54
5-кестенің жалғасы
1
2
3
4
Ультра
дыбыс
УДЗ
шағылу, сыну, жұтылу, жылуға
айналу, денеге енуі; механика-
лық, физика-химиялық,
биологиялық құбылыстардың
орын алуы
Ультрадыбыстық
зерттеу құралы
«SSD -360» және
т.б.
Доплерография
шағылысу, жиіліктің
жылдамдықтың өзгеруіне
тәуелділігі.
Түрлі маркалы
эходоплеро-
графтар
Қысым
Тимпанометрия
атмосфералық қысым, дыбыс
толқыны, жиілігі.
Тимпанометр
«АИ-02» және т.б.
Электрлік шамалар
Жүрек
биопотен
циалы
Электрокардио
графия
электр диполі, диполдық
момент, потенциал айырмасы,
Эйнтховен үшбұрышы,
жүректің электрлік осі, ЭКГ
тістері мен толқынды
сипаттаушы шамалар,
ЭКГ
Ми биопотен
циалы
Электроэнце
Фалография
синаптикалық потенциал,
электродтарды «10-20»
жүйемен жалғау, толқын
жиілігі, альфа, бета, гамма
ритмді
Түрлі маркалы
ЭЭГ
Электр кедергі,
импеданс
Реография,
реомиография,
реоэнцефало
графия
импеданс, толқын амплиту
дасы, жоғары жиілікті ток
Түрлі маркалы
«РЭГ-04» және
т.б.
Жоғары
жиілкті
радиотолқын
МР
томография
(МРТ)
магнитті резонанстық әсер,
спин, магнит индукциясы, бір
текті магнит өрісі, радио
жиілікті диапазондағы толқын,
магнит градиенті, Х, Y, Z-
градинет катушкалары,Т -
релаксация уақыты, асқын
өткізгіштік
«R23 Tomikon»,
«Образ-2»
Оптикалық шамалар
Жарық
толқыны
Хемилюмени-
сценция
квант, фотохимиялық реакция,
еркін радикал, липид, әлсіз
сәуле, квант
хемилюмино
метр
ХЛМЦ-01
Бронхскопия,
фиброгастро-
дуоденскопия,
эндоскопия
Толық шағылу, сыну,
оптикалық талшық
Рефракто-
метрия
линза, сыну, фокус, оптикалық
күш, аберрация
Түрлі маркалы
рефрактометр-
Лер
55
5-кестенің жалғасы
1
2
3
4
УК сәуле
Заласыздан
дыру
УК сәуле диапазондары,
толқын ұзындығы, квант
энергиясы
«ДБ-15», «ДБ-30»
және т.б.
Атомдық физика
Рентген
сәулесі
Рентгенграфия,
флюорография,
рентгенскопия
рентген сәулесі,электрон ды
тежеу, электронды үдету,
люминофор, доза түрлері, доза
қуаты
түрлі
конструкциялы
рентген
аппаратары
Компьютерлік
томография
(КТ)
рентген түтігі, детекторлар
жүйесі, көлденең қима
Philips «Tomoscan
R 7000»
Радиоактив-
тілік
Радионуклид-
ті диагностика
радиоизотоп, клиникалық
радиометрия, гамма-
топография, биологиялық
үлгінің радиобелсенділігін
анықтау, радиоизотопты
зерттеу
Гамма топограф
«ГТ-60»,
Сцинтилляция-
лық санағыш
«СКС-60»
Осы жүйе бойынша жинақталған мәліметтер арқылы медицина
факультетінің студенттерін - болашақ дәрігерлерді физика пәніндегі физикалық
құбылыстардың медицинада кең түрде қолданылатындығына, оның ішінде
диагностикада үлкен маңызы бар екендігіне, сондықтан физиканы саналы түрде
оқып, ондағы құбылыстардың физикалық мәнін терең түсіну болашақтағы
дәрігер мамандығына үлкен ықпал етендігіне көздерін жеткізіп, студенттерде
саналды түрдегі мотивация тудырамыз.
Сонымен, зерттеу нәтижесі бойынша анықтаған мәліметтерді сараптай
келе және оны медициналық жоғары оқу орындарында оқылатын физиканың
типтік бағдармасымен және ол ұсынған негізгі оқулықтармен [124-135]
салыстыра
отырып,
зерттеу
нәтижесі
бойынша
анықтаған
басты
жаңалағымыздың кей көріністерін, төмендегі кесте түрінде береміз.
Кестенің бірінші бағанасында медицинаның диагностикалық мақсатында
қолданылатын физикалық құбылыстар мен заңдылықтар берілген, кестенің
екінші бағаналарында оны қолдану туралы типтік бағларламадағы нұсқаулар
(бар болса) берілген, үшінші бағанада аталған типтік бағдарлама ұсынған
оқулықтардағы физикалық факторды медицинада қолдану туралы мысалдар
мен мәліметтер берілген, соңғы бағанада зерттеу нәтижесі бойынша біздің
анықтаған, типтік бағдарлама мен оқулықтарда ескерілмеген, бірақ клиникалық
пәндерде диагностикалық іс-әрекеттерде қолданылатын физикалық факторлар
тізімі берілген (кесте 6).
56
Кесте 6 - Клиникалық пәндерде диагностикалық іс-әрекеттерде қолданылатын
физикалық факторлар тізімі
№ Медицина
да диагнос
тикалық
мақсатта
қолданылат
ын физика
лық құбылыс
тар
мен
заңдылық
тар
Бұл
физикалық
факторлар
ды
қолдану
туралы
типтік
бағларлама
дағы
нұсқаулар
Оқулықтардағы
физикалық
факторды
диагностикада қолдану
туралы мысалдар мен
мәліметтер
Зерттеу нәтежесі бойынша
анықталған,
физикалық
факторларды
диагностикалық
іс-
әрекеттерде
қолдану
туралы мәліметтер
1
2
3
4
5
1
Дыбыс
мәлімет жоқ
Дыбыстың
физикалық
сипаттамалары берілген.
Дыбысты
қолданудың
физикалық
негізін
берген,
мысалдар
берілмеген.
Фонокардиография(ФКГ)
арқылы
қолқа
қақпақтарының ақаулары
анықталады
ФКГ
арқылы
жас
балалардың жүрек қызметі
зерттеледі
ФКГ арқылы жатырдағы
ұрықтың
жүрек
ұрысы
тіркеледі
2
Ультрады-
быс
мәлімет жоқ
УД физикалық қасиеті
және
оны
қолдану
туралы жалпы түсінік,
мысалдар берілмеген.
Сүт безіндегі диаметрі 0,5
см
дейінгі
ісіктерді
анықтауға болады
УДЗ арқылы өт қапшығын
зерттеу
УДЗ
арқылы
асқазан
обырының
түрі
анықталынады
УДЗ
арқылы
бауыр
гипатитін, цирозын зерттеу
УДЗ арқылы жатырдағы
ұрықтың,
плаценттің
көлемі, күйі зерттеледі
УДЗ арқылы жүректің сол
жақ қарыншасы және қолқа
түбі зерттеледі
УДЗ арқылы қалқанша безі
зерттеледі.
УДЗ арқылы ұйқы безінің
күйі зерттеледі
УДЗ арқылы жас баланың
өт қалтасы зертеледі
УДЗ арқылы жатырдағы
ұрықтың жүрегінің ұрысы
тексеріледі.
Достарыңызбен бөлісу: |
