№1 зертханалық жұмыс Автотракторлық қозғауыштардың кривошип-шатун механизмі

Май сырғыш сақиналарда компрессорлықтарға кадағанда тесіп өтетін –саңылай бар. Кейбір қозғаушылардың поршендеріне 2 болат дисктер мен 2 секіртпелі кеңейткіштерді қояды – остік және радиалдық. Поршен саусақтарын болаттан жасайды. Остік жылжудан саусақ стопарлық сақиналармен ұсталады.

1-шатунның үстінгі басы, 2-үстінгі бас втулкасы, 3-шатун білігі, 4-шатунның төменгі басы, 5-шатун подшипникінің сынасы, 6-шатунның астынғы басының жапқышы, 7-шплинт, 8-корончаттық гайка, 9-сынаның қалыптаушы мұрты, 10-шатун болты.

Шатунның айналымы жақтарының майлану жолдарын қарастыру қажет. Май поршен саусағына шатун басындағы саңлау арқылы немесе біліктегі жол қысым арқылы беріледі. Коленчаттық вал жолдары арқылы қысыммен келетін маймен сырғанақ подшипниктер де майланды.

6 суретте иінді біліктің негізгі бөлімдері көрсетілген. Тірек түбір мойындарды, шатун мойындарын және оларды қосатын жақтарды, валдың алдынғы бөлігі – мұрынша және артқы бөлік құйрықшаны қарау керек. Реттеу үшін қарсы салмақтау валмен бірге құйылған теңгерушіге назар аудару қажет. Вал беттерінде шатун подшипниктеріне қысыммен май әкелетін қиғаш жолдар орналасқан. Шатун мойынының ішінде майды тазалаудың орталық беті орналасқан, бүл май шатун мойынының бетіне мойынының орталық бөліміндегі түтік аралық өтеді.

1-түбір мойынша, 2-бет, 3-тірек жарты сақиналар, 4-түбір подшипниктің астыңғы ішпегі, 5-серпеуші, 6-май түсіргіш, 7-қытылмалы шрифт, 8-сермеушінің бекіту болты, 9-тісті тәж, 10-түбір подшиптиктің үстіңгі ішегі, 11-шатун мойыны, 12-қарсы салмақ, 13-иінді білік шестернясы, 14- май насосының берілуінің бастапқы шестернясы, 15- болт, 16-шкив, 17-тығын, 18-таза май жолығы, А-иінді біліктің мойын тобын белгілену жері, Б-шатун мойынына бетіне май апару жолағы.

Кривошип – шатун механизмі де жарамсыз қалпына келу мүмкін. Оқушылар бұзылу себептері мен оларды түзеу жолдарын білу керек (1 кесте).

ма

шкивтің май'түеіргінтң , май

Орындалған жұмыс жөніндегі есеп: форманы толтыру

1. 
   Блок -картердағы қалқалар міндеті?
   

3. Ауа мен суыту арқылы ішкі оттану қозғауьштың цилиндірлер

4. 
   Поршен сақиналар қүрылымы қандай және жүмыс уақытында олар қалай жұмыс істейді?
   
5. 
   Иінді валдың шатун мойыншаларының беттерінде май қалай тазаланады?
   

№ 2 Зертханалық жұмыс. Газ үйлестіру және декомпрессиондық механизм

Құрылу бірліктері Кривошип-шатун механизмінің құрылымын тексеру, жұмыс кезіндегі бір-біріне әсер ету, реттелуінен танысу. Газды үлестіру және декомпрессиялық механизм ақауларымен танысу, олардың себептерін анықтау, арылу жолдарын іздеу.

Жұмыс орнының құрал-жабдықталуы: СМД-14 Б дизелі бөлшектеу мен жинау үшін, «Үлестіру механизмі» плакаты, құралдар жинағы, коленчаттық білікті айналдыру тұтқасы.

Иінді білікті жүмыс бірізділігі оқулықтың 2-ші параграфынан, 4-ші бөлімін оқу және үлестіру мен декомпрессиялық механизм негізі бөлімдері міндетін түсіну.

7 суретте механизмнің негізгі бөлімдері көрсетілген. Клапанды, серіппе тәрелкесін, серіппе тірек шайбасы, клапанның бағыттауышы втулкасын, сухариктер, валикпен оның түрақты күнтесі, реттелу винті, контргайкамен күйентегі кіргезілген, штанга, итергіш, үлестіру жүдырық валы және оның валы.

Сухариктар, бағыттаушы втулка, серіпелердің, күйенте, штанганың және итергіштің құрылымы мен белгіленуі 8 суретте көрсетілген. Сухариктар екіге бөлінген конустық сақина ретінде берілген. Кейбір сақиналардың ішкі жағында клапан білігіне кіру бортиктары бар. Бағыттаушы втулка клаппаннның бағытталу қозғалысы мен оның қиғашсыз отырғызылмауын қамтамасыз етеді. Бағыттаушы втулка металлокерамикадан болуы мүмкін, ол цилиндірлер басына тығыздалады. Серіппелер клапандардың жабылуы үшін және жақсы отырғызылу үшін күш береді. Екі серіппе бары олардың мөлшерін азайтады, сенімділігін көтереді және жұмыс жағдайын жақсартады.

1-аралық шестернясы, 2-поршен, 3-клапан, 4-цилиндрлердың басы, 5-бағыттаушы втулка, 6-клапан серіппелері, 7-күйенте, 8-күйенте (валигі) осі, 9- реттеуші винт, 10-контргайка, 11-күйенте валик тірегі, 12-штанга, 13-итергіш, 14-үлестіру валы, 15-үлестіру вал шестернясы, 16-иінді білігінің шестернясы.

1- клапан, 2-серіппелер тәрелкесі, 3-сухариктер, 4-сухариктер втулкасы, 5-серіппелер, 6-серіппелер тірек шайбасы, 7-клапанның бағыттаушы втулкасы, А- клапан фаскасы;

Штанга итергіштен күйенте күш жіберу үшін қажет, ол тұтас немесе бос болат біліктен жасалады. Саңырауқұлақты итергіштерде штанга орнату үшін сферитикалық тереңдіктері бар, итергіштің астынғы бөлігінде тегіс немесе сферитикалық бет бар. Жұмыс уақытында итергіш үнемделі қозғалыс және айналма қозғалыстар бір уақытта жасалады.