Студенттер үшін «Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы»

5В01141 – «тарих» мамандығына арналған

«» қыркүйек 2013 ж. № хаттама

«» қыркүйек 2013 ж. № хаттама

«» қыркүйек 2013 ж. № хаттама

Мазмұны
1 Жалпы ереже

2 Пәнді оқу бойынша әдістемелік нұсқау

3 Курс форматы және саясаты

4 Бағалау саясаты

5 Сабақ түрлері бойынша пәннің мазмұны және сағаттарын бөлу

6 СОӨЖ және СӨЖ мазмұны

7 Пән бойынша оқу үрдісінің күнтізбелік сызбасы

• 
  Оқытушының аты-жөні – Байсарина Қымбат Қабидолдақызы
  
• 
  Кафедра –«Қазақстан тарих»
  
• 
  Байланыс ақпараты – 360225, №1 оқу ғимараты, 1006-кабинет;
  
• 
  Дәрісті өткізу орны – №2 оқу ғимараты; 407-дәрісханасы;
  
• 
  Пән атауы – «Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы»;
  
• 
  Кредит саны – 3;
  
• 
  Оқу жұмыс жоспарынан көшірме;
  

кесте-1

«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні тарихшы- студенттерді оқыту барысында негізгі элемент болып табылады. Тарихты зерттеу әдістерінің дамуымен, тарихшылардың алдында жалпы тарихи үрдісте өз халқының орнын анықтау тұрды. Осыған байланысты, көрші халықтардың ортағасырлық тарихы түпкілікті зерттеле бастады. Ақыр аяғында дүние жүзі халықтарының тарихи даму процесінің заңдылықтарын іздеу әдісі қалыптасты. Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы оқыған кезде студент ежелгі дүниеден бастап Еуропаның тарих ғылымының генезисін және одан ары қарайғы дамуын көре алады. Тарих теориясы мен методологиясының негізгі ұғымдар жүйесі және категорияларымен танысып, зерттеу әдістерін меңгереді.

Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы пәнінде ғылыми- тарихи білімдердің пайда болуы және жинақталуы, тарихи ойдың дамуы,тарих ғылымының қалыптасуы және дамуы,әр кезеңдегі тарихи таным мен ойлау заңдылықтары ашылады.

Тарихи үрдісті және танымды түсіндіру (тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы) тарих философиясының негізгі міндеті болып табылады. «Тарихтың философиясы» терминін Вольтер енгізді, ол бұл түсінікті ғылыми тарихтың белгілерін анықтау үшін қолданды. Одан кейін Гердер мен Гегель бұл терминді тприхи үрдісті жалпылау жеке тарихтарды біртұтас әлемдік тарихқа тоғыстыру үшін қолданды. Тарих философиясының міндеттері тарихи үрдістің дамуының басты себептері мен факторларын анықтау. Кейіннен «тарихтың философиясы» терминінің мазмұны кеңейтілді. Риккерт, одан кейін Коллингвуд бұл түсінікке тарихи білім мен таным туралы ілімді еңгізді. Бұл ілімді бірқатар ғалымдар тарихтың методологиясы деп те атайды. Өйткені бұл жағдайда тарихтың философиясы тарихи танымның теориялы формаларына қатысты алғанда рефлекция функцияларын атқарады.

• 
  студенттерді тарихтың философиясы мен методологиясының негізгі түсініктерімен таныстыру;
  
• 
  студенттерді тарихнамалық зерттеуде тарихилық принципін саналы түрде қолдануға бағыт беру;
  
• 
  студенттерді неғұрлым белгілі теориялық бағыттармен, мектептермен, концепциялар мен және оның өкілдерімен таныстыру;
  
• 
  тарихи танымның принциптерін, тарихи теорияның категориялары мен заңдылықтарын түсіну, тарих ғылымында жинақталған әртүрлі бағыттағы методологиялық теорияларды меңгеру арқылы студенттердің тарихты оқыту мен зерттеуде өзіндік бағдарын анықтауға негіз болатын білім беру.
  

0. 
   1.4 «Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні курсын зерделеудің негізгі міндеттері:
   

- адамзат тарихының дамуына формациялық және өркенниеттік тұрғыдан қарау негізлерін түсіндіру;

- жас тарихшылардың бойында тарих ғылымының қазіргі даму дәрежесіне сай зерттеушілік мәдениетін қалыптастыру;

- тарихи фактінің ерекшеліктерін және тарихи танымның деңгейлерін, тарихи теорияның қалыптасуының жолдарын түсіну.

- Ежелгі дүние тарихы. Ежелгі Шығыс тарихы. Қазақстанның ежелгі заман тарихы.

- Орта ғасырлар тарихы. Азия және Африка елдерінің орта ғасырлар тарихы. Қазақстанның орта ғасырлар тарихы.

- Еуропа және Америка елдерінің жаңа және қазіргі заман тарихы. Азия Африка елдерінің жаңа және қазіргі заман тарихы. Қазақстанның қазіргі заман тарихы.

- Философия, саясаттану, мәдениеттану.

1.6 Курс постреквизиттері:

- Шетелдер тарихының тарихнамасы.

- Қазақстан тарихының тарихнамасы.

- Деректану.

- Тарихнама;

- философия;

«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні бойынша әрбір сабаққа студенттер жоспардағы негізгі және қосымша әдебиеттер тізіміне сәйкес және баспасөз материалдарын пайдаланып дайындалуы тиіс (негізгі бөлімдер мен тараулар әрбір сабаққа анықталып отырады). Студенттерге жазбаша жұмыстарды орындау барысында Шәкәрім университетінің компьютерлерін пайдалануға, сол арқылы интернетке кіріп, мағлұматтар және ақпараттар алуға рұқсат беріледі.

Оқу барысында студенттердің тарихнамалық және деректік базаның кеңеюіне, ғылыми айналымға жаңа деректер тобының молынан таратылуына байланысты, нақты тарихи оқиғаның, құбылыстың немесе процестің әр түрлі деректерде әртүрлі бейнелетіндігі, сондықтан оларды бір-бірімен салыстырып, сыннан өткізу қажеттігіне көз жеткіздірте білуді меңгеруі тиісті. Деректану пәнінде тарихнамалық белгілі бір проблемаларға арналған тарихи еңбектер жиынтығын талдауға үйрету үрдісі қалыптастырылған.

Тарих ғылымдарының даму тарихы- қоғамдық ойдың, бүкіл рухани мәдениетінің бір бөлігі болып табылады. Тарих ғылымдарының даму тарихын оқып білу, адамның ой-өрісін кеңейтеді, әр кезеңдегі тарих ғылымдарының даму дәрежесін анықтап, әр түрлі проблемалардың зерттелуін талдау жасауға бейімдейді.

Аудиториялық уақытқа кіретіндер: дәрістер, оқылған материалдарды пікір алмасу, әртүрлі материалдарды және кейстерді талдау. Әрбір сабаққа студенттер жоспардағы негізгі және қосымша әдебиеттер тізіміне сәйкес дайындалуы тиіс (негізгі бөлімдер мен тараулар әрбір сабаққа анықталып отырады). Бақылау жұмысқа қатыспаған және кешіккен студент ешқандай балл алмайды.

Әрбір сабақтын бас кезінде шағын бақылау жұмысы жүргізіледі, ол өткен дәрісте қарастырылған негізгі ұғымидарға қатысты 5 ашық сұрақтан не болмаса дұрыс/ дұрыс емес типтес сұрақтардан тұрады. Студенттердің барлығы 10 бақылау жұмысын орындайды. Әрбір бақылаудың ең көп шегі 10 балл (2 балл * 5 сұрақ 10 балл).

Негізгі ұғымдар әрбір дәріс барысында түсіндіріледі. Сабақтарға қатысу және негізгі ұғымдарды, анықтамаларымен, түсініктерімен жазу студенттердін міндеті. Егер студент белгілі бір себептермен сабаққа қатыспаса, дәрісті ол топтағы басқа бір студенттер алуы керек. Ал оқытушы дәрісті сабақттан тысқары уақытта студентке беруді тиіс емес (қандай себеп-салдары болса да).

Әрбір сабақта студент қаралатын материалдарды талқылауға белсенділікпен қатысуы керек. Оның белсенділігі жауап беру сапасы негізінде бағаланады. Жеке жауап беру мен топ құрамында сөз сөйлей қарастырылады.

5 аптада әрбір студентке талдау үшін жеке кейс ұсынылады. Оны жоспарға сәйкес талдап, жазбаша түрде оқудың 7 аптасында тапсыруға міндетті (талдау жоспары әрбір кейсте беріледі).

Курстың сонында таңдап алынған тақырыпқа сәйкес жеке зерттеу жұмысы ұсынылады. Егер тыңдаушылар бірдемені түсінбесе, оқытушыдан сұрауға болады.

Студенттерге жазбаша жұмыстарды орындау барысында Шәкәрім университетінің компьтерлерді пайдалануға рұқсат беріледі. Студенттер Шәкәрім университетінің кітапханасында жұмыс істеп, кітапхана ережесіне сәйкес кітаптарды үйге алуына болады.

Емтихан: қорытынды емтихан ауызша өткізіледі.
4 Бағалау саясаты

Әртүрлі жұмыстар түрлерін бағалау шкаласы және критерийлері

СОӨЖ және СӨЖ жоспары кесте-5

«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні бойынша оқу үрдісінің күнтізбелік сызбасы кесте-6

Р-реферат

Х-хабарлама

К-конспект

б/ж-бақылау жұмысы

Б-библиография