36
1
2
Ауа: оның құрамы мен маңызы. Ауа ортасын қорғау.
Жер қыртысы: оның құрамы және қасиеттері.
Құнарлылықты сақтау және көбейту.
Жер қыртысы. Жер қыртысының құрамы. Әктас. Қышқыл. Күл. Шымтезек.
Органикалық тыңайтқыш. Минералды тыңайтқыш. Өсімдіктердің қоректену
элементтері
Органикалық химия.
Органикалық химияның құрылу теориясымен синтезімен, табыстарымен және
міндеттерімен танысу
«Табиғаттағы химия» тақырыбы бойынша қызықты
тәжірибелер: алтын табу, минералды хамелеон және т.б.
Тәжірибелер жүргізу:
-
«алтын» табу,
-
минералды «хамелеон»,
-
перғауын жыландары,
-
қара сұр жылан,
-
«химиялық балдырлар»,
-
жанатын қар,
-
«стакандағы боран».
Халық шаруашылығын химияландыру саласындағы
жетістіктер. Қара металлургия және химия, ғарыш және
химия, астық және химия, т.б.
«Ауыл шарушылығындағы химия» тақырыбы бойынша
қызықты тәжірибелер.
Халық шаруашылығын химияландыру саласындағы жетістіктермен танысу
Мынадай тәжірибелер жүргізу:
-
«сүт» алудың әртүрлі тәсілдері,
-
«сүтті суға» айналдыру,
-
бірегей жұмыртқа.
Химия бойынша жұмбақ сөздер, басқатырғыштар,
сөзжұмбақтар шешу.
Химиялық элементтерді білуі қалыптасқандығын, теңдеулер жазу дағдылары
мен біліктерін ойын түрінде тексеру
«Химия және табиғатты қорғау» викторинасы.
Білімдерін бекіту және тереңдету, оқу және ғылыми-танымдық әдебиетпен өз
бетінше жұмыс істеу дағдыларын дамыту.
Элементтер химиясы. Оттегі кіші тобындағы
элементтер.
Оттегі кіші тобындағы элементтерді алу тәсілдері және олардың химиялық
қасиеттері бойынша оқушылардың білімдерін бекіту.
Азот кіші тобындағы элементтер
Азот кіші тобындағы элементтерді алу тәсілдері және олардың химиялық
қасиеттері бойынша оқушылардың білімдерін бекіту.
Көміртегі кіші тобындағы элементтер.
Көміртегі кіші тобындағы элементтерді алу тәсілдері және олардың химиялық
қасиеттері бойынша оқушылардың білімдерін бекіту..
3-
кесте жалғасы
1
2
37
Химия және зергерлік бұйымдар.
Металдан, декоративті тастардан, табиғи материалдардан, керамикадан,
полимер материалдарданжасалып, эмальмен жабылған бұйымдар.
Тотығу-тотықсыздану реакциялары.
Ұсынылғандардың арасынан тотығу-тотықсыздану реакцияларын анықтай білу,
электрондық және электрондық-иондық теңгерілім әдісімен коэффициенттерін
қою.
Химиялық формулалар бойынша есептер
Химияның негізгі ұғымдары мен заңдары. Зат, химиялық элемент, атом,
молекула. Заттың массасын сақтау заңы, құрамның тұрақтылығы заңы,
Авогадро заңы. Заттың саны, моль, молярлық масса, газдардың молярлық
көлемі. Массалық үлес.Қоспадағы химиялық элементтің массалық үлесін
есептеп шығару.Элементтердің массалық үлестері бойынша заттардың
химиялық формулаларын шығару.Газдардың салыстырмалы тығыздығы.
Заттардың абсолюттік және салыстырмалы тығыздығын пайдаланып,
элементтердің массалық үлесі бойынша заттардың қарапайым формуласын
анықтау.Газдардың салыстырмалы тығыздығы мен жану өнімдерінің массасы
(көлемі мен саны) бойынша заттардың формуласын шығару.
Химиялық реакция теңдеулері бойынша есептеп шығару
Химиялық реакциялар. Химиялық реакция теңдеулері. Реакцияға түскендердің
немесе алынған заттардың бірінің белгілі массасы (саны, көлемі) бойынша
заттардың массасын (санын, көлемін) есептеп шығару. Реакцияның жылулық
әсері. Реакциялардың термохимиялық теңдеулері. Реакцияға қатысушылардың
бірінің саны (массасы, көлемі) туралы деректер мен бөлініп шығатын немесе
сіңірілетін жылу саны бойынша реакцияның жылулық әсерінің есебі. Егер
бастапқы заттың бірі артығымен берілсе, реакция өнімінің массасын (санын,
көлемін) есептеп шығару.
38
4. Әдістемелік қамтамасыз ету
Химиядан қосымша білім беру – оқушылармен жұмыс істеудің ерекше
нысаны, ол оқушылардың дүниетанымы мен қиялын дамытады, оларды өз
бетінше білім алуға, білімдерін толықтыруға ынталандырады, тапқырлығы мен
шығармашылдығын дамытуға ықпал етеді.
Сабақтарды жоспарлау және өткізу кезінде мынадай аспектілер ескеріледі:
оқушылардың психологиялық ерекшеліктері, оқу-тәрбие процесін ұтымды
ұйымдастыру мүмкіндігі, оқушыларға жеке тәсілдерді қамтамасыз ету және т.б.
Мектеп оқушыларының жеке шығармашылық қызметіне авторлық
жаңалықтар, химиялық тәжірибелер, үздік баяндамалар, рефераттар, қабырға
газеттері, фотокөрмелер және т.б. конкурстары ықпалын тигізеді, олардың
білімдерін дамытады, оқушылардың дағдыларын, инновациялық тәжірибелер
жүргізуге олардың қабілеттерін кеңейтеді және жетілдіреді, стандартты емес
шешімдерге және т.б. әкеледі.
Сабақтардың теориялық материалын, сабақтардың әрқайсысына шешімдер
бойынша ұсынымдарды оқушылар мұғалімнің мектеп сайтындағы
парақшасынан таба алады.
Ұсынылып отырған бағдарламаның жекелеген тақырыптары бойынша
құжаттар жиынтығын әзірлеу үшін төменде мысал ретінде материалдар
келтіріліп отыр.
Тақырып «Қоршаған ортаның антропогендік факторлары және
олардың адам ағзасына әсер етуі»
3.1 тапсырма: 5 – кестедегі «Қорғаныс құралдары» бағанасын
толықтырыңыз.
3.2 тапсырма: Улы металдардың адам ағзасына өтуінің ықтимал жолдары
және сақтық шаралары туралы қорытынды жасаңыз.
3.3 тапсырма: 6 – кестені толтырыңыз.
3.4 тапсырма: Қоршаған ортаны ластанудан қалай сақтап қалуға
болатыны туралы іс-әрекеттердің қысқаша жоспарын жазыңыз.
3.1; 3,2; 3,3
тапсырмалары үшін тірек материал
Антропогендік факторлар – не тірі ағзаларға тікелей әсер етуге, не
олардың мекендеу ортасының өзгеруіне (аңшылық, кәсіпшілік, балық аулау)
алып келетін адамның іс-әрекеті.
Адамның әсер етуін биологиялық ағзалар ретінде (қоректену, тыныс алу,
бөлу және т.б.) және оның шаруашылық іс-әрекеттерін (ауыл шаруашылығы,
өнеркәсіп, энергетика, көлік, тұрмыстық іс-әрекет және т.б.) ажыратады.
Адамның шаруашылық іс-әрекетіне байланысты факторларды техногендік деп
атайды.
Әсер ету сипатына байланысты антропогендік факторлар екі топқа
бөлінеді:
−
тікелеей әсер ету факторлары – ол адамның ағзаға тікелей (тура) әсер
етуі (шөпті шабу, орманды шабу, жануарларды ату, балық аулау және т.б.);
−
жанама әсер ету факторлары – ол ағзаға жанама түрде (жанама)
әсерету (қоршаған ортаның ластануы, тұрағын қирату, мазалау және т.б.).
Достарыңызбен бөлісу: |
