Тарау. Құрылыс материалдарының топтамасы және қасиеттері Құрылыс материалдарының топтамасы

Серпімділік сандық түрғыдан серпімділік шегімен сипатталады, ол шартты түрде берілген материал үшін материалда техникалық шарттармен тағайындалатын өте аз қалдық деформация пайда болуына сәйкес кернеуге теңестіріледі. Серпімді материал ретінде болатты айтуға болады.

Бұл қасиетті жүк көтеретін конструкциялар үшін материал таңдау кезінде ескеру керек. Жүк көтеретін конструкциялар үшін қирау алдында созымдылыққа ие, серпімділігі жоғары материалдар қолайлы. Мұндай материалдар кенеттен қирамайды.

Шикізаттық массаның созымдылығы кейбір бұйымдарды әзірлеу технологиясын таңдауға ықпалын тигізеді. Көптеген шикізаттық массалардың созымдылығы шикізаттық материалдардың қасиеттері мен масса құрамына, сонымен қатар қоспадағы судың мөлшеріне тәуелді болады. Мысалы, керамикалық бұйымдар әзірлеу кезінде саздың созымды қамыр түзу қабілетне байланысты қалыптаудың созымды немесе жартылай құрғақ пресстеу әдісі қабылданады.

Бетон қоспасының созымдылығы су шығынына байланысты өте көп шамада өзгереді: созымды қоспалар үшін нығыыздау әдісі дірілдету, қатаң қоспалар үшін дірілдетіп пресстеу немесе басқа қарқынды нығыздау әдістері қолданылады. Полимерлерде, битумда, шыныда, металлдарда термосозымдылық, яғни температураның жоғарылауымен созымдылықтың арту қасиеті бар.

Материал (бетон, тас материалдар, шыны) серпімді деформациялар аймағында немесе аздаған созымды деформацияларда қирайды. Созымды деформациялардың дамуы үшін белгілі бір уақыт керек болғандықтан, морттық қасиет соққылы жүктеме кезінде анық байқаалады.