Кіріспе
Зертханалық жұмыстарды орындау барысында студенттер теориялық білімді дамытып бекітеді және орман шаруашылығы машиналарының тараптары мен тетіктерінің ақауларын анықтау және жөндеу бойынша тіжериебелік дағды алады.
Әр зертханалық жұмыста: мақсаты мен мазмұны; зертханалық жұмысты атқаруға негізгі теориялық мағлуматтар; ауысулырды орындауға керекті технологиялық нұсқаулар: зертханалық жұмысты орындаудың тізбегін белгілейтің пиктограммалар жүйесі; кестелер мен бақылау сұрақтары берілген.
Зертханалық жұмысты орындауға дайындық:
ұй жұмысы, өзіне жұмыстың берілгендерін үйден дайындау;
зертханалық жұмысқа студенттің дайындығын тексеру;
бастапқы берілгендерді толықтыру және зертханалық жұмысты орындау.
Жұмыс орнын ұйымдастыру – техникалық қызмет көрсету, есепті жасау және қортындыларды қорғау.
Студенттердің өзіндік жұмысының көлемін оқытушы өзі белгілеу керек.
Зертханалық жұмыстың есебі. Жұмысты орындап болған студентер оқытушыға осы практикум талаптарына сәйкес еспті көрсетеуі.
Әр жұмыс есебінің (отчетінің) мазмұны:
алғашқы бет (Титульный лист);
жұмыстың номері, тақырыбы, мақсаты;
жалпы мағлұматтар;
жұмыстық тақырыбына, мақсатына, оқытушының нұсқауына сәйкес байқау тексеріске арналған сұрақтардың ішінен 2-4 сұрақтарға жазба-сызба жауаптар жазылады;
жұмыстық қортындысы;
қолданылған әдебиеттер.
Зертханалық жұмыстарды жүргізу жоспары
Зертханалық жұмыс уақыт бойынша келесі бөлімдерге бөлінеді:
ұймдастыру бөлімі;
жұмысты орындауға студенттердің дайындығын тексеру;
техникалық кауіпсіздік ережелерін оқу;
жұмыс орнының техникалық қызметін көрсету және жұмыс қортындыларын қорғау.
Зертханалық жұмысты орындағанда студенттен шығармашылық және өзіндік жұмыстарын талап етеді. Сонымен бірге сапа, еңбек және материалдың үнемділігіне назар аударылуы керек.
Әр зертханалық жұмыста: мақсаты мен мазмұны; зертханалық жұмысты атқаруға негізгі теориялық мағлұматтар; ауысуларды орындауға керекті технологиялық нұсқаулар; зертханалық жұмысты орындаудың тізбегін белгілейтін пиктограммалар жүйесі; кестелер мен бақылау сұрақтары берілген. Сабақ кестесі бойынша «Орман шаруашылығы жұмыстарын механикаландыру» пәнінің зертханаларда жүргізілуі керек.
Студенттердің өзіндік жұмысының көлемін оқытушы өзі белгілейді.
Бірінші жұмыс қортындыларын қорғағаннан кейін оқытушы студенттерге келесі жұмысты орындауға рұқсат береді.
Зертханалық жұмыстың есебі: жұмысты орындап болған студенттер оқытушыға осы зертханалық талаптарына сәйкес есепті көрсетуі.
№1 Зертханалық жұмыс. Автотракторлық қозғауыштардың кривошип-шатун механизмі
1.1 Жұмыс мақсаты
Кривошип-шатун механизмі жиналу бірліктерінің және бөлшектерінің құрылысын зерттеу, және олардың бір – біріне әсері мен реттелуі: кривошип-шатун механизмінің ақауларымен танысу, сонымен қатар оларды түзету жолдарын білу.
1.2 Керек құрал жабдықтар, саймандар материалдар
Жұмыс орнының қүрал-жабдығы: су мен суыитың блок - картер, гильза, цилиндр және ауа мен суыитың дизельдің баса головкасы, блок-картер головкасы, поршень саусағы, сақиналар мен шатун, коленчаттық вал, шатун және түркі сына, «Кривошип-шатун механизмі» плакаты, поршень сақиналарының шешушісі және қысушы, бұрғылар жиынтығы, микрометр, қысқыштар.
1.3 Жүмыс жүйелігі
1-ші оқулықтың әдебиеттің 1-ші парагрофының 4 бөлімшесін оқып, кривошип-шатун механизмінің негізгі бөлшектерінің міндеттерін аңықтау.
1.4 Блок- картер
Блок – картердің негізгі бөлімдері: ішкі бөлімдер; біреуі (көлденең) оны екіге бөледі; жоғары цилиндірлер блогы (1 сурет) және астыңғы – картер. Цилиндірлер гильзаларының орналасу жерлеріндегі: жоғарғы плита мен көлденең бөлімше қалқаларына тығыз отырғызылуына қарау. Тік бөлінуінің, блок қабырғалары мен цилиндрлер басындағы сумен байланысады. Бөлімшелердің астынғы жағы каленчаттық валдың түпкі подшипниктерінің тіректері үшін керек бар. Газды үлестіру механизмінің штангалар камерасын және үлестіруші вал втулкалар астындағы саңлауларды қарау.
Оқушылар цилиндрлер головкасын блок - картермен байланыстырып, жоғарғы плитаға шпилькалар үшін резбалық саңылаулар орналасуын: насостан су кеңістігіне суды апару жолдарының және майды апаратын саңлаулар мен тесіктердің орналасуын түсіну қажет. Блок головкасының қүрылысын зерттеу керек.
1.5 Автотракторлық қозғауыштардың цилиндрлері.
2- суретте цилиндрдің негізгі бөлімдері көрсетілген: гильза және оның бортигі, цилиндрлер 2 отырғызылатын белдеулік (жоғарғы және астынғы) блогында орналасу үшін, қозғаушының картерына су кеңістігінен судың ағуын тоқтататын резенке тығыз сақинасы, ауа мен суыту арқылы жүретін цилиндр, оның суыту қабырғалары және тығыздалу төсемдері. Трактор қозғаушының гильзаларын ішкі диаметрі бойынша 3 мөлшерлік топқа бөлінеді: Б, С, М (үлкен, орташа және кіші). Мөлшерлік топ белгісін гильза бортигіне жазады:
1- цилиндрлер блогы, 2- көлденең бөлу, 3- цилиндр, 4- су кеңістігі, 5-бөлімше, 6- подшипниктер тірегі үшін қату, 7- тік бөлу
1 сурет – Қатарлы қозғаушының блок - картер сызбасы
1.6 Дизельдік және карбюраторлық қозғауыштардың поршендері
Ішкі жақтың бағыттық жолы шарнирлық шатунмен байланыс мақсатында поршень саусағын отырғызу үшін бабышкалары бар, ал астынғы жағында - майлы сақинаның жолы бар. Май ысырғыш сақиналармен жиналатын май - алатын мал^мен арқылы картрге жолы бар. Маи інешуші
Поршендердің негізгі бөлігі 3 суретте көрсетілген. Дизель қозғауыштарының поршнедерінде цилиндрге баратын жанармайдың ауамен жақсы араласуы мақсатында қоспа жасау тәсілдері мен клапандардың орналасуына байланысты әртүрлі фасонды қуыстар бар. Төрт тактылы карбюраторлы қозғауыштарды түбі тегіс, 2 тақталы қозғауштың түбі дөңес. Түбінде массасы мен поршень мөлшер тобын белгілейді екеніне мән беру керек. Компрессорлық сақиналар үшін канавкалар поршен басында бар, поршеннің астындағы жағында май сырғыш сақиналарға арналған жырашық бар.
санылау арқылы картерге апарылады. Саусақты орналастыру мақсатында стопор сақинасы үшін бабышкаларда санылаулар жасалған
а) цилиндірдің «ылғалды» гильзасы; б) автокөлік қозғаушының гильзасын орнату сызбасы; 1-бортик; 2-үстіңгі белбеулік, 3-астынғы белбеулік, 4-резенке тығыздалған сақина, 5-цилиндар гильзасы, 6-қытылма, 7-су кеңістігі, 8-тығыздық
2 сурет – Цилиндр
1-қалпақша, (тығыздалған бөлік), 2- түбі, 3- камера, 4- бағыттауыш бөлім (юбка), 5-канавка, 6-бобышка, А-белгі
3 сурет – Трактор қозғаушының поршені.
а-сыртқы түрі, б-компрессорлы сақиналардың қиысу түрлері (жұмыс уақытында) в-құрамдас май сырғыш, г-поршенді сақиналар орналасуды, 1-компрессорлық сақиналар, 2-май сырғыш сақина, 3-тегістелген болат сақиналар, 4-остік кенейткіш, 5-радиалдықкеңейткіш,6-поршен.
4 сурет – Поршен сақиналары
Достарыңызбен бөлісу: |
