Өздігінен тексеру сұрақтары:
Қазақстанның халық шаруашылығындағы маңызы.
Күріштің жүйеленуі.
Морфологиялық және биологиялық ерекшеліктері, сорттары.
Күріш өсіру типтері, олардың принциптері айырмашылықтары.
Қазақстанның жағдайында күріш өсіру технологиясының ерекшеліктері.
Әдебиет:
1.Вавилов П. П. и др. Растениеводство. М., Колос, 1986.
2. Концепция устойчивого развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2006-2010 годы. Астана, 2005.
3.Можаев Н. И., Аринов К. К., Шестакова Н.А. Практикум по растениеводству. Астана, 2003
4. Посыпанов Г.С., В.Е. Долгодворов, Г.В. Коренев и др. Растениеводство// под ред. Т.С. Посыпанова. - М.: Колос, 1997. - 448 с.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
«С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті» АҚ
«Өсімдік шаруашылығы» пәнінен агрономиялық факультетінің
5В080100 «Агрономия» мамандығы бойынша зертханалық-іссаналық және өзіндік сабақтарға
әдістемелік нұсқаулар
Астана, 2021 ж.
№1 зертханалық-іссаналық сабақ: Дәнді астық дақылдары өсімдіктерінің құрылысындағы ерекшеліктер. Дәнді астық дақылдарының І-ІІ – топтарын дәндері бойынша анықтау.
Негізгі және қосымша әдебиеттер, анықтамалық құжат:
Вавилов П.П. и др. Растениеводство. М.: Колос, 1986.
Можаев Н.И., Аринов К.К., Шестакова Н.А. и др. Практикум по растениеводству. Астана, 2003.
Можаев Н. И., Аринов К. К. и др. Растениеводство. Акмола, 1996 (каз. и рус. яз.).
Аринов К.К. Пшеница Северного Казахстана. Астана, 1998.
Аниканова З.Ф., Тарасова Л.Е. Рис: сорт, урожай, качество. М.: Колос, 1979.
Бараев А.И., Бакаев Н.М. и др. Яровая пшеница. М.: Колос, 1988.
Борисоник З.Б. Яровой ячмень. М.: Колос, 1974.
Добрынин Г.М. Рост и формирование хлебных и кормовых злаков. Ленинград: Колос, 1969.
Елагин И.И. Агротехника проса. М.: Россельхозиздат, 1987.
Ефименко Д.Е., Барабаш Г.И. Гречиха. М.: Агропромиздат, 1990.
Жуматов А.Ж. Избранные труды по зерновым культурам Казахстана. Алма-Ата, 1961.
Зернофуражные культуры. М., Колос, 1975.
Кулешов Н.Н. Формирование, налив и созревание зерна яровой пшеницы в зависимости от условий произрастания. Записки Харьковского с.-х. ин-та, 1951, № 7.
Культурная флора СССР. Пшеница. Под общей редакцией Брежнева Д.Д. Ленинград: Колос, 2979.
Куперман Ф.М. Биологические основы культуры пшеницы. М.: Изд-во Московского гос. университета, 1953, вып. 2.
Лысов В.Н. Просо. Алма-Ата, Кайнар, 1979.
Мусынов К.М. Озимые культуры на севере Казахстана. Астана, 2007.
Митрофанова А. С., Митрофанова К.С. Овес. М., Колос, 1967.
Неттевич З.Д. Зерновые фуражные культуры. М.: Россельхозиздат, 1974.
Носатовский А.И. Пшеница. М.:Колос, 1965.
Петр И. И др. Формирование урожая основных с.-х. культур (пер. с чешского). М.: Колос, 1984.
Полимбетова Ф.А., Мамонов Н.К. Физиология яровой пшеницы в Казахстане. Алма-Ата: Кайнар, 1980.
Пшеница. Киев: Урожай, 1977. Ответственный редактор Ремесло В.Н.
Саницкий К.А. Гречиха. М., Колос, 1970.
Строна И.Г. Общее семеноведение полевых культур. М.% Колос, 1966.
Туинов А.И. и др. Озимая рожь. М., Колос, 1972.
Трофимовская А.Я. Ячмень. М., Колос, 1972.
Хованова В.Г. Просо. Целиноград, 1984
Якименко А.Ф. Гречиха. М., Колос, 1982.
Якименко А.Ф. Просо. М., Колос, 1975.
Тапсырмаға түсіндірмелер:
Барлық дәнді астық дақылдары (бидай, қара бидай, арпа, сұлы, тары, күріш, жүгері, шәй жүгері) қоңырбастар тұқымдасына (Роасеае) жатады, олардың тамыр жүйесінің, сабағының, жапырақтарының, гүл шоғырларының құрылысында көптеген ұқсас морфологиялық белгілері бар. Сонымен бірге, жекелеген дәнді дақылдар аталған мүшелерінің құрылысы бойынша өздерінің морфологиялық айырмашылықтарымен ерекшеленеді. Жапырақ қынабының жапырақ тақтасына ауысатын жерінде құлақшалары мен тілшелердің барлығынан дәнді дақылдардың арасында айтарлықтай айырмашылықтар байқалады. Тілшелері мен құлақшалары бойынша жекелеген дәнді дақылдар туыстығын гүл шоғырларының пайда болуына дейін анықтау қиын емес.
Дәнді астық дақылдарына қарақұмықтар тұқымдасынан (Роlуgonaceoe) қарақұмықты да жатқызады, оның морфологиялық құрылысы жеке оқытылады.
Материалдар мен құрылымдар:
Тірі өсімдіктер, дәнді дақылдардың гербарийлері.
Дәнді дақылдардың консервіленген өсімдіктері.
Дәнді дақылдардың өскіндері мен егін көгі.
Оқулықтар, кестелер, суреттер ж.б.
2.1 – кесте - Дәнді дақылдардың жалпы морфологиясы
Реттік нөмірі
|
Өсімдік мүшесі
|
Сипаттамасы
|
Өсімдік мүшесінің суреті
|
|
|
|
|
2.2 – кесте - 1 - 2 астық топтарының айырмашылық белгілері
Белгілері
|
1 - дәнді астық тобы
|
2 – дәнді астық тобы
|
|
|
|
2.3 – кесте - Дәнді астық дақылдары дәндерінің айырмашылық белгілері
Дақыл
|
Қабықтылығы
|
Дәннің пішіні мен түсі
|
Дәннің беті
|
|
|
|
|
2.4 – кесте - Дәнді астық дақылдарының гүл шоғырлары бойынша айырмашылық белгілері
Дақыл
|
Гүл шоғыры
|
Масақ тұғырындағы немесе сіпсебас бұтақшасының ұшар басындағы масақша саны
|
Масақша-дағы гүл саны
|
Қауыз құрылысының ерекшеліктері
|
масақша-дағы
|
гүлдер-дегі
|
|
|
|
|
|
|
2.5 – кесте - Дәнді астық дақылдарының құлақшалары мен тілшелері бойынша туыстық айырмашылықтар
Айырмашылық белгі
|
Бидай
|
Қара бидай
|
Сұлы
|
Арпа
|
|
|
|
|
|
Өздігінен тексеру сұрақтары:
Дәнді астық дақылдарының топталуы.
Дәнді астық дақылдарының 1 және 2 – топтарының морфо–биологиялық айырмашылықтары.
Дәнді астық дақылдары дәндері, тілшелері, құлақшалары, гүл шоғырлары ж.б. бойынша қалай ажыратылады?
Бидай дәнінің анатомиялық құрылысы, химиялық құрамы.
Масақ гүл шоғырының құрылыс ерекшеліктері (бидай, арпа, қара бидай).
Сіпсебас (шашақ) гүл шоғырының құрылыс ерекшеліктері (тары, күріш, сұлы).
№2 зертханалық-іссаналық сабақ:
Достарыңызбен бөлісу: |
