамандардың) 

физика  және  ақпараттық-компьютерлік  модельдеу  бойынша  жүргізілген  алғашқы 

анықтауыш  эксперимент  кезінде  қажетті  білім  мен  іскерлігінің  жеткіліксіз 

екендігін кӛрсетті. Нақтырақ айтқанда: