«ШОҚан оқулары 19» Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары

316
 
 
келтіру»  (File -  Properties -  Recover  Unsaved  Workbooks).  Microsoft  Office-тен 
барлық  жасалған,  ӛзгертілген  немесе  сақталмаған  кітаптардың  уақытша 
нҧсқалары сақталатын арнайы папка ашылады. 
9.  Екі  аумақты  ӛзгешеліктері  мен  сәйкестіктеріне  салыстыру.  Excel-
де жҧмыс істеу барысында тізімдегі кейбір элементтерді тез табу ҥшін немесе 
ӛзгешеліктері  мен  сәйкестіктерін  ажырату  ҥшін  екі  тізімді  салыстыра  отырып 
жҧмыс істеу керек болады. Ең жылдам әрі қарапайым жолы мынадай: 
1. Салыстырылатын  екі  бағанды  белгілеңіз  (Ctrl  батырмасын  басып 
тҧрып). 
2. «Басты» -  «Шартты  форматтау» -  «Ҧяшықтарды  белгілеу  ережесі» - 
«Қайталанатын  мағына»  (Home -  Conditional  formatting -  Highlight  Cell  Rules - 
Duplicate Values). 
3. Ашылған тізімнен «Бірегей» (Уникальные/Unique) нҧсқасын таңдаңыз. 
10. Есеп нәтижелерін іріктеу. Microsoft Excel сіз ҥшін жылдам әрі нақты 
іріктеме  жасай  алады.  Ол  ҥшін  «Қою»  бетіндегі  «Анализ  „егер  де―» 
батырмасын  басып,  «Параметр  таңдау»  (Insert -  What  If Analysis -  Goal  Seek) 
командасын орындаңыз. Ашылған терезеден керекті мағына, қалаған нәтижені 
қоятын ҧяшық сайлаңыз және ӛзгеру керек кіріс ҧяшықты да ҧмытпаңыз. «ОК» 
батырмасын  басқаннан  кейін  Excel  сіз  талап  еткен  жалпы  саны  100 
қорытындыны шығарып береді. 
 
Әдебиеттер: 
 
1. http://el.kz/ 
2. http://lifehacker.ru 
 
 
 
БІРЫҢҒАЙ ТІЛДІ ҚОЛДАНУ АРНАЙЫ ҚҦЗЫРЕТТІЛІКТІ  
ДАМЫТУ ФАКТОРЫ РЕТІНДЕ 
 
Костангельдинова А.А., Аяшева Г.Т. 
Кӛкшетау қ., Ш.Уалиханов атындағы Кӛкшетау мемлекеттік университеті 
gulzira_19-90@mail.ru
 
 
Ақпараттық  технологиялардың  қазіргі заманғы  ҥрдістерін  дамыту  ЖОО, 
колледждер,  мектептерде  информатика  курсының  негізгі  міндеттерінің  бірі 
ретінде  оқыту,  рәсімдеу  және  модельдеуге  байланысты  мәселелерді 
ӛзектендіреді.  Оқыту  мазмҧнына  модельдеу  ҧғымдарын  енгізу  оқыту  пәнінде 
модельдеудің рӛлі мен сипатын нақтылау оқыту әрекетін маңызды және жемісті 
қылады,  білімге  деген  кӛзқарасын  ӛзгертеді.  «Модельдеу  және  рәсімдеудің» 
мазмҧн  желісі  енді  біршама  жаңа  болып  табылады,  сондықтан  оның  негізгі 
ҧғымдар аясында іріктеу және оқыту әдістерін әзірлеу әлі аяқталған жоқ. Соңғы 
жылдары  пайда  болған  жарияланған  басылымдардың  кӛп  саны,  ақпараттық 

317
 
 
модельдеу 
технологияларын 
оқытудың 
тҧжырымдамалық 
негіздерін 
қалыптастыру  мәселелерін  шешуге  ҥлкен  қызығушылық  танытады.  Нысанға 
бағытталған  қҧрылымдық  парадигмасынан  бастап  ӛткен  ғасырдың  90-шы 
жылдары  ауысымда  орын  жаңарту  және  информатиканың  арнайы  курстарына 
бағытталған  модельдеу  және  бағдарламалаудың  базалық  және  елеулі 
желілерінде аса маңызды факторы болып, информатика мектебінің барысында 
тҥбегейлі ӛзгеруіне алып келді. 
Мазмҧн  желісі  «модельдеу  және  рәсімдеу»  және  бҥкіл  мектеп  курсы 
бойынша  «Есептеу  техникасы  және  ақпараттық  технологиялар»  орталық 
ҧғымдар  болғандықтан:  нысан  және  оның  сипаттамалары,  ғылыми-зерттеу 
объектісінің  әдісі  ретінде  ақпараттық  модельдеу,  қҧрылыс  ақпарат  модельдеу 
тілін  ақпараттық  модельдер  объектілі-бағдарлы  парадигмасы  қҧруды  қолдауы 
тиіс.  Бҧл  сападағы  ең  қолайлысы  бірыңғай  модельдеу  тілі  болып  табылады. 
Оның  қҧрылтайшыларымен  келесі  міндеттер  анықталды:  пайдаланушымен 
модельдеу және алмасу ҥшін визуалды модельдеу тілін қамтамасыз ету, негізгі 
тҧжырымдаманы кеңейту ҥшін арнайы механизмдерді қҧру, бағдарлама жасау 
тілдері мен даму процестеріне инвариантты қамтамасыз модельдерін қҧру және 
тҥсіндіру  ҥшін  ресми  базаны  қамтамасыз  ету,  нысанды-бағдарлы  талдау  және 
жобалау  нарығын  дамыту  қҧралдарымен,  озық  тәжірибені  біріктіруді 
ынталандыру. 
Бірыңғай  модельдеу  тілі  болашақ  информатика  мҧғалімдерін  даярлауда 
жҥйеқҧраушы  рӛл  атқарады,  арнайы  нысан  бағдарлы  талдау  саласындағы 
студенттермен  алынатын  қҧзыретті  және  ақпараттық  жҥйелерді  жобалау  мен 
кәсіби пәндерді оқытудың ғылыми пәндер циклдерін зерттеудн танымал болып 
табылады,  сондай-ақ  студенттердің  негізгі  қҧзыреттіліктерін  әзірлеуге  елеулі 
әсер қалдырады: ақпараттық, коммуникативті және басқарушылық. 
Анализ роли и места унифицированного языка моделирования в процессе 
развития  ключевых  компетенций  студентов,  обучающихся  по  специальности 
«5В011000-Информатика»,  «0104000-Кәсіптік  оқыту  (салалар  бойынша)» 
мамандықтары  бойынша  оқитын  студенттердің  негізгі  қҧзыреттіліктерін 
дамыту,  бірыңғай  модельдеу  тілінің  рӛлі  мен  орнын  талдау  оның  келесі 
дидактикалық  функциясын  ажыратуы  мҥмкін:  ақпараттық,  дамыту, 
мотивациялы-ынталандыратын, 
жобалау, 
рефлексивті, 
болжамды, 
диагностикалық, коммуникативтік, бейімдеу. Сарапшының кәсіби     
қҧзыреттілігінің  белгілі  бір  аспектілерін  кӛрсететін  тәжірибе  қалыптасқан 
қҧзыреті  тілдік  модельдеу  осы  дидактикалық  функцияларын  жҥзеге  асыру 
барысында;  ал  нақты  қҧзыреттіліктердің  ӛрлеу  сатысында  жеке  қҧзыреттер 
толық  жҥйесіне  интеграцияланған  қҧзыретін  жҥзеге  асыруда  барлық 
компоненттерін  бірлігі  оның  иерархиялық  қҧрылымдық  нысанын  кӛрсетеді. 
Қызмет  саласындағы  жеке  қҧзыретін  игерген  соң,  болашақ  информатика 
мҧғалімі осы салаға қатысты іс жҥзінде әр тҥрлі жағдайларда қҧзыретін жҥзеге 
асыру ҥшін тегін қызмет жасайды. 
UML  (ағыл.  UnifiedModelingLanguage–  бірыңғай  модельдеу  тілі)  – 
бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу саласындағы нысанды модельдеу ҥшін