|
 00166724-55a0b25b
|
| Дата | 17.04.2022 | | өлшемі | 0,83 Mb. | | #38194 |
| 00166724-55a0b25b 6-9тарбие, 6-9тарбие, 3-лекция тарбие, 143363, 1-lecture (1), НАШАҚОРЛЫҚ ТС ЖМА-011,012, ОФД 4-апта Абдимажитова Шахниза лек, ОФД 1-апта Абдимажитова Шахниза, 125348, 11 апта жфи-012 Махамаджанова Шахноза, псих этолон (копия), JGTFLUGSVBKL13122022151131, БӨЖ дене шынықтыру11, ТЖ Тері 4 СӘН ҚАЗ ватсап - Шеңбер және оның
- элементтері
- Анықтама. Берілген нүктеден бірдей қашықтықта жатқан нүктелерден тұратын геометриялық фигура шеңбер деп аталады. Берілген нүктені шеңбердің центрі деп атайды. Шеңбердің кез келген нүктесін оның центрімен қосатын кесінді радиус деп аталады.
- О нүктесі – шеңбердің центрі,
- АО – радиусы.
- Белгіленуі: R немесе r.
- (O, R) – центрі О нүктесі болатын,
- радиусы R-ге тең шеңбер.
- Шеңбердің екі нүктесін қосатын кесіндін хорда деп аталады. Шеңбердің центрі арқылы өтетін хорданы диаметр деп атайды. Диаметр – ең үлкен хорда. Шеңбердің центрі диаметрдің ортасында жатады.
- CD, AB, EF – хордалар,
- AB – диаметр,
- AB=2R.
- Жазықтықтың шеңбермен шектелген
- бөлігін дөңгелек
- деп атайды.
- Шеңбермен бір ғана ортақ нүктесі бар түзуді жанама деп, ал осы ортақ нүктені жанасу нүктесі деп атайды.
- Жанасу нүктесі шеңбер бойында жатқандықтан, оның центрге дейінгі қашықтығы радиусқа тең. Жанаманың өзге нүктелері шеңберден тысқары орналасқан, яғни олардан центрге дейінгі қашықтықтар радиустан үлкен.
- Олай болса,
- а жанамасынан шеңбер центріне дейінгі қашақтық
- OK-ға тең, яғни
- Сондықтан шеңберге жүргізілген жанама радиусқа перпендикуляр.
- Есептер
- №1. Шеңбердің радиусы 2,5 см-ге тең. Шеңбер хордасы 6 см- ге тең болуы мүмкін бе?
- №2. Шеңбердің радиусы диаметрден 15 мм кіші. Диаметрді табыңдар.
- №3. Шеңбердің В нүктесі арқылы ВС диаметрі және ВD хордасы жүргізілген. ВD-ның ұзындығы шеңбер радиусына тең (1-сурет). ОВD үшбұрышының ішкі бұрыштарын табыңдар.
- №4. 1-суреттегі ОDВ үшбұрышы тең қабырғалы. В нүктесі арқылы шеңберге жанама жүргізілсе, жанама мен ВD хордасының арасындағы бұрыш неше градус болатынын табыңдар.
- Математикалық диктант.
- 1. Шеңбердің центрі арқылы өтетін хорданы __________ деп атайды.
- 2. Шеңбердің центрін оның бойындағы кез келген нүктемен қосатын
- кесіндіні шеңбердің _________________ деп атайды.
- 3. Жазықтықта берілген нүктеден бірдей қашықтықта жататын
- нүктелердің жиынын ___________________ деп атайды.
- 4. Жазықтықтың шеңбермен шектелген бөлігін __________ деп атайды.
- 5. Шеңбердің бөліктерін ______________ деп атаймыз.
- 6. Шеңбермен бір ортақ нүктесі бар түзуді ___________________ дейді.
- 7. Екі радиустың арасындағы бұрышты ________________ деп атайды.
- Үйге тапсырма:
- №207, 213; №24 (Г-2).
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|
