Апат жағдайындағы жөндеу апат, тасқын, және басқа стихиялы ауыртпалықтардың нәтижесiнде болған гидромелиоративтiк жүйелердегi бүлінулердiң жұмысқа қабiлеттiлiгiн қалпына келтiру үшін керек. Аяқталған жөндеу жұмыстарының барлығын арнайы комиссия қабылдайды.
7.3 Жөндеу және техникалық қызмет ету жұмыстарының құрамы
Суармалы жүйелердi жөндеу және техникалық қызмет ету: тұндырғыштарды, каналдарды, коллекторларды және кәріздердi тасындылар мен өсiмдiктерден тазартудан;
каналдардың бермасын тазалау, еңістіктерін жөндеу және бөгеттердi жобадағы өлшемге дейiнгi қалпына келтiру, каналдардың қаптауын жөндеуден;
жабық суармалы құбырларды шаю және жөндеуден;
суару техникаларына техникалық қызмет ету және жөндеу;
үйiлген бөгеттердi жөндеуден;
жабық кәріздердi шаю және жөндеуден;
гидротехникалық ғимараттарды, сорап бекеттерін, су өлшейтiн бекеттердi, жолдарды, зданияларды, байланыс және жарық беретiн желiлердi жөндеуден;
су алуды қамтамасыз ету үшін жөндеу-реттеу және қорғау жұмыстарынан, тасқынды, қабыршақ мұзды және мұзды өткiзу кезiнде болатын бүлінулерден қорғаудан;
ғимараттарды, суармалы және коллекторлы-кәріздi тiзбектi құм борасынан, қардан және мұздан тазартудан;
суармалы және суды әкететiн тiзбектердi босату, жүйелердi қысқа дайындағанда ғимараттардың темiр бөліктерін және арматураларды майлау және коррозияға үшырамайтындай етiп жабудан;
сорап бекеттерінің, ғимараттардың төңірегiне, каналдар мен жолдардың жиегiне орм ан жолақтарын және гүлдер отырғызудан тұрады.
Каналдарға, тұндырғыштарға, коллекторларға техникалық қызмет ету және жөндеу жұмыстары олардың жағдайын жүйелі түрде бақылаудан, бүлінуден, тұнба шөгіндiлерден және шөп өсiп кетуден, қорғаудан, тасындылардан, және арам шөптерден тазартудан, сүзілуге кететiн ысырапты болдырмауға жасалған қапталған және бекiткен заттарды жөндеуден тұрады. Бұл жұмыстарды суармалы және суды әкететiн тiзбектердiң өткiзу қабiлеттерiн қамтамасыз ету және олардың қызмет ету мезгiлiн ұзарту үшін жүргізедi.
Каналдардың өткiзу қабiлетi жобалаған, тұрғыздан және пайдаланған жағдайларда (көлденең қимасының өлшемдері және еңістігі кiшiрейген, кедiр-бүдырлар көбейген, шөгіндiлер түскен және шөп өскен) жiберiлген қателіктерге байланысты жобадағыға сәйкес келмеуi мүмкін.
Каналдың жұмыс iстеу сенiмдiлiгiн ағынның динамикалық осьнiң, шөгіндiлер түспеген және арнасына шөптер өспеген, жағалары мен еңістіктері анық көрсетiлген канал осінен ауытқымаған жағдайдағы жобалағанға жылдамдық пен деңгейде есептi шығынды өткiзуге байланысты анықталады.
Каналдағы су деңгейiнiң орны, олардың жақтаулары және бөгеттерiнiң жағдайы мезгiл-мезгiл бақыланады.
Арнасы топырақтан жасалған каналдардағы судың шегiне жеткен жылдамдығы олардың арнасындағы топырақтың механикалық құрамына және су шығынына байланысты жылдамдатылған жұмыс режiмiндегi каналдарда су шығыны 0,5-10 м3/с аралығындағы, ол лай, ұсақ құм және жеңiл құмайт топырақтар үшін 0,37-0,47 м/с; орташа саздақтар, орташа сары топырақтар және iрi құмдар үшін 0,59-0,75 м/с, тығыз орташа саздар және орташа қиыршық тастар үшін 0,82-1,05 м/с; ауыр саздар, iрi жүмыр тас және қиыршық тастар үшін 1,26-1,62 м/с аспауы керек.
Бiрiншi жыл пайдаланылатын каналдарда жылдамдатылған су шығынын өткiзуге рұқсат етiлмейдi.
Жылдамдатылған су шығынын өткiзгенде немесе ғимараттың алдындағы учаскелердегi тежелген су деңгейiнен бөгеттiң биiктiгi, каналдағы судың шығыны 1 3/с - 0,2 м; 10-30 - 0,4 м және су шығыны 50 м3/с - 0,6 м кем болмауы керек.
Еңiстi сүзілудiң салдарынан болатын бүлінуден және мүжілiп құлауынан сақтандыру үшін каналдардағы судың деңгейiн, аралығы 2 сағаттан кем емес, бiртiндеп ауыстырады. Бұл жағдайда бiр аралықтағы (интервалдағы) су шығынының өзгеруi: iрi каналдар үшін жоғарғы су шығынынан 10%, ұсақ каналдар үшін 20% артық болмауы керек.
Мүжілiп құлаған және отырылуға үшыраған, каналдың учаскелерiне қосымша бермалар немесе еңiстерге орнатады.
Арам шөптермен күресу үшін механикалық, термиялық, химиялық, химиялық және биологиялық әдiстер қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
