Бақылау сұрақтары
1. Газүлестірудің механизмі бөліктерінің құрылымы мен олардың бір бірімен өзара байланысу туралы айтыңыз.
Декомпрессиялық механизм бөліктерінің кұрылымы мен өзара байланысуы туралы айтыңыз.
Клапан механизмдерінің саңылауларды реттеу тәртібі қандай.
Газ үлестіру механизмнің мұмкін ақауларын айтып, олардың себептері мен арылу жолдары.
№ 3 Зертханалық жүмыс. Автотракторлық қозғаушының суыту жүйе бөліктері мен құралдар қүрылымы
3.1 Жұмыс мақсаты
Қозғаушы сұйықтың және ауа суыту жүйелерінің бөліктері мен құралдар қүрылымын білу. Болатын ақаулықтармен танысу, себептері мен жою жолдарымен танысу.
Жұмыс орнының құрал - жабдығы : сұйықтық суытуымен қатарлық қозғауыш, гидромуфтасы бар ауа мен суытатын қатарлық қозғаушы, суыту, жүйелері қүралдары, оқу плапкаттары.
Жұмыс барысы бірінші әдебиетің, бесінші параграфтан, төртінші бөлімін оқып, қозғауышты суыту жүйелерінің негізгі бөліктерінің мақсатын түсіну.
'^',3.2 Тракторлар қозғаушысының суыту жүйесі
Сұйықтық арқылы суытылатын қозғаушысының негізгі құрылымы бірліктері (құралдар) (12 сурет); цилиндрлер басы мен блок суытылатын су қабығы, радиатор, су насосы және желдеткіш, су үлестіруші жолының көмектесу құралдары, термостат, байланыстыру шлангілері, ағызу шүмектері және термометр.
1-майлану жүйесінің радиаторы, 2-желдеткіш; 3-желдеткіштің сырты, 4-трос, 5-су радиаторы, 6-су қую мойынша қақпағы, 7-шүмек, 8-астынғы бақ, 9-жалюздер.
12 сурет – Су мен май суытатын радиатор
Суыту жүйесінің жұмысы: қозғауыш жұмысы кезінде суыту жүйсіндегі судың күшпен айналуы орталық су насосы арқылы жасалады, ол радиатордың астынғы басынан қысыммен суды алып кетіп, қозғаушының су қабағына апарады, онда ол цилиндр қабырғаларын суытады. Блоктың су аймағынан су саңылаулар мен жолдар арқылы цилиндрлер басы су қабағына барады. Суық қозғаушыда су термостатпен су аймағынан су насосына (кіші шеңберде) радиатор арқылы өтпейді. Желдеткішпен келетін ауа суды суытады. Жылынған қозғаушыда радиатордың жоғарғы басына су үлкен шеңбер арқылы барады. Көптеген түтікше арқылы радиатордың жоғарғы жағынан төменге жүргенде су суытылады.
3.3 Қозғаушының ауа суытылу жүйесі
Ауа суытылуы бар қозғаушының құрылым бірліктері. Ротор желдеткіші және оның қалақшалары ауа үлестіргіш қозғалмайтын бағыттаушы аппарат, және цилиндрлер басында орналасқан майды әкелу реттеуші гидродинамикалық муфта.
Суыту жүйесінің жұмысы: қозғаушы жұмыс кезінде ротор желдеткішісімен цилиндрлер және олардың бастарын күштеп ауамен желдету өтеді. Жылу тәртібінің роторының айналу жиілігі өзгеруі арқылы болады. Егер қозғаушы жылымаса, золотник майлану жүйесінен гидромуфтаға майды жібермеуі, нәтижесінде дөңгелегі мен желдеткіш айналмайды. Керек температураға жеткенде золотник гидромуфтаға майды апарады және желдеткіш айналады.
3.4 Қатты толтырғышы бар термостат
Қатты толтырғышы бар термостат негізгі бөліктері. (13 сурет, а): жезден жасалған корпусы, негізгі және бүйір клапандар, қатты церезин толтырғышы мен баллоны, шайбасы бар резинкелік ендірмесі, онда қалақанша енгізілген . Негізгі және бүйір клапандары баллонда бекетілген .
Термостат жүмыс істеуі: 70-85°с температурасында церезин ериді де, ашылу жағына қарай негізгі клапанды жылжытады, сұйық радиатор арқылы айналып жүреді. Температура түскенде церезин қатайып көлемі азаяды, қайталану серіппесі арқылы негізгі клапан жабылады, ал су бүйір клапанымен су насосына барады, басқаша айтқанда кіші шеңбер арқылы айналады.
3.5 Сұйық толықтығышы бар термостат
Сұйық толықтығышы бар термостаттың негізгі бөліктері (13 сурет,б): көмектесу клапан бар сильфонымен және негізгі клапанымен бос штогі бар. Сильфон цилиндрлық гармошка түрінде жұқа жезден жасалған, тез жанатын сұйық пен (су және этил спирті) толтырылған.
Термостат әрекеті: судың температурасы 70°с төмен болса сүйықтықтың қысымы сильфонда өт етөмен және қысылған. Бұнда негізгі клапан толық жабық, көмекші ашық, осы уақытта, су кіші шеңбер арқылы, радиатордан айналып өтеді. Судың температурасы 70°с жоғары болғанда булар қысымы арқасында сильфондағы стақан ұзарады. Су ашылған негізгі клапан арқылы радиаторға өтеді. Судың 85°с температурасы жоғары болғанда көмектес клапан корпустан, бүйір терезелерін толық жабады және кіші шеңбер арқылы су айналымын тоқталады.
а-қатты толықтырғыш, б-сұйық толықтырғыш, 1-клапан, 2-клапан
корпусы, 3-шток, 4-толтырғыш, 5-баллон, 6-қайталама серіппесі, 7-корпус, А-су насосына жүруі, Б-судың радиаторға жүруі, 13-сурет термостаттар сызбасы.
13 сурет – Термостаттар сызбасы
Достарыңызбен бөлісу: |
