***
Халық алдына шығып жүргендер, оның ішінде телеарналарды
бермейтін шешендер əр сөзін үлкен жауапкершілікпен айтуы керек. Бір
депутат «менде ешқандай бос уақыт жоқ» дегенде мен ішіп отырған
шайыма шашалып қалғаным бар. Осындай өтірік сөз не керек?!
Басқасын айтпай-ақ қойдым.
***
2009 жылдың екінші жартысында жұмыссыз қалғаным бар.
Нарықтық қатынасқа көшкен елде сені басқа біреудің жарылқай қоюы
екіталай. «Қазаны басқаның қайғысы басқа» екенін де жақсы білесің.
Бəсекеге қабілетті бола алмаған өзің ғана кінəлісің бұған.
Қызметте
отырғаныңда екі қолы бос жүрген жақыбайға көмек көрсетпегенің де
Құдайға да, өзіңе де аян. Сондықтан басқа адамға ренжудің де реті
жоқ. Ештеңесін бөліп бермесе де анда-мында тіршілігіңді сұраса, соған
қуанасың. Ал, аса қадіріңді біле бермейтін адамға «Құдайға шүкіріңді»
айтып, өзің де құтылып кетуге дайын тұрасың.
Бейсенбай Сүлейменов сол жылы
Астанаға жұмыс бабымен жиі
келіп жүрді. Келген сайын кездесеміз. Жағдай сұрайды. Қарным ашып
жүрсе де, юморымды қойғым келмейді. Оның үстіне басқа адам емес,
өзімнің Бейсенбай көкем сұрап тұр. «Күніне бір пирожки мен краннан
бір стакан су ішіп жүрмін» деп қалжыңдаймын.
Бейсекең əзілді түсінбейтіндей соншалықты сарыауыз балапан
емес, бірақ гуманистігіне баспай тұрмайды. Кафеге апарады. «Кедейдің
бір тойғаны - шала байығаны». Ішіме ел қонған соң əзілімді одан
сайын құтыртамын: «Бейсеке, «мені тойдырдым, енді құтылдым» деп
отырсың ба? Мен семьям бар адаммын ғой». Супермаркетке апарады.
Азық-түлікті сықитып салып береді. Үйге əрең жетемін. Иə... гуманист
болсаң, Бейсенбайдай бол.
***
Еуропа ойшылдары «Өзі Цезарь, өзі Папа» деп қастерлеген
Мұхаммед пайғамбардың философиясы жүрегіме жақын. Ең басты
өмірлік үш нəрсені шегелеп айтқанын меңзеп отырмын. Біріншісі –
Жердің
тұтқасы жоқ, бірақ бар болса да оны шыр айналдырып,
лақтырып жібере алмайсың! «Дайте мне точку опора, я переверну весь
мир» деп айтқан Архимедтің «қалжыңы» Мұхаммед пайғамбардың
күйеу баласының айтқанына көбірек ұқсайды. Екіншісі – əйел баласын
қорқытып, дегеніңе көндіре алмайсың. Үшіншісі – боқ дүниенің түбіне
жету мүмкін емес.
Мұқағали «Дін – ғылымның атасы» деп бекер айтпаған.
Гегельден Жабайхан Əбділдинге дейінгі философтардың
ешқайсысы
да өмірдің дəл өзіндей осы қағидаттан асырып айта алмағанын
бажайлау – қиын емес. Ғылыми философияның (В.Зеньковский
енгізген термин) өмірлік философиядан пəс түсетін тұсы да осы үш
қағидаттың айналасында жатыр.
***
Ешқандай газет абсолютті шындықты айта алмайды. Ол мүмкін
емес екенін қолына қалам ұстаған əрбір азамат біледі. Оның үстіне
өзіңнің пікіріңе монополия жасау да беделіңді асыра қоймайды.
Мұндай жағдайда базбіреу айтатын болар: «Мен халықтың сөзін
сөйлеп отырмын». Мен айтар едім, бұл да – көп өтірік сөздің бірі. Бұл
контексте халық деген ұғым «журналистің ары» деген мағынаны
білдірсе керек.
***
Аспанға қарағаныңда
Достарыңызбен бөлісу: