1.1.3 «Ашық жүйе» түсінігі
OSI моделі, оның аты айтып тұрғандай (Open System Interconnection), ашық жүйелердің өзара байланысын сипаттайды. Ашық жүйе дегеніміз не?
Ашық сипаттамаларға сәйкес құрылған кез-келген жүйені (компьютер, компьютерлік желі, ОЖ, бағдарламалық пакет, басқа аппараттық және бағдарламалық өнімдер) кең мағынада ашық жүйе деп атауға болады. Ескере кететін болсақ, «спецификация» термині (компьютерлік техникада) аппараттық немесе бағдарламалық жасақтама бөліктерінің, олардың қалай жұмыс істейтіндігін, олардың басқа бөліктерімен өзара әрекеттесуін, жұмыс жағдайларын, шектеулерін және арнайы сипаттамаларын қалыптасқан түрде сипаттайды. Әр спецификация стандартты емес екені түсінікті. Өз кезегінде, ашық сипаттама дегеніміз стандартқа сәйкес келетін және барлық мүдделі тараптардың кең талқылауынан кейін келісім нәтижесінде қабылданған, көпшілікке қол жетімді техникалық сипаттамалар.
Жүйелерді әзірлеу кезінде ашық сипаттамаларды пайдалану үшінші тараптарға осы жүйелерді кеңейту және түрлендіруге арналған әртүрлі аппараттық немесе бағдарламалық құралдарды жасауға, сонымен қатар әр түрлі өндірушілердің өнімдерінен бағдарламалық және аппараттық жүйелер жасауға мүмкіндік береді.
Нақты жүйелер үшін толық ашықтық қол жетімсіз идеал болып табылады. Әдетте, тіпті ашық деп аталатын жүйелерде де осы анықтамаға сыртқы интерфейстерді қолдайтын белгілі бір бөліктер ғана сәйкес келеді. Мысалы, операциялық жүйе Unix тобының ашықтығы – бұл ядро мен қосымшалар арасында стандартталған бағдарламалау интерфейсінің болуы, бұл қосымшаларды Unix-тің бір түрінен басқа түріне ауыстыруды жеңілдетеді. Жартылай ашықтықтың тағы бір мысалы, тәуелсіз өндрушілердің желілік адаптерлерін драйверлер жүйесіне қосу үшін жеткілікті түрде жабық Novell NetWare операциялық жүйесінде ашық интерфейсті Open Driver Interface (ODI) пайдалану болып табылады. Жүйенің дамуында қолданылатын техникалық сипаттамалар неғұрлым ашық болса, соғұрлым ашық болады.
OSI моделі ашықтықтың тек бір аспектісін қарастырады, атап айтқанда есептеуіш желіге қосылған құрылғылардың өзара әрекеттесу құралдарының ашықтығы. Мұндағы ашық жүйе дегеніміз – қабылданған және жіберілген хабарламалардың пішінін, мазмұнын және мағынасын анықтайтын стандартты ережелерді қолдана отыра, басқа желілік құрылғылармен өзара әрекеттесуге дайын желілік құрылғы.
Егер екі желі ашықтық принциптеріне толықтай сәйкес болса, онда келесідей артықшылықтарға ие болады:
әр түрлі өндірушілердің бірдей стандартты ұстанатын аппараттық және бағдарламалық жасақтама желісін құру мүмкіндігі;
желінің жекелеген құраушыларын басқа жетілдірілген құраушылармен ауыртпалықсыз ауыстыру мүмкіндігі арқылы желінің ең аз шығындармен дамуға мүмкіндік берді;
бір желіні екіншісіне оңай қосу мүмкіндігі;
желінің қызмет етуі мен меңгеру өте қарапайым.
Халықаралық Интернет желісі ашық жүйенің жарқын мысалы болып табылады. Бұл желі ашық жүйелерге қойылатын талаптарға сәйкес толықтай дамыды. Оның стандарттарын әзірлеуге түрлі университеттерден, ғылыми ұйымдардан және әртүрлі елдерде жұмыс істейтін компьютерлік техниканы және бағдарламалық жасақтаманы өндірушілерден мыңдаған пайдаланушылар қатысты. Интернеттің жұмысын анықтайтын стандарттардың атауы Internet – Request For Comments (RFC) - «Түсініктеме сұрату» деп аударылатын «Түсініктемелерге сұраныс» - қабылданған стандарттардың ашық және мөлдір сипатын көрсетеді. Нәтижесінде Интернет бүкіл әлемде орналасқан көптеген желілердің әртүрлі жабдықтары мен бағдарламаларын біріктіре алды. OSI моделі - бұлжелінің негізі функиясы. Сондықтан, егер сіз OSI моделінің әртүрлі деңгейлерін желілік қосылыстары кезінде өзара әрекеттесетінін түсінсеңіз, нақты желілік функциялардың принциптерін түсінуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: |