1. Жүк вагондары типтерін таңдау, вагондар параметрлері және ұзындық өлшемдері

жүктеу 11,12 Mb.

бет	6/40
Дата	14.09.2023
өлшемі	11,12 Mb.
	#43380

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 40

Лекции для вагонников

Дәріс№7
Доңғалақтар жұбы
Доңғалақ жұбы жүріс бөліктеріне жатады және вагонның ең жауапты элементтерінің бірі болып саналады. Олар рельс жолымен вагон қозғалысын бағыттауға және айналу кезінде вагоннан рельске берілетін барлық жүктемелерді қабылдауға арналған. Жүктелудің күрделі жағдайларында жұмыс істей отырып, дөңгелек жұптары үлкен сенімділікті қамтамасыз етуі тиіс, өйткен пайыз қозғалысының қауіпсіздігі осыған байланысты.
Сондықтан дөңгелек жұптары добылау да, дайындауда және күтіп – ұстауда мемлекеттік стандарттар, темір жолдарды техникалық қолдану ережелері, вагонның дөңгелек жұптарын куәландыру, жөндеу және қалыптастыру бойыншаинструкциялар, сондай – ақ басқа нормативті құжаттардың ерекше, жоғары тараптары қойылады.Дөңгелек жұптарының конструкциясы мен күйі жүріс жатықтығына, вагон мен жолдың өзара әрекетіне пайда болатын күш шамасына қозғалыс қарсылығына үлкен әсер етеді.
Темір жолдарды қолданудың қазіргі режимдері мен қоршаған ортаның экстремалды жағдайларында жұмыс істей отырып, дөңгелек жұбы келесі негізгі талаптарды қанағаттандыруы тиіс: - жеткілікті берік болуы тиіс, бұл жағдайда жылжымалы құрам тарасын және рельс жолымен вагон элементтері рельс іздерінің тегіс емес жолымен өткенде тікелей әсерін кеміту мақсатымен ең кіші рессорланбаған массасы болуы керек; рельс жолымен вагон қозғалысында пайда болатын шу деңгейін төмендетуді, итерулерді жұмсартуды қамтамасыз ететін серпімділікке ие болу керек; букса тараптарымен аз қарсылықты және қолдануды тозуға ұшырайтын элементтердің тозуға мүмкіндігінше үлкен қарсылығын қамтамасыз етуі керек;
Дөңгелек жұбы (суретті қараңыз) өстен және оған бекітілген екі дөңгелектен тұрады.

РУ 1 – 950 типті дөңгелек жұбы

РУ 1Ш – 950 типті дөңгелек жұбы

Р – роликті
У унификацияланған
1 – ыстық отырғызудағы подшипниктер үшін
Ш – подшипниктер шайбамен ен жағынан бекіту.

Жүктелген дөңгелек жұбының L қашықтығы 1437 ден 1443 мм-ге дейін 120 км/сағ дейінгі қозғалыс жылдамдығында 14 39 – дан 1443 мм – ге дейін; 120 – дан 14 км/сағ дейінгі қозғалыс жылдамдығында

Дөңгелек жұбының типі	Өс типі	Дөңгелек диаметрі мм	Дөңгелек жұбындағы подшипниктің типі	Қолдануы
РУ 1 – 950	РУ 1	950	Тербеліс	1963 ж кейінгі өндірілген барлық жүк және жолаушылар вагондарында
РУ 1 Ш - 950	РУ 1Ш	950	Тербеліс	1963 ж кейінгі өндірілген барлық жүк және жолаушылар вагондарында

Вагонның дөңгелек жұптарын дайындаудың типтері, негізгі өлшемдері мен тежникалық шарттар Мемлекеттік станндарттармен анықталған, ал күшті – устануы мен жөндеу – Темір жолдарды техникалық қолдану ережелерімен (ПТЭ) және дөңгелек жұптарын қарау, куәландыру, жөндеу, қалыптастыру бойынша инструкциялармен.

Дөңгелек жұбының типі өс типімен, дөңгелек диаметрімен, подшипник конструкциясы мен оның өсте бекітілуімен анықталады. Дөңгелек жұптарының типтері кестеде көрсетілген.
Вагон өстерінің типтері мойын өлшемдері мен формасы бойынша ерекшеленеді – тербелудің ролик подшипниктері мен сырғанау подшипниктері. өс өлшемдерін вагонды қолдануда қабылданатын есептік жүктеме шамасына байланысты бекітеді.
Ш – 950 Дөңгелек жұптары сырғанау подшипниктері мен қолдану үшін, ал РУ 1 – 950, РУ 1Ш – 950, РУ – 1050 дөңгелек жұптары роликті подшипниктер мен қолдану үшін арналған ( РУ – роликті унификацияланған, Ш подшипниктер шайбамен бекітіледі). Есептік жүктемеден мойын өстің күпшек асты және ортаңғы бөлшектерінің диаметірін анықтайды. Күпшек асты алдындағы бөлік мойыннан өстің күпшек асты бөлігіне өтетін қадам болып табылады және буксаның тығыздағыш қондырғыларын бекітүге арналған. Күпшек асты бөлшектерінде дөңгелектер бекітіледі. Қазаіргі уақытта Ш типті сырғанау подшипниктерімен өстерімен дөңгелек жұптарының біршама саны қолдануда бар, оларды роликтімен ауыстырады. Олардың мойынының ендік жағында сырғанау подшипниктерінің ұзына бойы орын ауыстыруын шектейтін буртиктер бар.
Вагондар дөңгелек жұптарының типтері.

Дөңгелек жұбының типі	Өс типі	Дөңгелек диаметрі мм	Дөңгелек жұбындағы подшипниктің типі
РУ 1 – 950 РУ 1 Ш – 950 РУ – 950 РУ – 1050 Ш - 950	РУ 1 РУ 1 Ш РУ РУ Ш	950 950 950 1050 950	Тербелу Сырғанау

Роликті подшипниктермен қолдану үшін арналған өстермен дөңгелек жұптары өзара роликті подшипниктерді мойында ішкі сақиналарды ендік бекіту конструкциясы мен ерекшеленеді – гайканы бұрауүшін кесінді бөлігімен; - шайба көмегімен, ол үшін ен жағында бекіту болттары ушін кесінді тесіктер жасалынады. Бұндай бекітулер екі нұсқада орындалған: үш немесе төрт болттармен.

Қолдануда мойын диаметрі 135 мм өстерімен РУ типті дөңгелек жұптарының біршама саны бар. Қазіргі уақытта қолданудан алынуда. Дөңгелек жұбының негізгі типіне айналдыру шеңбері 950 мм диаметірімен бүтін айналған дөңгелектерконструкциясы ьолып табылады. Ескі типті жолаушылар вагонында диаметрі 1050 мм дөңгелек жұптарының біршама саны ғана қалды.
Рельс жолымен вагонның қауіпсіз қозғалысы үшін өске дөңгелектер белгілі өлшеммен қатаң түрде бекітіледі (суретті қараңыз). Дөңгелекке, рельске жүктеме біркелкі емес берілуін болғызбау үшін және ендік өсінен тоғының ішкі шегіне дейінгі өлшем айырмашылығы дщөңгелек жұбы үшін 3 мм артық болмауы керек. Бір өсте бекітілген дөңгелектердің диаметр айырмашылығы 1 мм – ден артық болмауы керек, бұл тарақтың бір жақты тозуынан сақтандырады және қозғалысқа қарсылықтың үлкеюін шақырмайды. Интеграциялық күштерді төмендету үшін жылдамдықты вагондардың дөңгелек жуптарын динамикалық байланыстайды 140....160 км/сағ жылдамдық ушін дисбаланс 6 Нм- ден көп емес, 160 – 200 км/сағ – 3 Нм – ден көп емес.
Локомотивтер, вагондар және басқа жылжымалы құрамның қауіпсіз қозғалысының басқы шарттарының бірі темір жолға жақын орналасқан тұрақты ғимараттармен, немесе көрші жолда орналасқан жылжымалы құраммен жанасуынан сақтандыру болып табылады. Сондықтан турақты ғимараттар белгілі қашықтықта орналасуы керек, ал жылжымалы құрамда – шектеулі көлденең сызбасы болуы тиіс.
Осылай екі контур пайда болады:
құрылыс пен жол қондырғыларының жол өсіне жақындаудың ең кіші мүмкін болатын өлшемдердің шектейтін контур – құрылыстың жақындау габариті; жылжымалы құрамның көлденең қимасының ең үлкен мүмкін болатын өлшемдерін шектейтін контур – жылжымалы құрам габариті. Екі контур сәйкес келетін дөңгелектің тірек беттерінен басқа, екіншісі біріншінің ішінде орналасқан және олардың арасында кеністік (саңылау) бар.
ГОСТ 9238 – 83 Мемлекеттік стандарты екі қарастырылып отырған габарит турлері үшін келесі анықтамаларды бекітеді.
Темір жол құрылысының жақындау габариті деп ең шегіндегі көлденең сызбасын (жол өсіне перпендикуляр) атайды, оның ішіне жылжымалы құрамнан басқа ешқандай ғимараттар мен қондырғылардың бөлігі, жол жанында жатқан материалдар мына шарт орындалғанда: габаритті кеңістік ішінде, жылжымалы құрам бөліктерімен жанаса алатын, жылжымалы құрамның басқа бөліктерімен жанасуды туғызбайтын осы қондырғылардың жағдайы жылжымалы құрам бөліктерімен өзара байланыста болып жылжымалы құрамның тікелей өзара әрекет үшін арналған қондырғы бөліктерінен басқа (бекіту бөлшектерімен контакт сымдары, су алғанда гидравликалық колонка тұрмыстары және т.б.) қосалқы бөлшектер мен жабдықтар кірмеуі тиіс.
Темір жол жылжымалы құрамның габариті дегеніміз сыртқа шықпай, тік горизонталь жолда қондырылған бос немесе жүк тиелген жылжымалы құрам ғана емес, сондай – ақ ең үлкен нормаланған тозуы бар жылжымалы құрам да орналасуы керек.

жүктеу 11,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 40