Сүлейменова қарлығаш қанатбекқызы

163 
 
құбылыстардың  түпкі  себептері  мен  нәтижелерін,  тарихилық  сипатын  танып, 
қоғамдық-әлеуметтік  астарларын  қарастырады.  Жазушының  стилін  байқауға, 
оның  адамтанушылық  бағытын  аңғаруға,  шығармашылық  көзқарастар 
жүйесінің  әдеби  туындыда  қаншалықты  және  қалайша  көрініс  тапқандығына 
назар  аударады.  Сондықтан    оларда  шығармаға  толық  ену,  кейіпкермен  етене 
жақындасу,  өзің  сол  кейіпкер  келбетінде  қабылдау  іс-әрекеттері  орын  алады, 
сөйтіп  оқушыда  қызығушылық,  көркем  шығармаға  деген  қызығу  туындайды. 
Қызығудың оқушылардың оқығанын ұғып алуына ықпалы зор. 
6.  «Эпикалық  шығармаларды  оқытуда  оқушылардың  оқырмандық 
қабілетін  дамытудың  әдістемелік  жүйесі»  атты  екінші  бөлімнің  зерттеу 
нәтижелеріне  сәйкес  қазіргі  оқытудағы  жаңа  технологияларды  тиімді 
қолданудың оқушылардың эпикалық шығармаларды оқып талдауына, олардың 
оқырмандық  қызығушылықтарын  дамытуға      септігін  тигізетіні  айқындалды. 
Сонымен қатар  жоғарғы сынып оқушыларының көркем шығарманы жанрлық 
ерекшеліктеріне  қарай  меңгеруіне  қажетті  әдіс-тәсілдердің  сұрыпталып 
қолданылуы  да  олардың    оқырмандық  қабілеттерін  дамытуға  көмектесетіні 
байқалды.  
7.  Диссертациялық  жұмыс  барысында  жүргізілген  эксперименттік  
жұмыстардың  нәтижелік  көрсеткіштері  жоғарғы  сынып  оқушыларының 
оқырмандық қабілетін дамытуға негіз бола алады. 
 
Зерттеу  жұмысымыздың  нәтижелері  бойынша  жасалған  қорытынды 
бойынша төмендегідей ұсыныс жасауға болады:  
1)  Жоғары  сынып  оқушыларының  оқырмандық  қабілетін  дамыту  үшін  
әдебиет  сабақтарында  эпикалық  шығармаларды  оқыту  әдістемесі  бойынша 
оқыту  формаларын түрлендіріп, технологияларды жетілдіру қажет. 
2)  Оқу  жылының  басында  әдебиет  пәнінің  мұғалімдері  мектеп 
кітапханасымен  бірлесе  отырып,    оқырмандық  қызығушылық  танытатын 
көркем  туындылар  бойынша  презентациялар  жасауы,  сұхбат-конференциялар 
өткізуі  керек,  сонда  оқушыларда  жаңа  кітаптар,  тақырыбы  тың  туындылар 
туралы  ақпарат  көбейеді,  сөйтіп  оқырмандық  қабілетті  дамытуға  мүмкіндік 
туады.  
3)  Кітап  оқуға  қызығушылықты  оятатын  конференция,  пікірталастарды 
ұйымдастыруда оқушының өзіне ерік беру қажет, ол мұғалім нұсқауымен емес, 
өзінің  жүрек  қалауымен  болуы,  оқитын  көркем  шығармасын өзі  таңдауы  тиіс. 
Мұғалім тек жетекші, бағыт беруші рөлін атқаруы қажет.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 

164 
 
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
 
1 
«Төртінші  өнеркәсіптік  революция  жағдайындағы  дамудың  жаңа 
мүмкіндіктері» 
атты 
Қазақстан 
Республикасының 
Президенті 
Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. – Астана, 2016, қантар -10. 
2 
ҚР  Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың  «Қазақстан  -  2050»  стратегиясы 
қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты»  атты  Қазақстан  халқына 
Жолдауы. – Астана, 2012 // http://www.akorda.kz
 
10.01.2016. 
3 
Мемлекет басшысының «Болашаққа бетбұрыс: рухани жаңғыру» атты 
мақаласы. - Астана, 2017 //http://www.akorda.kz 2018.12.04. 
4 
Мүсірепов Ғ. Күнделік. – Алматы: Ана тілі, 1997.- 46 б. 
5 
Байтұрсынов А. Шығармалары. – Алматы: Жазушы, 1989. – 320 б. 
6 
Жұмабаев  М.  Педагогика  (баланы  тәрбия қылу  жолдары).  –  Алматы: 
Рауан, 1992. – 112 б.  
7 
Асмус  В.Р.  Чтение  как  труд:  вопросы  теории  и  истории  эстетики.-
М.,1968. -311 с. 
8 
Граник Г.Г.Моделирование проблемного метода обучения средствами 
программированного  пособия  //  О  путях  повышения  эффективности  обучения 
русскому языку в средней школе: сб. статей. - М., 1972. - 90  с. 
9 
Щукина 
Г.И. 
Педагогические 
проблемы 
формирования 
познавательных интересов учащихся. - М.: Педагогика,1988. - 113  с. 
10  Мовнар  И.В.  Активизация читательского опыта  старшеклассников на 
уроках по творчеству Н.М. Рубцова в 11 классе:дис.  ...канд. пед. наук:13.00.02. 
- М.,2004. - 96 с. 
11  Соболева  О.В.  Человек  понимающий:  формирование  начинающего 
читателя. - Курск: Изд-во КГУ, 2009. - 123  с. 
12  Арнаудов М.П. Психология литературного творчества. - М., 1978. - 89  
с. 
13  Гаврилова  Т.П. Личностное  консультирование  подростков  как  вид 
психологической помощи // Психологическая наука и образование. – 1997. -№1. 
- 111  с. 
14  Жабицкая  Л.   История  методики  преподавания  литературы  // 
Историко-методические очерки. - М.,1997. - №1. – С.  48-59. 
15  Коновалова  Л.И.  Изучение  национальной  культуры  и  устного 
народного творчества в литературном развитии школьников. – Киев,1998. - 96 
с. 
16  Светловская  Н.Н.  Обучение  детей  чтению:  практическаяметодика.  – 
М.: Академия, 2001. - 142  с. 
17  АчкасоваВ.А. Этнополитология. -СПб.: Изд-во СПбГУ, 2005. - 89  с. 
18  Кудряшов  Н.И.Взаимосвязь методов обучения на уроках литературы: 
пособие для учителя. - М.: Просвещение, 1981. - 190 с. 
19  Балталон Ц.П.Воспитательное чтение:беседы по методике начального 
обучения. - М., 1943. - 109  с. 

165 
 
20  Гаврилова Т.П. Диагностика в личностном консультировании подрост
ков // Психологические наука и образование. - 1997. - №2.– 190 с. 
21  Ланин Б.А. Литературное образование в XIX начале XXI века.- 
М., 
2005.  - 118  с. 
22  Никифорова 
О.  И.  Психология  восприятия  художественной 
литературы. – М., 1972. - 92 с. 
23   Рожина  Л.Н.  Развитие  эмоционального  мира  личности.  -  М.:  Книга, 
2003. – С.39-43. 
24  Беляева Н.В. Жанр: методическая литература, программы, каталоги. – 
М.: Просвещение, 2013. – С.86-91. 
25  Сметанникова Н.Н. Ведущие зарубежные теории чтения ХХ века и их 
воплощение  в  методологии  и  методиках  обучения  //  Чтение.  XXI  век: 
коллективная монография / науч. ред.-сост. В. Я. Аскарова. – Челябинск: Челяб. 
гос. акад. культуры и искусств, 2014. – С. 210-215. 
26  Жабицкая Л.Г. Восприятие художественной литературы и личность. - 
Кишинев: Штиинца, 1974. – С.49-54. 
27  Кудина  Г.Н.,  Новлянская  З.Н. Психолого-педагогические  принципы 
преподавания  литературы  в  начальной  школе  // Вопросы  психологии.  -1989.  -  
№4.  - 78  с. 
28  Левидов А.М. Литература и действительность / сост. и подгот. текста. 
-Л., 1987. – С.110-114. 
29  Левин В.А. Воспитание творчества. -  М.: Знание, 1977. – С.78-82. 
30  Мелик-Пашаев А.А. 
Психологические 
проблемы 
эстетическоговоспитания  и  художественно-творческого  развития  школьников. 
– М., 1989.- 65  с. 
31  Гончарова  Е.Л.  Ранние  этапы  читательского  развития:  к  теории 
вопроса //Дефектология. – 2007. – №1. - 75  с. 
32  Асонова Е.А., Романичева Е.С. Читатель в городе: город как учебник - 
город  как  мастерская  -  город  как  место  для  творчества:  коллективная 
монография / под ред.. - М.: Библиомир, 2017. - 304 с. 
33  Маранцман  В.Г.  Анализ  литературного  произведения  и  читательское 
восприятие школьников. - Л.,1974. -  131 с. 
34  Шейман  Л.А.  Методическое  руководство  к  учебному  комплексу  по 
русской  литературе  для  X  класса  киргизской  школы:  пособие  для  учителя.  - 
Бишкек: Мектеп, 1991. – 152 с.  
35  Манликова 
М.Х. 
Ассоциативный 
словарь 
русской 
этнокультуроведческой лексики. - Фрунзе: Мектеп, 1989. – С.96-99. 
36  Жұмажанова  Т.Қ.  Әдебиетке  байланысты  жүргізілетін  сыныптан  тыс 
жұмыстардың ғылыми-әдістемелік негіздері. – Алматы, 1995. - 75  б. 
37  Тамаев  А.  Әдебиет  сабақтарында  жоғары  класс  оқушыларының 
оқырмандық қызығушылығын қалыптастыру: пед.ғыл.канд.  ...   дис. – Алматы, 
1995. – Б.170-174. 
38  Нурахметова  К.Н.  Формирование  и  воспитание  читательских 
интересов учащихся 4-8 классов: дис.   ...   канд.пед. наук. – Алма-Ата, 1986. –