1 БӨлім. Глоссарий автотрофный

жүктеу 4,07 Mb. бет 19/36 Дата 14.11.2018 өлшемі 4,07 Mb. #19684

Навигация по данной странице:

• Сүйектің ұрықтық дәнекер тканінен

Сүйектің дамуы. Сүйек екі жолмен дамиды. Жак және бас сүйектері ұрықтық дәнекер тканінен тікелей дамиды. Бірақ сүйектердің көбі мысалы, омыртқа және аяқ, қол сүйектері, бастың қарағұсы және басқа бөлімдері алғанында шеміршек тәрізді қалыптасып, кейіннен біртіңдеп сүйекке айналады. Осыған байланысты сүйек ұрықтық дәнекер тканінен дамитын шеміршек орнында дамитын болып екіге ажыратылады. Біріншісі, дәнекер тканьді сүйек, екіншісі, шеміршек тканьді сүйек деп аталады. Екі жағдайда да даму процесінің негізі бір, ал сүйек түзілуінің қайнар көзі — мезенхима. Сүйектің ұрықтық дәнекер тканінен дамуы. Сүйектің ұрықтык дәнекер тканінен дамуы шеіміршек орнында дамудан бұрын басталады. Сүйек түзілетін жерде мезенхиманың клеткалары күшті бөліне бастайды. Бөлінген клеткалар тығыз топтар түзеді. Клеткалардың көбеюімен қатар олардың арасында нәзік талшықшалары бар коймалжың заттар пайда болады. Қөбеюі тоқталмаған клеткалар талшықтарды тығыздап, қысады. Сүйек бастамасында остеоциттер мен негізгі заттар жекеленген соң, олардың үстіне мезенхимадан ерекшеленетін остеобластар орналасады. Өйткені, остеобластардың қатысуы мен сүйектің заттары түзіледі. Остеобластардың протоплазмасы эктоплазмаға, эндоплазмаға бөлінеді. Эктоплазма сүйектің аралық затына айналады. Эндоплазма ядро мен қабат түзеді, немесе жойылып кетеді. Сүйек бастамасының аралық заты өсіп, талшықтарын көбейтеді. Көбейген талшықтар остеобластарды қоршайды. Қоршалган остеобластар көбею касиетін жойып, остеоциттерге айналады. Клеткаларға тән аралық затта сүйек қуыстары түзіледі. Сүйек дамуында клеткалар тармақтар арқылы байланысады. Сүйек бастамасы ерекшеленуі тоқталмайтын остеобластар аркылы өседі. Остеобластар өзінін кебею клеткалары және мезенхимді клеткалардан түзіліп, қосылатын клеткалар арқылы өседі. Остеобластардын, ерекшеленуі нәтижесінде бастамаға аралық заттың жаңа қабаттары қосыла береді (24-сурет). Осымен қатар аралық затта бірінші дамитын сүйекке тән талшықтарды тығыз желімдейтін оссеомукоид пайда болады. Мұнан кейін кальций тұздары жиналып, суйектің әктенуі етеді. 24-сурет. Шошка ұрығының бас сүйегінің кесіндісі, 1-остебластарға ауысатып остеогенді тканьнің клеткалары; 2 — колла жүктеу 4,07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз