62
Бұрама сұқпа – екі ұшында да метрлік бұрандасы бар цилиндрлік
сырықтан тұратын ажырайтын бұрандалы біріктіруге арналған бекіту бөлшегі.
Бөлшекке бұралатын бұрама сұқпаның бұрандалы ұшы
b
1
сұқпа ұшы деп
аталады. Сомын бұрап
бекітілетін екінші ұшы
b
қыспа ұшы деп аталады.
Бұрама
сұқпаның
есептік ұзындығына
l
қыспа
ұшының
ұзындығы
b мен тегіс
цилиндрлік
бөліктің
ұзындығы кіреді (6.24
сурет).
Бұрама сұқпаның бұрап бекітілетін сұқпа ұшы мен қыспа ұшына адымы
бірдей бұранда немесе бір ұшына ұсақ адымды бұранда, ал екінші ұшына ірі
адымды бұранда ойып салынады. Бұрама сұқпамен біріктіруді бұрандамамен
біріктіру мүмкін болмаған жағдайда немесе конструктивтік тұрғыдан тиімсіз
болған жағдайда қолданады.
Сұқпа ұшының ұзындығын
(b
1
) бұрама сұқпа бұрап бекітілетін
бөлшектің материалына қарай келесі ұсыныстар бойынша таңдап алады:
а)
b
1
=d (ГОСТ 22034-76 ⃰ - қалыпты дәлдіктегі бұрама сұқпалар үшін,
ГОСТ 22033-76 - жоғары дәлдіктегі бұрама сұқпалар үшін) болаттан, қоладан,
жезден және титан қорытпаларынан жасалынған бөлшектердің бұрандалы
тесіктері үшін;
б) b
1
=1,25 – (ГОСТ 22034-76 және ГОСТ 22035-76) және
b
1
=1
,6d -
(ГОСТ 22036-76 және ГОСТ 22037-76) - соғылымды және сұр шойыннан
жасалынған бөлшектердің бұрандалы тесіктері үшін;
в)
b
1
=
2d (ГОСТ 22038-76 және ГОСТ 22039-76) және -
b
1
=
2,5d (ГОСТ
22040-76 және ГОСТ 22041-76) - жеңіл қорытпалардан жасалынған
бөлшектердің бұрандалы тесіктері үшін.
Бұрама сұқпамен біріктіруді, бұрандамамен біріктіру мүмкін болмаған
жағдайда немесе конструктивтік тұрғыдан тиімсіз болған жағдайда
қолданады. Бұрама сұқпамен біріктіру былай қалыптасады. Алдыменен
сенімділік шартына сәйкес бұранданың
d өлшемі мен сұқпа ұшының
b
1
өлшемі таңдап алынады. 1 позициядағы бөлшекте (6.24 сурет) таңдап алынған
бұрама сұқпа үшін, бұрандасының ішкі диаметрі
d
₁
бойынша бұранданың
Р
адымын ескере отырып тағайындалатын
l
1
тереңдігіне (
l
1
=
b
1
+(6...8)Р)
бұрғылап тесік жасалынады. Бұрғылап жасалынған тесіктің ішкі бетінің бір
бөлігіне
l
2
= b
1
+ 2Р бұранданы ойып салады. Бұрандасы бар тесікке бұрама
сұқпаны 2 бұрап бекітеді. Бұдан соң біріктірілетін бөлшекті 3 бұрама сұқпаға
кигізіп, онан соң тығырықты 4 кигізіп, соңында оларды сомынмен 5 бұрап
бекітеді.
Бұрама сұқпа ұзындығы мына
формула бойынша есептеледі
6.24 сурет – Бұрама сұқпа