Строительство одно из самых значимых структур народного хозяйства

63

 

 

Зейнеткерлік  салым  (Зс)  бүгінгі  күнге  еңбек  жалақысының  (Еж)  10% 

құрайды.  

 

                      Бж=Еж*0,1=182500*0,1=18250 теңге                                   (3) 

 

«Әлеуметтік  салықтар»  бабында  Қазақстан  Республикасының  заңына 

сәйкес  еңбекақыдан  аударылатын  аударым  түрінде  есептелінетін  әлеуметтік 

салығы  11%  көрсетіледі.  Әлеуметтік  салықтың  салық  салу  нысаны  болып 

жұмыс  берушілердің  жұмысшыларға  ақшалай  немесе  заттай  түрінде  төлеген 

еңбекақысы жатады, оған салық салуға жатпайтын төлемдерден басқасы түгел 

кіреді. 

Әлеуметтік салық (Әс)  еңбек жалақысынан  (Бж) айырымының    заңда 

бекітілген 11% тең. 

  

                 Әс = (Еж–Бж)*0,11=(182500-18250)*0,11=18068 теңге                     (4) 

 

Басқа  да  шығындар -   бұл  комплексті  статьяға,  кіретін  және  жоғары 

қаралатын  топтамалар  шығыны  және  тиімді  жағдайда  қызмет  түрлерін 

пайдалану   қажетті  көріністер  табады,  сонымен  қатар  операторлардың 

ұйымдастырылған  және  коммерциялық   қызметі  жатады.  Бұл  статьялар 

құрамына: 

-  электроэнергия шығындары; 

-  жалға алу, арендалық төлем; 

-  коммуналдық қызметтердің төлемі; 

-  ғаламтор желісінің шығыны; 

-  концерлярлық шығындар және т.б. 

 

12 кесте 

– Басқа да қосымша шығындар (Бқш) 

Атауы 

Бірл. 

өлшемі 

Бағасы, тг 

Барлығы 

Ұзақтығы 

Бағасы, 

теңге 

Электроэнергия

пайдаланылған 

қуат 

0,08(кВат

т*сағат) 

19,58 

32,4 

(кВатт*саға

т) 

390 сағат  610 

Арендалық 

(коммунылдық) 

төлем 

м

2

 

2500 

10 

3 ай 

75000 

Барлығы 

 

 

75610 

 

Ғаламтор  шығыны (Ғш) айына 6000 теңге құрайды. 3 айға Ғш = 18000 

теңге. 

 

Басқа да қосымша шығындар 13-кестеде көрсетілген. 

 

 

64

 

 

13 кесте - Басқа да қосымша, концерлярлық шығындар  

Атауы 

Саны, дана 

Бірлік бағасы, теңге.  Бағасы 

Баспаға шығару бояуы 

1 

3500 

3500 

Қатқыл диск CD-RW 

2 

100 

200 

Қағаз 

1 

1200 

1200 

Барлығы 

 

4900 

 

Сондықтан  басқа  да  қосымша  шығындар  (Бқш)  анықталады.  Бұл 

шығындар барлық шығындардан кейінгі 20%  ұсынады. 

 

                                Бқш=(Еж+Әс+А+З+Ғш+Ат)*0,2,                                         (5) 

         Бқш =(182500+18068+30625+4900+18000+75610)*0,2 = 65940 теңге 

 

 

 

 

Бағдарлама құны 6 формуламен анықталады: 

 

                                      С=Еж+Әс+А+З+Ғш+Ат +Бқш,                                      (6) 

               С=182500+18068+30625+4900+18000+75610+65940=395643 теңге. 

 

Бағдарлама өнімінің құны 14-кестеде көрсетілген. 

 

14 кесте 

– Бағдарлама өнімінің құнының құрылымы  

Шығындар тізімі 

Баға, 

теңге 

Жалпы құнының 

үлесі, % 

Жұмыскердің еңбек жалақы төлемі 

182500

 

48 

Әлеуметтік салық, 11 % 

18068

 

4 

Амортизация шығыны, 35% 

30625

 

8 

Қажетті заттарға кеткен шығындар 

4900

 

1 

Ғаламтор шығыны 

18000

 

4 

Арендалық төлем, коммунальдық төлемдер 

75610

 

18 

Басқа да қосымша шығындар, 20% 

65940

 

17 

Барлығы 

365643 

100 

 

Қосынды күрделі салымдар: 

                                          К = Кб + Кжоб + Корн                                            (7) 

мұндағы: Кб – сатып алынатын жабдықтың бастапқы құны, теңге;  

Корн – жабдықты орнатуға кететін шығындар (жабдықтың құнынан 3% 

алынады), теңге; 

Кжоб  –  жабдықтың  жобаланған  шығындары  (жабдықтың  құнынан  2% 

алынады), теңге;  

Бастапқы жабдықтың бағасы: К

б

 

= C (1 + Р/100) = 350000 теңге. 

 

Жобаланған шығындар бағасы: Кжоб = 365643*0,02 = 7310 теңге. 

 

Орнатуға кететін шығындар: Корн = 365643*0,03 = 10970 теңге. 

К = 350000+7310+10970 = 368280 теңге. 

65

 

 

 

24 сурет 

– Бағдарлама өнімінің құнының жалпы шығынындық қатынасы 

 

 

4.3 Бағдарламаның экономикалық маңыздылығы 

 

Баға  белгілеу  мәселелері  кез  келген  шаруашылық  субъектісі  үшін 

маңызды  және  күрделі  болып  табылады.  Бағаларда  экономикалық 

қатынастардың   барлық  субъектілерінің  мүдделері  шоғырланады  және 

тоғысады. 

Өнімді және қызметтерді өткізу бағалары негізінде іске асырылады, бұл 

бағалар  өз  мәнінде  экономикалық  негізделген  шығындардың  және  оған 

объктивті қажетті кіріс мөлшерін қосудың  ақшалай көрінісі болып табылады. 

Мұндай келісім кәсіпорындарға ағымдағы шығындарды орнына келтіру, 

сондай-ақ  қызметтерге  экономикалық  ынталандыру  және  өндірісті  дамыту 

мен жаңалау үшін қажетті қаражаттар алуға мүмкіндік береді [14]. 

Бағдарлама  өнімділігінің  бастапқы  бағасын  анықтау  үшін  рентабельді 

деңгейді береміз, яғни ол 40% тең.  

  

                                Бб = С(1+Р/100),   

 

                                      (8) 

 

Бб = 395643 * (1+40/100) = 553900 теңге. 

 

ҚҚС (қосылған құн салығы) салығын есепке алғандағы бағасы: 

 

 

 

 

 

                                    Бр = Бб+ҚҚС,                                                          (9)