1 Қазақстан республикасы жоғары оқу орындарының



жүктеу 20,84 Mb.
Pdf просмотр
бет1/56
Дата14.08.2022
өлшемі20,84 Mb.
#39102
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   56


1
ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫ
ЖОҒАРЫ
 
ОҚУ
 
ОРЫНДАРЫНЫҢ
 
ҚАУЫМДАСТЫҒЫ
К

Ж

Төребаева

М

Н

Есенғұлова
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ
-
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ
 
ДИАГНОСТИКА
ОҚУ

ҚҰРАЛЫ
 
Алматы
, 2011


2
УДК 159.9 (075.8)
Т 65
Пікір берушілер:
Р. Б. Каримова 
– психология ғылымдарының докторы, профессор;
Н. Б. Жиенбаева 
– психология ғылымдарының докторы, профессор;
Ш. М. Майгельдиева 
– психология ғылымдарының докторы, доцент.
ISBN 978-601-217-288-1
Оқу құралы 5В010300-Педагогика жəне психология мамандығының 
ҚР Мемлекеттік жалпыға міндетті жоғары білім беру стандартының 
мазмұны негізінде «Психологиялық-педагогикалық жеке адам диа-
гностикасы» оқу пəнінің типтік бағдарламасына сəйкес жазылған. Оқу 
құралының мазмұнында болашақ мамандарға практикалық қызметте 
қажетті педагогикалық-психологиялық білімдердің ғылыми-əдіснамалық, 
əдістемелік негіздеріне талдаулар жасалынып, психологиялық-
педагогикалық диагностиканың теориялық мағлұматтары, практикалық 
қызметте қажетті кеңестер, қолданылатын əдістемелер, оларды алғашқы 
өңдеудің негіздері қарастырылған.
Оқу құралы жоғары оқу орнының оқытушыларына, магистранттары 
мен студенттеріне арналған.
УДК 159.9 (075.8)
Т 65 Төребаева К. Ж., Есенғұлова М. Н. 
Психологиялық-педагогикалық диагностика: 
Оқу құралы. 
Алматы, 2012. – 304 бет.
© Төребаева К. Ж., Есенғұлова М. Н., 2012
© ҚР Жоғары оқу орындарының 
қауымдастығы, 2012
ISBN 978-601-217-288-1


3
АЛҒЫ
СӨЗ
Қоғамдағы
түрлі
құбылыстардың
адам
психикасына
əсері
олардың
психикалық
жай
-
күйін

дамуын

қалыптасуын

қоғамдағы
орнын
анықтауды
жəне
бағыттауды
қажет
етеді

Бұл
тұрғыда

адам
қоғамына
қызмет
етуші
болашақ
педагог
-
психолог
ма
-
мандарды
кəсіби
даярлау
мəселесіне
ерекше
назар
аударылады

Болашақ
педагог
-
психологтар
тұлғаны
қалыптастыру
мен
дамытуға
бағытталған
педагогикалық

психологиялық
үдерісті
ұйымдастыру

стандартталған
нұсқауларды
пайдаланып

педагогикалық
-
психологиялық
диагностика
жүргізу

алғашқы
нəтижелерді
өңдеу

ауытқушылық
түрін
анықтау
үшін
арнайы
диагностика
жүргізу

арнайы
əдістемелерді
пайдаланып
əртүрлі
жастағы
балаларға
психологиялық
тексеру
жүргізу

алғашқы
нəтижелерді
өңдеу
жəне
психологиялық
қорытынды
жасай
білу

білім
беру
ұйымдарында
психологиялық
зерттеу
жұмыстарын
жүргізу
сияқты
қызмет
түрлерін
ұйымдастыра
білетін
маман
ретінде
дайындалады

Осы
мазмұнындағы
қызметті
ұйымдастыруда
теориялық
білім
жəне
практикалық
дайындықты
қамтамасыз
ететін
психологиялық
циклдегі
пəндерді
оқытудың
бір
саласы
«
Психологиялық
-
педагогикалық
диагностика
» 
оқыту
пəні
.
Бұл
пəнді
оқыту
барысында
студенттер
психодиагности
-
ка
саласының
қалыптасу
тарихымен

психологиялық
тестілеу
қағидаларымен

психодигогностикалық
əдістермен
жəне
əдістемелермен
танысып

ғылыми
теориялық
білімді
меңгереді

практикалық
іскерліктері
мен
дағдылары
қалыптасады

Сонымен
қатар

білім
беру
жүйесіндегі
психолог
қызметінің
мазмұнымен
жəне
ұйымдастырылу
бағытымен
танысады

Лабораториялық
сабақтарда
жалпы

балалар

жас
ерекшелік
психологиясы
пəндері
бойынша
берілген
білімді
жүйелеу

тереңдету

нақтылау
міндеттері
шешіледі
.
«
Психологиялық
-
педагогикалық
диагностика
» 
пəнін
оқыту
мақсаты


болашақ
педагог
-
психолог
мамандардың
теориялық
жəне
практикалық
дайындықтарын
жүзеге
асыру
;


4
-
тұлғаны
қалыптастыру
мен
дамытуға
бағытталған
қазіргі
кездегі
психологиялық
-
педагогикалық
əдістерді
қолдануға
үйрету
;

педагогика
жəне
психология
ғылымындағы
өзекті
мəселелерді
зерттеуге
бағытталған
ғылыми
іс
-
əрекетті
меңгерту
;

маманның
практикалық
дайындығын
жəне
кəсіби
дағдыларын
игеру
.
Ұсынылып
отырған
оқу
құралы
5
В
010300-
Педагогика
жəне
пси
-
хология
мамандығының
ҚР
Мемлекеттік
жалпыға
міндетті
жоғары
білім
беру
стандартының
мазмұны
негізінде
«
Психологиялық
-
педагогикалық
жеке
адам
диагностикасы
» 
оқу
пəнінің
типтік
бағдарламасына
сəйкестендірілген

Əрбір
бөлім
арнайы
тараулар
-
дан

оның
соңында
берілген
студенттердің
өзіндік
жұмысына
тап
-
сырмалар
мен
сұрақтар
жəне
ұсынылған
əдебиеттер
тізімінен
құралады

Оқу
құралын
ұсынудағы
басты
мақсат
– 
практикалық
психология
қызметін
қазақ
тілінде
ұйымдастыруды
мүмкіндігінше
қамтамасыз
ету
.


5
1-
БӨЛІМ

ПСИХОДИАГНОСТИКА
 
МАЗМҰНЫНЫҢ
 
КӨРІНІСІ
1.1
Психодиагностикаға
кіріспе
1.2
Психодиагностиканың
ғылыми
-
теориялық
негізі
1.1 
Психодиагностикаға
 
кіріспе
«
Диагностика
» 
термині
гректің
dia – 
арасында

сонан
соң
жəне
gnosis – 
білім
деген
екі
ұғымынан
құралады

Ғылыми
əдебиеттерде
термин
түрлі
мазмұнда
аударылады

Жалпы
«
диагностика
» 
адам

ұжым

құбылыс

процесс
туралы
жинақталған
білім
негізінде
жүзеге
асырылатын
іс
-
əрекет
ретінде
түсіндірілсе

ал
«
психодиагности
-
ка
» 
жеке
адамның
психологиялық
құрылымын
тұтасымен
танып
білуге
жəне
белгілі
бір
психологиялық
ерекшеліктерін
анықтауда
қолданылады

Ғылымның
теориялық
мазмұны
психологиялық
тесттер

əдістемелерді
меңгерту
жəне
оқыту
процесі
барысын
-
да
мəліметтерді
өңдеу

талдау
тəсілдерімен
таныстыруды
көздейді

Сонымен
қатар
психодиагностика
психологиялық
əдіс
-
тəсілдердің
белгілі
бір
талаптарға
сай
қолданылуын
қадағалайтын
ғылыми
сала
.
Психологиялық
сөздіктерде
психодиагностика
ұғымы
адамның
даралық
-
психологиялық
ерекшеліктерін
анықтайтын

өлшейтін
əдіс
түрінде
жəне
психология
ғылымының
саласы
ретінде
сипатталады

К

М

Гурьевич
психодиагностиканы
психологиялық
эксперимент
-
пен
бақылаудың
бір
түрі
ретінде
қарастырады

С

Л

Рубинштейн
психологияны
топтағы
адамдардың
деңгейіне
қарай
бөлу
керек
деп
түсіндіреді

В

А

Дюк
диагностиканың
негізін
жеке
адамның
қасиеттерін
сандық
бағалауда

яғни
статистикалық
заңдылықтарды
анықтау
өлшемдерімен
сипаттауды
ұсынды

Сонымен
қатар

пси
-
ходиагностика
жеке
адам
қасиеттерін
зерттеу
барысын
бағалауға
да
бағытталады

Мұнда
ол
эксперименттің
ерекше
бір
түрі
ретінде
қолданылады
жəне
диагностикалық
əдістер
мен
тəсілдердің
жиынтығы
ретінде
түсіндіріледі

Көрнекті
психолог
Р

С

Немов
пси
-
ходиагностиканы
оқыту
пəні
ретінде
зерттеліп
отырған
обьектіні
психологиялық
өлшемдермен
бағалау
құралы
деп
қарастырды

Ал
кейбір
ғалымдар
(
А

А

Бодалев

В

А

Столин

Й

Шванцар

пси
-


6
ходиагностиканы
психология
ғылымының
практикалық
өрісі
мен
теориялық
негізінің
шыңы
ретінде
қарастырады

Сонымен

жеке
адамның
қасиеттерін
тəжірибе
барысында
зерт
-
теу
ережелеріне
негізделген
психодиагностикалық
қызмет
психолог
əрекетіндегі
кəсіби
нормалардың
жиынтығы
жəне
соның
барысында
анықталған
адами
қасиеттердің
сапалы
да

шынайы
өлшемі
болып
табылады

Осы
өлшемнің
көмегімен
жеке
адамның
сапалы
стимулға
деген
реакциясы

дағдысы

икемділігі

мотивациясы
анықталады

Жоғары
дəрежелі
психолог
кеңесші
болу
үшін
психодиаг
-
ностиканың
тəжірибелік
жəне
теориялық
саласын
жеткілікті
білу
шарт

Бұл
деңгейде
психолог
практикалық
психодиагностиканы
түзету
-
дамыту

кеңес
беру
барысында
жəне
қолданбалы
психология

педагогика
салаларында
кеңінен
қолданады

Адамдардың
психологиялық
қасиеттерін
бағалау
жүйесінің
та
-
рихы
мен
оларды
қолдану
сонау
ерте
заманнан
басталған

Оның
дəлелі
ретінде
біздің
заманымызға
дейінгі
111 
мыңжылдықта
көне
Вавилонда
мектеп
түлектеріне
зерттеу
жүргізілген
деген
мəліметтер
бар

Көне
Египетте
абыз
мəдениетіне
қатаң
тестілеуден
өткен
адам
-
дар
ғана
үйретілген

Пифагор
өз
мектебінде
түрлі
тапсырмаларды
дұрыс
орындаған
адамдарды
таңдап
алған

Ерте
Қытайда
б
.
з

дейінгі

мың
жыл
бұрын
үкімет
аппаратына
шенеуніктер
сайлауда
олардың
ерекше
мотивациялық

эмоциялық
ерік
тұрақтылығын

физикалық
қабілеттілігін

ар
-
намысы
мен
мəдениеттілік
сияқты
қасиеттерін
ар
-
найы
зерттеу
қалыптасқан

Орта
ғасырда
Вьетнамда
азаматтық
жəне
əскер
шенеуніктерін
сайлау
барысында
олардың
жеке
қасиеттеріне
баса
көңіл
аударылған

Қиыр
шығыс
елдерінің
медициналық
білім
беру
жүйесінде
де
психодиагностикалық
əдістер
қолданылған

яғни
адамның
ойлау
қабілетінің
психологиялық
ерекшелігі
мен
оның
белгілі
бір
физиологиялық

əлеуметтік

биологиялық
ауысу
өзгерістері
психологиялық
тұрғыда
зерттелген

Мысалы

баланың
есте
сақтау
қабілетінің
төмендігі

оған
əсер
ететін
факторлар
мен
заңдылықтарды
анықтау
жəне
т

б

Сонымен
бірге

психодиагностика
психологияның
барлық
саласы

соның
ішінде

еңбек
психологиясы

инженерлік
психология

медициналық
психология

патопсихология
салаларында
кеңінен
қолданылады

Нақты
айтқанда

тəжірибиелік
психология
мен
психодиагностика
мамандардың
негізгі
қызметінде
əлеуметтік
зерттеу
əдістері
ретінде
қарастырылады

Бұл
қалыптасқан
дəстүр
ретінде

яғни
əлеуметтік
қызмет
саласында
белсенді
əлеуметтік
психологиялық
зерттеу
түрінде
қолданады

Əлеуметтік


7
психологиялық
зерттеулерде
психодиагностика
кейбір
өлшемдердің
сандық
жəне
сапалық
көрсеткіштерін
беретінмəлімет
ретінде
кең
пайдаланылады

Бұл
мəлімет
психодиагностиканы
теориялық
жəне
қолданбалы
психологиялық
ғылым
саласы
ретінде
айқындай
түседі


жүктеу 20,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   56




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау