А. Б. НҦртаева, А. Ж. Бекқожин

Май тҥйіршіктерінің кӛлемі

жүктеу 1,46 Mb.

бет	77/162
Дата	04.01.2022
өлшемі	1,46 Mb.
	#31470

1 ... 73 74 75 76 77 78 79 80 ... 162

Зертханалық жұмыс

5 Майдың тығыздығы және қышқылдылығы.

4 Май тҥйіршіктерінің кӛлемі. Май түйіршіктері үлкен болған сайын олар тез бӛлінеді. Заманауи сепораторларда майсыздандырылған сүтте түйіршіктелген майдың диаметрі кем дегенде 0,1мкм, ал жалпы майдың сүттегі кӛлемі 0,5 мкм-ді құрайды.

5 Майдың тығыздығы және қышқылдылығы. Белгілі бір кӛлемде механикалық қоспалар жиналып қана қоймай барабан кеңістігінде перфирлі тәрелкеде болады, сондықтан сүттің майсыздануы лезде тӛмендейді. Сондықтан 1,0-1,5 сағат сеператорлар тоқтаусыз жұмыстан соң тоқтатып (сӛндіріп) барабан бӛлшектерін жуып қайтадан жұмысты бастау керек. Сепораторлаудан алдын сүтке есептеулер жасау қажет.

Негізгі формулаларға сүйене отырып сүт кӛлемін сеператорларға арналғандығын және оның құрамындағы майдың құрамын анықтау қажет.

_С_М ( Жм  Жо)

Жс  Жо.
Кілегейдің шығуы - сүттің кӛлеміне 1 кг түскен кілегейді алу үшін оны 2 әдіспен анықтаймыз:

немесе

В  ^М

С.

_В_Жс  Жо

Жм  Жо

мұндағы, М- сүт кӛлемі, кг; С- кілегей кӛлемі, кг; О- майсыздандырылған сүт кӛлемі, кг; Ж- сүт құрамындағы май құрамы, %; Ж.- кілегей құрамындағы май құрамы, %; В- кілегей шығымы, кг;

Алынған есептеулерден соң міндетті түрде сүтті сеператорлауға кірісу керек. Бұл үшін ең алдымен ұршыққа барабанды қойып қабылдағыш қосып алдымен майсыздандырылған сүтке содан соң кілегейге қосылады. Саңылаулардың жағдайын тексеріп қалтқылы камераны қалтқымен бірге сүтті қабылдағышты орналастыру керек. Жұмысты бастамастан алдын герметикалық қасиетін тексеріп, оның жылыту үшін 40-55°С- ты суға қалтқылы камераны 3-5 л тӛменге түсіреді. Машинаның толық жұмыс жасап тұрғанына кӛз жеткізгеннен соң сүт қабылдағышпен барабанды су қалдықтарынан босатамыз. Осы уақытқа дейін есептеуді бітіріп сүтті сеператорлауды бастайды. Алдын ала майсыздандырылған сүтке арналған ыдысты ӛлшеп қою керек. Екі қабылдағышты металмен қапталған сүт қабылдағышқа сүт құю қажет. Тұтқаны жайлап айналдыруды бастап алдын ала саналған қажетті айналымға дейін жеткізу қажет. Айналымдар саны тұтқалар кӛрсетілген санға сәйкес келу керек. Барабан алдын ала қарастырылған айналымдар санына жеткенше дабыл қаққыштың дауысы шығып тұрады.

Сүт қабылдағыштың қақпағын ашып одан бӛлінген сүттен кейін кілегейдің дұрыс бағытта түтікшелерге түсуін қарауымыз қажет. Кілегей түскеннен кейін 1-2 мин соң оның жұмыс қатынасын анықтау қажет. Ол үшін бір уақытта қалыпқа біз 2 л ожауға майсыздандырылған сүт, кілегейге стақан қоямыз. Ыдыстар толған кезде алып тастаймыз. Бір стақан майсыздандырылған сүттің 1 стақан кілегейге қатынасын ӛлшейміз (есептейміз). Егерде қатынасымыз есепке сәйкес (1:8) болса, онда сепораттауды жалғастыру қажет. Кілегей ӛзіне қажетті май кӛлеміне толады. Егерде есептелген қатынасы тӛмен болса (1:5) кілегей майлылығы тӛмен, ал массасы кӛп болады. Сеператорлауды тоқтатып және кілегейлі бұранданы оңға қарай бұрау керек. Сеператорлар барабаны басқа тәртіпте болса майсыздандырылған сүтке арналған бұранданы солға бұрау керек. Әрі қарай сеператорлардан кілегей майлырақ болады. Егер қатынасы (1:10) майлы болса массасы бойынша кӛлемі аз болады. Сеператорлауды аяғына дейін жүргізеді. Ондай кілегейлерді соңында майсыздандырылған сүтпен қажетті жағдайларға жеткізеді.

Сеператорларды аяқтаудан алдын барабандағы кілегей қалдығын алу үшін оған 2-3 л майсыздандырылған сүт құйып тұтқасын ұстап айналдырмай маторды сӛндіру қажет, ӛйткені барабан инерция күшімен айналады. Майсыздандырылған сүтті сеператорлағаннан соң жалпы кӛлемінен сынама алынады. Ол сынамада ұсақ май түйіршектермен центрифугалау қажет, кем дегенде 3 рет. Сеператорлау аяқталғаннан соң жалпы кӛлемінен кем дегенде 50 г кілігей сынамасы алынады, алдын ала кілегейді мұқият тексеріп араластырылады.

жүктеу 1,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 73 74 75 76 77 78 79 80 ... 162