«ШОҚан оқулары 19» Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары

320
 
 
Әдебиеттер: 
 
1. Крэг Ларман.
 
 UML Қолдану 2.0 және жобалау ҥлгісі = Applying UML 
and Patterns : An Introduction to Object-Oriented Analysis and Design and Iterative 
Development. — 3-е изд. —
 
М.:
 
Вильямс, 2006. — 736 с.  
2. Джозеф  Шмуллер.
 
Ӛзінара  меңгеру  UML  2  24  сағат  ішінде. 
Тәжірибелік  басшылық  =  Sams  Teach  Yourself  UML  in  24  Hours,  Complete 
Starter Kit. —
 
М.:
 
Вильямс, 2005. — 416 с.  
3. Грейди 
Буч,  Джеймс  Рамбо,  Айвар  Джекобсон.
 
Язык  UML. 
Пайдаланушы жетекшілігі = The Unified Modeling Language user guide. — 2-ші 
баспа. —
 
М.,
 
СПб.:
 
ДМК Пресс,
 
Питер, 2004. — 432 с.  
4. Буч  Г.,  Якобсон  А.,  Рамбо  Дж.
 
UML.  Классика  CS  /  С.  Орлов. —  2-е 
изд.. —
 
СПб.: Питер, 2006. — 736 с.  
 
 
 
ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ ПРОЦЕСІНЕ АҚТ-НЫҢ ЫҚПАЛЫ 
 
Костангельдинова А.А., Касенова Б.Р., Айдарханова А.К. 
Кӛкшетау қ., Ш. Уәлиханов атындағы Кӛкшетау мемлекеттік университеті 
 
ХХІ 
ғасырдың 
басы 
қоғамдық 
ӛмірдің 
барлық 
сферасында 
ақпараттандырумен,  жаһандылықпен  және  технологиямен  сипатталады, 
сонымен  қатар  онан  әрі  әлемдік  тенденцияда  ғылымның  дамуын,  білімнің, 
ӛндіріс  және  басқаруын  анықтайды.  Кез-келген  мемлекеттің  экономикасының 
дамуы,  әртҥрлі  саладағы  компаниялардың  қызметін  кеңейту,  сақтау 
жҥйелерінің  жҥзеге  асыру  қажеттілігі,  ӛңдеу,  деректерді  қорғау  және  жіберу, 
еңбек  ӛнімділігін  жоғарылатуға  ынталану,  бҧл  факторлар  мемлекеттің 
қажеттілігін 
қамтамасыздандыруда 
ақпараттық-коммуникациялық 
технологияларды  енгізуде  және  әртҥрлі  қоғам  сферасында  ақпараттандыруды 
жҥргізу  болып  табылады.  Кӛпке  белгілі,  компьютерлік  технология  негізінде 
ақпараттандыру  баламасы  және  коммуникация  қҧрылғылары  техникалық 
ӛркениеттің  әрі  қарай  дамуында  шешімі  жоқ.  Ақпараттық  қоғамда,  ақпарат 
маңызды және қымбат ресурс болып табылады, қазір мемлекеттің даму деңгейі 
оның ақпараттандыру деңгейі бойынша бағаланады.  
Бҥгінгі кҥні, ақпаратты жылжушы кҥштің маңызды әлеуетті ӛнім ретінде 
қабылдайды, ал ақпараттық технологияларды – белсендіру қҧрылғысы ретінде 
және  қоғамда  ақпараттық  ресурстарды  тиімді  қолдану  және  ол  оның  дамуы 
маңызды  фактор  болып  табылады.  Сондықтан,  мемлекеттік  және  әлемдік 
деңгейде  ақпараттық-коммуникациялық  технологиялардың  интенсивті  дамуы 
және сапалы іске асыруда және оның қарапайымдылықтан жаңашылдыққа ӛтуі 
стратегиялық маңызды болып табылады.  
Мақаланың 
негізгі 
мақсаты 
ақпараттық-коммуникациялық 
технологияның  мәнін  анықтау  болып  табылады  және  ақпараттық 

321
 
 
технологияның  жиынтығы  ретінде  телекоммуникациялардың  және  интернет- 
компаниялардың  қҧрылымын зерттеу.  
Қазіргі  жағдайда  әр  қоғамның  қабілеттілігі  және  оның  институттарын 
жинау,  ӛңдеу,  сараптау,  жҥйелеу  және  қазіргі  заманғы  ақпараттық  және 
коммуникациялық технологияларды жинақтау әлеуметтік және технологиялық 
прогрестің кілттік алғы шарты болып қалыптасуда. Ақпараттық технологиялар 
және  телекоммуникациялық  қҧрылғыларды    белсенді  қолдану  нәтижесінде 
«ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» (АКТ) тҥсінігі қолданылады.  
Ақпараттық-коммуникациялық 
технологиялар 
астарында 
біртҧтас 
техникалық  жҥйелерді  тҥсіну  қажет  және  ол  ақпараттық  технология 
телекоммуникациялар,  интернет-компаниялар  жиынтығын  кӛрсетеді,  сонымен 
қатар  ақпараттық  ӛнімдерді  қолдануда  және  бейнелеуде,  таратуда,  сақтауда, 
ӛңдеуде,  қҧруда  жҥйелік-ҧйымдастырылған  тізбектік  операцияларды  жҥзеге 
асырады.  
Ақпараттық  технология  саласы    айқындалған  қҧрылымды  болады  және 
интеллектуальдық  жиынтықты  және  делдалдық  электрондық  қызметті 
кӛрсетеді.  Ол  ӛзіне  аппараттық  қамтамасыздандыру  сферасын  қамтиды, 
сонымен  қатар  бағдарламалық  қамтамасыздандыру  сферасын,  ІТ-қызмет 
сферасын,  бағдарламалық  қамтамасыздандыруды  және  жабдықтарды  жҥзеге 
асырады. Әр сфераны толық қарастырамыз. 
Аппараттық  қамтамасыздандыру  сферасы  (hardware-қатты  бҧйым)  – 
техникалық 
қҧрылғы 
жиынтығы, 
ақпараттық 
жҥйенің 
іс-әрекетін 
қамтамасыздандырады.  Оларға  дербес  компьютерлер,  серверлер,  шалғай 
қҧрылғылар, комплектілі және сақтау жҥйелері жатады.  
Бағдарламалық қамтамасыздандыру сферасына – бағдарламалық қҧрылғы 
жиынтығы,  аппараттық  қамтамасыздандыру  кешенінде,  кешенді  міндеттерді 
орындауда  автоматтандыруға  мҥмкіндік  береді  және  электронды  ақпараттық 
ресурстарды 
және 
ақпараттық 
жҥйелерді 
функционалдауды 
қамтамасыздандырады. 
Бағдарламалық 
қамтамасыздандыру 
сферасы 
мыналардан тҧрады:  
- 
біріншіден,  жҥйелік  бағдарламалық  қамтамасыздандырудан  – 
аппараттық қамтамасыздандыру бағдарламалық негізінен, басқа бағдарламалар 
арасында  функуцияларды  орындайды  және  аппараттық  қамтамасыздандыру 
және  компьютерде  ақпараттарды  ӛңдеу  процесін  ҧйымдастырады.  Берілген 
қҧрал  басқа  бағдарламалардың  жҧмысын  қамтамасыздандырады,  оларға 
сервистік  функцияларды  береді,  есептеу  жҥйесінің  аппараттық  ресурстарын 
басқарады. Жҥйелік бағдарламалық қамтамасыздандырудың негізгі компоненті 
опреациялық жҥйе болып табылады;  
- 
екіншіден, 
бағдарламалық 
қамтамасыздандыру 
аспабынан 
– 
бағдарламалық  қамтамасыздандыруды  ӛңдеу  аспабы.  Берілген  ӛнім  жобалау 
процесінде қолдану ҥшін және бағдарламаны ӛңдеуге арналған. Оған деректер 
базасының  басқару  жҥйелері,  программалау  тілдері  және  тағы  да  басқалары 
жатады. 
Берілген 
аспап 
кӛмегімен 
қолданбалы 
бағдарламалық 
қамтамасыздандыру  қҧралады және соңғы қолданушылар жҧмыс атқарады.