Қазақстан мәдениеті ланшафтардағы көрікті жерлері

Қазақ жанұясындағы ең бiр маңызды уақиға-дүниеге перзенттiң келуi. Егер ол перзент ұл болса, қуаныш еселене түседi. Ұл баланың баласа немере болып, қыз баланың баласын жиен деп атайды.

Нәрестенiң дүниеге келуi, алғаш ауыздануы, алғаш шомылдырылуы, алғаш бесiкке бөлену, алғаш қадам басуы, алғаш атқа мiнуi дәстүрлi атап өтетеiледi. Мұндайда алуан түрлi жөн-жоралғылар жасалып, сый-сияпат үлестiрiлiп, ойын-той болып, ат бәйгесi ұйымдастырылған. Халық дәстүрiндегi маңызды оқиға-үйлену тойы. Әке баласын үйлендiру үшiн болашақ құдасына арнаый сөз алып, құдалық сөйлеседi. Екi жақтың ет жақындары қажеттi алыс-берiстi келiседi. Бармақтарын қанға малыпуәде бекiтiп, құдалықтың белгiсi ретiнде құйрықбауыр жесiп төс түйiстiредi. Жiгiт жағының беретiнi "қалың мал " деп аталса, қыз жақтың шығыны "жасау" деп аталады. Ұзатылған қыз сыңсу айтып, өскен шаңырағымен қоштасса, күйеу баланың керуенi ауылға жақындағанда сүйiншiлер жiбередi. Қалыңдықтың алдынан шымылдық құрып, бiтен ешкiмге көрсетпей ауылға алып келедi. Тойда беташар айтылып, келiн оң аяғымен босағаны аттайды. Келiннiң енесi ең жақсы тiлектерiн айтып, отқа май құйяды. Бұл-От-анадан шапағат тiлеген ең киелi ырым. Қазақ халқының ең киелi салты үлкендi сыйлау. (Қазақстан, энц)

Ұлттық киiмдер жүн, мақта-мата, кездемеден тiгiлген. Бас киiмге түлкi, сусар сияқты аң терiлерi пайдаланылған. Қыз балалар қос етек көйлек, қамзол, бешпет, үкi тағылған бас киiм кисе, тұрмыс құрған әйелдер сәукеле, сосын кимешек киген. Ер адамдар бешпет, шапан, қамзол және саптама етiк киген.

Қазақтың тоу думанда ұлттық ойындар көп мән берген. Олар Көкпар, бәйге, қыз қуу және ақсүйек ойналған. Өнер жарыстыруда Айтыстың ролi зор. (Қазақстан, энц) Қазақстанның тарихи көрнекi жерлерiнiң денi Жiбек жолының Қазақстандық бөлiгiнiң негiзгi трассасындағы объектiлер. Оңтүстiк қазақстан (Алматы, Жамбыл, Оңтүстiк Қазақстан облыстары) – ортағасырлық сәулет өнерiнiң әйгiлi ескерткiштерi (Тараз қаласындағы Айша-бибi, Қарахан, Бабаджа-Хатун мазары, Түркiстандағы Қожа Ахмет Яссауи кешенi), Жетiсуда (Алматы облысы) айрықша скиф қорғандары бар ежелгi тарих және мәдениет аймағы. Аймақта Байқоңыр ғарыш айлағы орналасқан.

Алматы – елiмiздiң аса iрi орталығы, 1997 жылғы 10 желтоқсанда астана мәртебесiнiң өзгеруiне қарамастан, Қазақстандағы басты қалалардың бiрi болып қалуда. Бұл қала мемлекет iшiндегi мемлекет болып табылады. Бұл – Қазақстанның мәдени, ғылыми, қаржы, сауда, көлiк және туристiк орталығы.Тянь-Шань жоталарының баурайында орналасқан әсем қаланың “бақ-қала” деп аталуы кездейсоқтық емес. Көктемде алма, өрiк, шие ағаштары гүлдеген кезде қала ертегiге ұқсас болып кетедi. Асқар тау бөктерiндегi жасыл желекке оранған Алматы басқа қалалардан ерекшелене түседi. Бақтар, тоғайлар, парктер, гүлзарлар қала аумағының 8 мың гектардан астамын алып жатыр.Алматы атауы “алма” сөзiнен шыққан. Алматының әйгiлi апорты әсем Iле Сырты Алатауы сияқты қаланың символы болып табылады.Қаланың өте бай тарихы бар. Кейбiр деректерде ертеректе осы жерлерде, атақты Жiбек жолында Алматы сауда мекенi болғаны келтiрiледi. Оны ХIII ғасырда Шыңғысхан ордасы талқандады. Ал 1854 жылы ежелгi қала маңында Верный қаласы пайда болды. Кеңес өкiметi жылдары бұл бекiнiс Алматы деп аталды, 1929 жылдан 1997 жыл аралығында Қазақстанның астанасы болды.Бүгiнгi таңда Алматы аса iрi мәдени, ғылыми, оқу-ағарту орталығы болып табылады. Кәсiпкерлiк салада ынтымақтастық орнату, туристердiң керемет демалуы және көңiл көтеруi үшiн мүмкiндiктер жетерлiк.Атақты жазушы Юрий Домбровский осыдан отыз жыл бұрын Алматыны Зенков ғимараттарынсыз елестету мүмкiн емес деп жазды. Оның бiрегей сәулет ғимараттарының бiрi – әулие Вознесенскийдiң Кафедральдық соборы, ол 28 панфиловшылар паркiнде орналасқан. Бұл сәулет ескерткiшi – дүние жүзiндегi ежелгi бiрегей 8 ғимараттың бiрi. Ол 1904-1907 жылдары архитектор А.П.Зенковтың жобасы бойынша салынды. Оның қабырғаларын суретшi Хлудов салған суреттер безендiредi. Собордың биiктiгi 50 метр. Ең қызығы, собор 1910 жылғы жер сiлкiнiсiнен аман қалды. 1997 жылдан бастап соборда шiркеу қызметi қайта жүргiзiле бастады. (Алматы, энц.)Қазақстанның ежелгi қалаларының бiрi -Тараз қаласы. Тараз (Талас) қаласы – iрi сауда орталығы болған. Ежелгi кезде оны саудагерлер қаласы деп атаған. Бұлақтарға ұқсас тар көшелер орталыққа – базарға келiп тiрелетiн.