75
5.5.1 Жарықтандыру жүйесін есептеу
Жарық түрін таңдаудан, шамдалы түрі мен санын анықтаудан тұрады.
Жарықтандыру жүйесін есептеудің ең қарапайым әдістері: нүктелік және
меншікті қуатын қажетке жарату коэффициенті әдісі болып табылады.
Қажетке жарату коэффициенті әдісі жұмыс бетіне түсетін жарық
ағынының жарық беретін аспаптың толық ағынына тең болатын қатынасының
коэффициентін анықтаудан тұрады [19].
Есептеген кезде мәні бөлмелердің геометриялық параметрлерін (бөлме
индексі і) солардың оптикалық сипаттамаларымен (S төбе, S қабырға, S еден
жарығының коэффициенті) алынады.
Бөлме индексі мына формула бойынша анықталады:
i = AB / h (A+B) (10)
мұндағы:
A – бөлме ұзындығы 24 м;
B – бөлме ені 12 м;
h - есептік биіктігі 1,5 м.
Менің жұмыс бөлмем үшiн «Астра» шамын мысалға алайық.
h=H-(h
жұм
+h
іліну
)
h=6-(2,5+1,5 )=2 м
i = AB / h (A+B)=(24*12)/2*(24+12)=4
онда
Әр шамдалының қажетті ағыны келесі формула бойынша анықталады:
Ф = E K
з
S z / N (11)
E – берілген минималды жарықтылық;
K
з
- қор коэффициенті;
S – жарық алатын аудан, м
2
;
z – 1,1-1,2 тең жарықтың қалыпсыздық коэффициенті;
N – шамдалы саны.
Ф = E K
з
S z / N =(160*300*1.5*1.1)/15*0.62=8516 лм.
Шоқтану шамымен немесе ДРЛ жарықтандыруды есептеген кезде
төбенің ауданы бойынша оларды бірқалыпты орналастырып, шамдалы
сандарын белгілеу керек. Есептің алынған нәтижесі бойынша қажетті жарық
ағынына жақын арадағы стандарттық шоқтану шамы немесе ДРЛ алынады.
Шам жарығы ағынының ауытқуы 10... +20% кем болмау керек. Шамды
таңдаудың мүмкіндігі болмаған кезде жақындату үшін шам сандарын
өзгертеді. Люменесценттік жарықтандыруды есептеген кезде алынатын Ф
шамның жарық ағыны белгілі және n шамдалыдағы шамдар саны анықталды
Ф = E K
з
S z / n Ф
л
(12)
76
Ф = E K
з
S z / n Ф
л
=(160*300*1.5*1.1)/15*0.62*5=1705 лм.
N шамдарының жалпы санын бірнеше қатарға бөлу арқылы әр
қатардағы шамдар саны анықталады, ал шамдардың ұзындығы белгілі
болғанда, онда қатардағы шамдардың барлық ұзындығын табуға болады. Егер
алынған ұзындығы бөлме ұзындығына жақын болса, қатар бірқалыпты
болады, ал егер үлкен болса – қатар саны көбейеді.
77
Қорытынды
Қорыта келсек, ЖШС «Базис» құрылыс компаниясының кадрлар
бөлімінің ақпараттық жүйе бағдарламасы:
- қажетті мәліметтерді іздеуді жеңілдетеді;
- кадр бөліміндегі жұмысты жеңілдетеді;
- барлық ақпаратты жалпы қор базасына енгізеді;
- қағазға және өзге де материалдарға шығынды қысқартады;
- мәліметтің сенімді сақталуын қамтамасыз етеді;
- қызметкерлерді бақылау деңгейін жоғарлатады.
ЖШС «Базис» компаниясында қызметкерлерді басқару ақпараттық
жүйе бағдарламасы келесі функцияларды орындайды:
- ақпарат анықтамасын түзетеді;
- жаңа ақпарат енгізеді;
- есептік іс-қағаздарды жасап, басып шығарады;
- жеке карточканы жасап, қағазға басып шығарады;
- қызметкерлер туралы жалпы мәлімет бере отырып, өтініш қағаздары
мен қызметкер үшін арналған бұйрық қағазын да басып шығарып береді;
- жұмысшыларды іздеп, сұрыптайды;
Дипломдық жұмыс негізінен құрылмастан бұрын, жобаланды. Жобалау
үшін Rational Rose және ERWin модельдеу тілдері таңдалды. Себебі, Rational
Rose негізінде UML модельдеу тілі жобалау үшін өте ыңғайлы және тиімді.
Ал мәліметтер қорының жобалауы ERWin логикалық моделі арқылы жасалды.
Логикалық модель фактілер мен объектілерді сипаттай отырып, мәндер
арасында байланыс орнатады және атрибуттарды анықтайды, мәліметтерді
қалпына келтіреді.
Жобаланғаннан кейін дипломдық жұмысты орындауға Delphi
бағдарламалау ортасы таңдап алынды. Өйткені, Delphi бaғдapлaмaлay
opтacының мүмкiндiктepi өтe көп жәнe пaйдaлaнyшы интepфeci өтe ыңғaйлы
бoлып тaбылaды. Дипломдық жұмыcты зepттeй кeлe өзiмe Delphi opтacының
көптeгeн мүмкiндiктepiн aштым, қoлдaныcтa пaйдaлaнa aлaтын қocымшaлap
жұмыcымeн тaныcтым.
Бағдарламаны Inno Setup инсталлятор құру жүйесі арқылы
бағдарламалық жасақтамаға айналдырдым. Бағдарламалық жасақтаманы кез
келген флешкада немесе компакт дисктерге көшіріп алып компьютерлерге
орната беруге болады.
Алдын-ала
қойылған
мақсат-міндеттерді
орындау
барысында
жетекшімнен ақыл-кеңес сұрай отырып, көптеген ізденістер жасадым.
Тақырып бойынша ақпараттар компанияның өзінен, әдебиеттерден, оқу
құралдардан, газет- журналдардан және интернет желісінен алынды.
