1-Билет. Тікелей бирибулиннің түзілуі, маңызы

Тікелей билирубин суда жақсы ериді, усыз.

Биливердин мен тікелей билирубин өт қапшығына жиналады, олар өтке жасылдау түс береді, сондықтан өт пигменттері деп аталады. Өт ащы ішекке түседі, өт жолдарында тікелей билирубин глюкурон қышқылдарынан босайды да, қайтадан бос билирубинге айналады. Биливердин өзгеріссіз нәжіспен бөлініп, нәжіске түс береді, нәжіс пигменті болып табылады. Ішекте бос билирубин мезобилиногенге (уробилиноген) дейін тотықсызданады, оның біраз бөлігі қақпа венасы арқылы бауырға қайта түсіп, онда түссіз моно- және дипирролдарға дейін ыдырайды, олар бүйрек арқылы зәрмен шығарылады.

2. Бауыр астылық сарғыштану, пайда болу себептері, зертханалық диагностикасы.

Механикалық (обтурациялық) бауыр асты сарғыштану өттің ішекке түсуінің бұзылуымен байланысты. Өттің шығуын бұзатын кез келген үрдіс (өт- тас ауруы, ұйқы безінің ісігі, өт шығару жолдарындағы қабыну үрдістері және т.б.) сарғыштану себептері болып табылады. Осының нәтижесінде қанда жалпы билирубин тікелей билирубин есебінен артады. Зәрдің түсі қоңыр (сыра тәрізді), себебі тікелей билирубин суда жақсы ериді, ал нәжістің түсі пигменттердің жоқ болуына байланысты ақсұр болады.

Гемоглобин сүйек кемігінің жасушаларында синтезделеді. Гемоглобин синтезіне қажет барлық құрамдас бөліктері қан арқылы түседі. Гемоглобиннің белоктық бөлігі жай белоктар тәрізді (АҚ матрицалық әдіспен) синтезделеді. Гемнің синтезі түрлі ферменттердің әсерінен бірнеше сатыда өтеді.

Алдымен дельта-аминолевулин қышқылы түзіледі. Келесі реакция цитоплазмада жүреді. Дельта аминолевулин қышқылының екі молекуласының конденсациялану реакциясы нәтижесінде порфобилиноген түзіледі.