Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

жүктеу 5,09 Mb.

Pdf просмотр

бет	101/184
Дата	19.09.2022
өлшемі	5,09 Mb.
	#39328

1 ... 97 98 99 100 101 102 103 104 ... 184

Педагогика Таубаева Ш, Иманбаева С, Берикханова А (1) (1) (2)

4.6
Үлттың тәрбиелік элеуеті.
Кез келген халықтың рухани-
адамгершілік өмірінде
халықтық педагогика
бай жэне сан-алуан, өйт-
кені ол түрлі этникалық ұлыстардың мындаған жылғы тәжірибесімен
жасалған педагогикалык мәдениеттің ажырамас бөлігі болып табы-
лады. Халықтық дәстүрлер әрқашан адамзаттық дамудың барысында,
өзін этикалык халықгық сананын табиғи құрамдас бөлігі екенін көр-
сетгі. Соған қарамастан дәстүрдің ескісі мен жаңасы да өзгеріске ұшы-
рауда. Бірак олардағы басты нәрсе - өтіп бара жатқан үрпақ пен келер
ұрпақтың арасындағы жанды байланыс болып сакталып келеді. Сон-
дықтанда осы заманғы тәрбиенің мэні - халыктардың озық ізгілік
дәстүрлерін қайта жандандыру аркылы ұрпақтардың адамгершілігін
Үлттық мәдени құндылықтарды тэрбиелеу жүйесінде қолдану.
Еліміздегі бейбітшілік пен ұлтаралық бірлік, ішкі жэне сырткы саясат
мэселелері, соның ішінде үлтаралық мәдениетті қалыптастыру мәселе-
сі негізгі орын алады. Сондықтанда, біздін алдымызда тұрган негізгі
міндет ұлттық мэдениет пен элемдік өркениетті өзара сабақтастыра
отырып бүгінгі XXI ғасыр агымына лайықты тұлға қалыптастыру.
Бүгінгі XXI гасыр жастарына тәрбие беру көне түркі тектес
халықгар дэуірінен бастау апады дейтін болсақ, тәрбиенің негізгі кө-
зіне - көне тастағы жазбапар, халык ауыз әдебиеті мұрапары,
этнографиялық материалдар, халықтық салт-дэстүрлер, отбасы тэрбие-
сі жатады.
Ұлттық тэрбиенің мақсатына тұлғаны ұлттық жэне жалпыадам-
заттык кұндылықтарға бағдарлау, ана тілін жэне мемлекеттік тілді,
қазақ халқының, Қазакстан Республикасындағы этностар мен этннка-
лық топтардың мәдениетін құрметтеуге тэрбиелеу.
170

Жалпыадамзаттық кұндылықтар - адам өмірі, бостандық, отба-
сы, қарым - қатынас, адам бақыты, ұрпақ жалғастыру, еңбек ету, та-
быс, ынтымактастық, белсенділік, тэуелсіздік, махаббат, зандылық,
еркіндік, мэдениет, бейбітшілік, денсаулық жэне т.б.
Жоғары сапа деңғейіндеғі XXI ғасырдағы немесе элемдік жүйе-
дегі құндылықгар - адам құқықтары, демократия, азаматтық қоғам,
өркениет, элемдік мэдениет жэне т.б.
Әлеуметтік құндылықтар - элеуметтік орта, бедел, намыс, абы-
рой, парыз, карыз, тұрмыс, тендік, еркіндік жэне т.б.
Рухани адамгершілік мәдени құндылықтар - өнер, мэдениет,
эдебиет, тарих, тіл, діл, ар, ұят, дэстүр, әдет- гүрып, салт, үлттық
дүниетаным, туыстық қатынастар, Отан, Ана, Жер жэне т.б.».
Ғапымдардың кұндылык ұгымына берген тұжырымдары тұлға
бойындағы рухты қалыптастыруга бағытталады. Рухы күшті халық
тұрғанда жер де, ел де бар, халык бар, сенің тілің мен мэдениетін да-
миды, рухын биіктеп, элемдік өркениет көшіне ілесе апатын мэңгілік
елге айналады.
4.7.
Тярбиенің замануи тұжырымдамалары мен багдарлама-
лары.
Еліміз егемендік алғаннан кейін ұлттык тәрбие мэселесіне ба-
ғытталған ғылыми зерттеу жұмыстарына аса мэн берілді. «Қазақ мек-
тептері мен мектепке дейінгі бапалар мекемелеріне имандылық-эсте-
тикалық тэрбие берудің кешенді бағдарламасы», «Қазақстан Республи-
касы мәдени-этикалық түжырымдамасы», «Қазақстан Республикасы
тарихи сананы қалыптастыру туралы тұжырымдамасы», «Қазақстан
Республикасы білім беру жүйесіндегі тэрбиенің кешенді бағдарлама-
сы» т.б. қүжаттар дайындалды.
Тәрбие мэселесіне байланысты тәрбие тұжырымдамасы үш рет
қабылданғаны белгілі. Алғаш рет .1995 жылы ұлттық тэрбиеге негіз-
делген тэрбие тұжырымдамасы кабылданып, аталған кұжатқа негіздел-
ген үздіксіз білім беру жүйесіне тәрбие жүйесі құрылды. 2009 жылы 12
бағыттан тұратын «Үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырым-
дамасы», 2015 жылғы «Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздерінде» 8
бағытган тұратын тэрбие түжырымдамасы оку тәрбие жүйесін жандан-
дырды. Үлттық негіздегі төл окулықтар, оку құралдары енгізіле бас-
тады. Оқу-тэрбие жүйесінде ерекше даму үдерісі басталды.
Қазақстан Республикасы Білім министрлігінің

жүктеу 5,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 97 98 99 100 101 102 103 104 ... 184