|
 JGTFLUGSVBKL13122022151131
|
| Дата | 14.12.2022 | | өлшемі | 0,51 Mb. | | #40617 |
| JGTFLUGSVBKL13122022151131 6-9тарбие, 6-9тарбие, 3-лекция тарбие, 143363, 1-lecture (1), НАШАҚОРЛЫҚ ТС ЖМА-011,012, ОФД 4-апта Абдимажитова Шахниза лек, ОФД 1-апта Абдимажитова Шахниза, 00166724-55a0b25b, 125348, 11 апта жфи-012 Махамаджанова Шахноза, псих этолон (копия), БӨЖ дене шынықтыру11, ТЖ Тері 4 СӘН ҚАЗ ватсап
Қысқа мерзімді жоспар
Идеал газдың ішкі энергиясы. Термодинамикалық жұмыс. Жылу мөлшері, жылусыйымдылық.
Бөлім:
|
Термодинамика негіздері
|
Педагогтің аты-жөні
|
Нурматваев Султонбек
|
Күні:
|
|
Сынып:
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Идеал газдың ішкі энергиясы. Термодинамикалық жұмыс. Жылу мөлшері, жылусыйымдылық.
|
Сабақтың номері:
|
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
|
10.3.3.1 -бір атомды және екі атомды идеал газдың ішкі энергиясының формуласын есептер шығаруда қолдану;
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар:
Термодинамикалық процестер кезінде атқарылатын жұмысты тұжырымдай алады
Басым бөлігі:
Термодинамикалық процестер кезінде атқарылатын жұмыстың формуласын есептер шығаруда қолдана алады
Кейбір оқушылар:
Жұмысты процестің P(V) графигі арқылы есептей алады.
|
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
|
Педагогтің әрекеті
|
Оқушының әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
|
Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
Сәлеметсіздерме балалар! Өткен тақырыпты тексеру.
|
1 тапсырманы орындау
|
Ұпай
|
Кесте
|
Сабақтың ортасы
|
-Дәптерді ашып, бүгінгі күн мен сабақ тақырыбын жазыныздар: Ішкі энергия. МКТ бойынша дененің ішкі энергиясы – денені құрайтын бөлшектердің өзара әрекеттесуінің потенциалдық энергиясы мен олардың жылулық қозғалысының орташа кинетикалық энергиясының қосындысы. Ішкі энергия температура мен көлемнің функциясы U (T, V) болып табылады, себебі бөлшек қозғалысының энергиясы дене температурасына тура пропорционал:
(1)
ал өзара әрекеттесудің потенциалдық энергиясы олардың арасындағы арақашықтыққа, демек, дене көлеміне тәуелді. Қандай да бір көлемдегі идеал газдың ішкі энергиясын анықтайық. Идеал газдардың өзара әрекеттесуінің потенциалдық энергиясы ескермеуге болатындай өте аз, сондықтан дененің ішкі энергиясы оның барлық молекулаларының орташа кинетикалық энергиясының қосындысына тең:
(2)
Зат мөлшерін массаның мольдік массаға қатынасымен алмастырсақ:
(3)
біратомды идеал газдың ішкі энергиясын есептеу формуласын аламыз:
(4)
Менделеев – Клапейронның күй теңдеуін пайдалана отырып, біратомды газдың ішкі энергиясын қысым мен көлем арқылы өрнектейік:
(5)
Ішкі энергия газбір күйден басқакүйге өткен кездегі өту процесіне тәуелді емес, ол тек p, V, T күй параметрлеріне тәуелді. Температура өзгерген кезде газдың ішкі энергиясы өзгереді, ішкі энергияның өзгерісі мынаған тең:
(6)
немесе
(7)
Газдың ішкі энергиясының өзгерісі дене температурасының өзгерісіне тура пропорционал. Егер температура тұрақты болса, онда газдың ішкі энергиясы өзгермейді.
Көпатомды газдардың ішкі энергиясы. Біратомды газдардың ішкі энергиясы i = 3 үш еркіндік дәрежесімен сипатталатын атомдардың жылулық қозғалысының кинетикалық энергиясымен анықталады, себебі кеңістік – үшөлшемді. (4) және (5) формулаларға еркіндік дәрежесінің белгілеуін енгіземіз:
(8)
немесе
(9)
мұндағы i − еркіндік дәрежесінің саны.
Екіатомды молекулалар өздерінің екі осінің бойымен айналады, сондықтан олар үшін еркіндік дәрежесінің саны 2-ге артады да, i = 5 болады. Үш және одан да көпатомды газдар үшін молекулалар ішіндегі атомдар тербелмелі қозғалыс жасайды. Мұндай атомдардың еркіндік дәрежесі i = 6.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|
