Медико-статистическая система еисз: итоги, результаты, возможности

• Буынның дамуы (сызба): 1 —мезенхима жасушаларының жиынтығы (дәнекер тін түзіледі, яғни шеміршек алды жағдай); 2 – болашақ буын қуысының орны; 3 –шеміршек үстілік қабық; 4 – сүйек үстілік қабық; 5 – буын қуысы; 6 –буын қапшығы; 7 – буын шеміршегі; 8 –буын дискісі; 9 - мениск.

Буын

• буын беті, буын қабы,буынішілік байламдар,буын сұйықтығы.

• БУЫНДАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ

• БУЫНДАР СҮЙЕК
• САНЫ БОЙЫНША

• БЕЛГІЛІ БІР ҚОЗҒАЛЫС
• ЖАСАУҒА БОЛАТЫН
• ОСЬ САНЫ БОЙЫНША

• ЖАЙ

• КҮРДЕЛІ

• БІР БІЛІКТІ
• ЦИЛИНДР ЖӘНЕ ШЫҒЫРШЫҚ
• ТӘРІЗДІ

• ЕКІ БІЛІКТІ
• БУЫНБҮРТІКТІ,
• ЕРШІК ТӘРІЗДІ, ЭЛЛИПС ТӘРІЗДІ

• ҮШ БІЛІКТІ
• ШАР ТӘРІЗДІ, ТАБАҚША ТӘРІЗДІ,
• ЖАЛПАҚ

Жай буын – тек екі буындық беті бар(тек екі сүйектен түзілген). Мысалы, саусақаралық буын,иық буыны

• Жай буын – тек екі буындық беті бар(тек екі сүйектен түзілген). Мысалы, саусақаралық буын,иық буыны
• Күрделі буын – екіден көп буындасқан беті бар. Мысалы, шынтақ буын

Жай буын Articulatio simplex

• Күрделі буын
• Articulatio composita

Бір білікті: 1а, 1б –шығыр - ginglymus; 1в -цилиндр - articulatio trochoidea; Екі білікті: 2а - эллипс - articulatio ellipsoidea; 2б -айдаршық - articulatio condylaris; 2в –ер тәрізді - articulatio sellaris; Көп білікті: 3а – шар тәрізді – articulatio spheroidea 3б -тостаған тәрізді - articulatio cotylica; 3в – жазық – articulatio plana.

Бір білікті буындар:

• Бір білікті буындар:
• Цилиндртәрізді буын – вертикалды буындасқан сүйктердің ұзын білігіне параллель білікті айнала қозғалуды-айналуды қамтамасыз етеді
• Шығыршықтәрізді буын – көлденең жатқан цилиндр, оның ұзын білігі көлденең, фронталды жазықтықта, буындасатын сүйектердің ұзын білігінеперпендикуляр жатады. Мысалы, тоқпан-шынтақ буыны

Екі білікті буын

• Екі білікті буын
• Эллипстәрізді буын – бірі дөңес, екі бағыттағы қисықтығы бірдей емес сопақ пішінді, екіншісі соған сәйкес ойыс. Фронталды білікте, сагиталды білікте қозғалады. Мысалы, кәрі жілік-білезік буыны
• Айдаршықты буын – дөңгелек өсінді түріндегі дөңес буын басы бар, пішіні эллипске жақын. Фронталды білікте қозғалады. Мысалы, тізе буыны
• Ертоқымтәрізді буын – екі ертоқымтәрізді буындасқан беттерден құралған, біреуі екіншісінің ұзына бойымен және көлденең орналасқан. Мысалы, бас бармақтың білезік-алақан сүйек буыны.

Үш білікті буын:

• Үш білікті буын:
• Шартәрізді буын – буындық бетерінің бірі дөңес, шар тәрізді пішінді буын басын, ал басқасы ойыс буын тілігін түзеді. Мысалы, иық буыны
• 1) фронталды
• 2) сагитталды
• 3) вертикалды
• Жалпақ буын – буындық беттері жалпақ, мысалы, art. intervertebrales

• Буындағы қозғалыстар өте қысқа жалғамалар, физикалық күштер, бүлшықеттер және сүйектер гипертрофиясының әсерінен шектелуі мүмкін :
• Бұндай буындарды қатты буындар - амфиартроздар деп атайды.
• Мысалы – омыртқааралық, мықын-сегізкөз, art mediocarpea ж.т.б.

Буындағы қозғалыстар:

• Буындағы қозғалыстар:
• Фронтал (горизонтал) біліктің бойында- бүгу (flexio) және жазу (extensio).
• Сагиттал (горизонтал) – әкету (abductio) және әкелу (adductio).
• Вертикал – бұрау (rotatio) – сыртқа (supinatio), ішке (pronatio) және оңға, солға.
• Шеңберлі қозғалыс (circumductio)

Фронталь осьті айнала қозғалу

• Фронталь осьті айнала қозғалу

Сагитталь осьті айнала қозғалу

Шеңбер бойымен қозғалу.

Қорытынды.

• Қорыта келсек, жалпы буындар адам организмінде маңызды қызметтер атқарады. Яғни олар:
• Дене қалпының сақталуына жәрдемдеседі
• Дене бөліктерінің орын ауыстыруына қатысады
• Дененің кеңістікте локомоция (орын алмастыру) мүшесі болып табылады.
• Сондықтан буындар адам органимі үшін маңызды болып табылады.

• Назарларыңызға рахмет!