Білім беру үдерісінің заңдылықтарын анықтау

75 
Кең мағынадағы тәрбие-
ғасырлар бойы қалыптасқан әлеуметтік
тәжірибені ұрпақтан ұрпаққа жеткізу;
тар мағынадағы тәрбие-
субъект-
субъектілі қарым-қатынасқа негізделген ұстаздан шәкіртіне, ата-анадан
балаға берілетін тәрбие.
Тәрбие дегеніміз-
құнды әлеуметтік тәжірибені, мәдени құнды-
лықтарды меңгерте отырып, тұлғаның өзін-өзі дамытуға, қоғаммен үйлесімді 
қатынаста болуына бағытталған үдеріс.
Оқыту 
– тәжірибелі ұстаз бен оқушының арасындағы нәтижесінде 
белгілі білімдер, іскерліктер, дағдыларды, тәжірибені және өз мінез-құлқын, 
тұлғалық қасиеттерін қалыптастыратын бір мақсатқа бағытталған белсенді 
өзара әрекет үдерісі. Дидактиканың негізгі категориялары: білім беру, оқыту, 
оқу, оқыту ұстанымдары, оқыту үдерісі, мақсаты, міндеттері, мазмұны, 
түрлері, әдістері, құралдары, нәтижесі. 
Білім
– адам, қоғам, табиғат, заттар мен құбылыстар жайлы ғылымда 
жинақталған білім жүйесі; адамзаттың жинақтаған мол тә-жірибесі; 
ұғымдардың, 
заңдылықтардың, 
тұжырымдардың, 
қағида-лардың, 
деректердің, пайымдардың жиынтығы т.б. 
Білім беру
– қоғамдық, әлеуметтік, мәдени құбылыс; қоғам мен 
мемлекеттің өзінің азаматына қатысты қызметі; тұлғаның мәде-ниеті, мәдени 
құндылық; білім, білік, дағды-машықтардың және ойлау құралының жүйесі; 
ғылыми көзқарастар, шығармашылық қабілеттер мен мүмкіндіктерді дамыту 
үдерісі; терең сапалы білім негізінде жеке тұлғаның еркін бағдарлай білу, 
өзін-өзі іске асыру, өзін-өзі дамыту үдерісі; білім, білік, дағды мен іс-
әрекеттердің жиынтығы және оны жүзеге асырудағы адамның іс-тәжірибесі; 
білім берудің тұтастығы, нәтижелілігі т.б. білім берудің қоғамдық қызметтері 
тұрғысынан ол – әлеуметтік тәжіриені жеткізудің құралы. 
Оқыту –
дидактиканың маңызды категорияларының бірі; оқы-тушы 
мен оқушының өзара түсіністік, ынтымақтастық қарым-қатына-сы, іс-
әрекеті; білім беру, біліктері мен дағдылары, іс-әрекеттерді мең-герту 
үдерісі; белсенді шығармашылық әрекетті басқарудың негізгі жолы; сапалы 
білім 
беру, 
тәрбие, 
дамыту 
мақсаттарына 
сай 
оқушы-лардың 
шығармашылығын дамытуға бағытталған арнайы ұйымдасқан іс-әрекет т.б.
Құзыреттілік - 
оқушылардың әр-түрлі іс-әрекеттер түрлерін 
меңгеруімен анықталатын білім беру нәтижесі. 
Педагогикалық категориялардың өзара бірлігі мен байланысын 
қамтып тұрған базалық категория - педагогикалық үдеріс категориясы.
Педагогикалық үдеріс - бұл қозғалыстағы, дамудағы әрекет. Педаго-гикалық 
үдеріс - субъектілердің өзара әрекеттері нәтижесінде пайда болатын қарым-
қатынастардың жиынтығы. 

жүктеу 2,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: