Уалиханова баян сапарбековна

96 
Кесте  12  -  Медициналық  жоғарғы  оқу  орны  студенттерінің  физиканы  кәсіби 
бағытта  оқытудағы  экспериментке  дейінгі  және  кейінгі  салыстырмалы 
көрсеткіштері 
 
Кәсіби бағытталу 
компоненттері 
Деңгейлер  
Экспериментке дейін 
Эксперименттен кейін 
БТ 
ЭТ 
БТ 
ЭТ 
Мотивациялық 
Жоғары 
Орташа 
Төмен  
3 
15 
9 
5 
10 
13 
4 
17 
6 
12 
8 
7 
Мазмұндық 
Жоғары 
Орташа 
Төмен 
5 
12 
10 
7 
9 
12 
3 
13 
11 
11 
10 
7 
Іс-әрекеттік 
Жоғары 
Орташа 
Төмен 
5 
4 
16 
3 
6 
19 
8 
10 
9 
5 
15 
8 
 
Бұл  кестеде  студенттерді  кәсіби  бағытта  оқыту  көрсеткіштерінің 
бірқалыпсыздығын  көруге  болады.  Мотивациялық  компонентте  студенттердің 
жарты  бөлігі  орташа  деңгейді  көрсетті.  Ал  іс-әрекеттік  компонентте 
экспериментке  дейін  төмен  деңгейді  көрсетсе,  эксперименттен  кейін  едәуір 
азайғандығын  байқаймыз.  Жалпы  эксперименттен  соң,  студенттерді  кәсіби 
бағытта  оқытудың  компоненттері  бойынша  тапсырманың  жоғары  деңгейін 
арттырғанын көрсетті. 
 
 
 
 
Сурет 11 - Кәсіби бағытта оқыту компоненттері бойынша бақылау 
тобымен эксперименттік топтың салыстырмалы көрсеткіштері 
 
Қатынастық  шкаласында  өлшенген  мәліметтер  үшін  Вилкоксон-Манн-
Уитни  критерилерін  қолдандық.  Бұл  критерийлер  ұсынылып  отырған 
әдістеменің екі топ үшін қалай меңгерілгендігін анықтау үшін қолданылады. 
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Ж
оға
р
ы
Ор
таш
а
Тө
ме
н
 
Ж
о
ға
р
ы
Ор
таш
а
Тө
ме
н
Ж
о
ға
р
ы
Ор
таш
а
Тө
ме
н
Мотивациялық Мазмұндық
Іс-әрекеттік
Экспериментке дейін БТ
Экспериментке дейін ЭТ
Эксперименттен кейін 
БТ
Эксперименттен кейін 
ЭТ

97 
Екі іріктеме алайық: {х
і
}
і=1…..𝑁
 мен 
{у
𝑗
}
𝑗=1…..𝑀
  және 
әрбір 
бірінші 
іріктеме  үшін  х
і
= 1 … . . 𝑁,  екінші  іріктеме  элементі  а
і
  санын  анықтаймыз.  Ол 
өз мәні бойынша (яғни, 𝑦
𝑗
саны, 𝑦
𝑗
> 𝑥
𝑖
екені) артық. Бірінші іріктемені N саны 
бойынша  сандардың  қосындысы  (а
1
+ а
2
+ ⋯ . +а
𝑁
) = ∑
𝑎
𝑖
𝑁
𝑖=1
болады.  Ол 
Манн-Уитни  критериінің  эмпирикалық  мәні  деп  аталады  да  𝑈 = ∑
𝑎
𝑖
𝑁
𝑖=1
деп 
белгіленеді. 
Вилкоксон критериінің эмпирикалық мәнін анықтайық: 
𝑊
эмп
=
|
𝑁∙𝑀
2
− 𝑈|
√
𝑁∙𝑀(𝑁+𝑀+1)
12
 
Кәсіби  бағыттаудың  анықталған  компоненттерінің  бірінен  мысал 
келтірейік (кесте 13). 
 
Кесте 13– Вилкоксон – Манн-Уитни критерилері бойынша студенттерді кәсіби 
бағытта 
оқытудың 
компоненттерінің 
экспериментке 
дейінгі 
және 
эксперименттен кейінгі мәні 
 
Экспериментке дейін 
Эксперименттенкейін 
1 
2 
 
БТ 
ЭТ 
БТ 
ЭТ 
1 
7 
8 
4 
7 
2 
16 
18 
7 
10 
3 
9 
10 
5 
7 
4 
11 
11 
9 
16 
5 
5 
7 
16 
18 
6 
20 
20 
6 
7 
7 
10 
12 
7 
10 
8 
14 
15 
11 
14 
9 
6 
6 
13 
15 
10 
18 
19 
17 
18 
11 
15 
16 
6 
7 
12 
4 
5 
14 
16 
13 
8 
7 
5 
7 
14 
19 
20 
12 
15 
15 
2 
4 
9 
10 
16 
9 
7 
19 
20 
17 
14 
15 
12 
12 
18 
1 
5 
4 
7 
19 
13 
6 
7 
7 
20 
17 
19 
13 
14 
21 
5 
6 
18 
18 
22 
10 
12 
13 
15 
23 
18 
18 
11 
13 
24 
6 
7 
4 
8 
25 
15 
15 
17 
19 
26 
3 
5 
5 
7 

98 
13-кестенің жалғасы 
 
1 
2 
27 
12 
14 
10 
12 
28 
 
7 
 
7 
 
Кесте  13  -  Эксперименттің  басы  мен  соңындағы  Вилкоксон-Манн  –Уитни 
критериінің мәні 
 
Кәсіби бағытталу 
көрсеткіштері 
Экспериментке дейін 
Эксперименттен кейін 
Мотивациялық 
0,0664 
2,9369 
Мазмұндық 
0,5124 
2,8485 
Іс-әрекеттік 
0,4921 
2,8744 
 
Экспериментке  дейінгі  және  кейінгі  студентердің  кәсіби  бағытталу 
компоненттерінің  деңгейлері  бойынша  Вилкоксон-Манн-Уитни  критериінің 
мәні келтірілген. 
Бұл 
критерилерді 
«Педагогикалық 
статистика» 
бағдарламасын 
пайдаланып, есептедік [142,143]. 
Вилкоксон-Манн-Уитни  критерйі  бойынша  𝑊
0.05
= 1,96 критикалық  мәні 
тең 
болады:эксперименттік 
топта 
𝑊
эмп
= 2,9 > 𝑊
0.05
= 1,96; 
бақылау 
топтарында  𝑊
эмп
= 0,968 < 𝑊
0.05
= 1,96  болды.  Демек  салыстырып  отырған 
іріктемелердің сипатының айырмашылығының дәлдігі 95%-ды құрайды. Яғни, 
бақылау  тобының  студенттерінен  қорытынды  бақылауда  эксперименттік  топ 
студенттерінің  физиканы  кәсіби  бағытта  білім  алуы  статистикалық  тұрғыдан 
жоғары деген тұжырым айтуға болады. 
Бұл өңделген мәліметтерден, медициналық жоғары оқу орны студенттеріне 
физиканы  кәсіби  бағытта  оқытудың  тиімділігі,  қолданылған  әдістемелік 
нұсқаулары мен тапсырмалардың дұрыстығы нақтыланды. Зерттеудің жасалған 
ғылыми  болжамының  дұрыстығы  педагогикалық  -  тәжірибелік  жұмыстар 
барысында дәлелденді. 
 
Екінші бөлім бойынша тұжырым 
1. Медициналық жоғары оқу орнында физиканы кәсіби бағытта оқытудың 
мазмұны  ашып  көрсетілді.  Медициналық  жоғары  оқу  орны  студенттеріне 
физиканы  кәсіби  бағытта  оқыту  әдістемесі  жасалынды.  Ол  үшін  алдымен, 
клиникалық пәндердің типтік бағдарламаларындағы тақырыптарды және типтік 
бағдарлама  көрсетілген  оқулықтардағы  түрлі  физикалық  құбылыстардың 
медицинада, 
оның 
ішінде 
диагностикалық 
мақcатта 
қолданылуы 
қарастырылды.  5В30100  -«Жалпы  медицина»  мамандығы  бойынша  білім 
алатын  3-5  курс  студентері  оқитын  «Ішкі  арулар»,  «Хирургиялық  аурулар», 
«Балалар  аурулары»,  «Акушерия  және  гинекология»  пәндерінің  типтік 
бағдарламарын  және  осы  пәндердің  негізгі  оқулықтарына  талдау  жүргізілді. 
Клиникалық  пәндерде  және  оқулықтарда  қолданылатын  түрлі  физикалық 
құбылыстардың,  әдістердің  тікелей медицинада, оның ішінде  түрлі ауруларды