101
24 - кестенің жалғасы
Эксперименттік топтағы білім алушылардың зоологиялық әлеуметтік-
білімді жеткілікті меңгеруі «Кеміргіштердің саркоспоридиялары» тақырыбына
жасалған виртуалды оқу танымдық зертханадағы оқу материалдарында
жалпы зоологиялық білім мазмұны элементтерінің пәнаралық байланыста
кіріктіріліп, жүйеленіп берілуіне байланысты.
Игерілген зоологиялық білім, оның көлемі, жүйелігі мен беріктігі білім
алушылардың оқыту үрдісінде биологиялық біліктердің теориялық
компонентін көрсететін когнитивті өлшемнің сипаттамасы болып табылады.
Оқыту эксперименті барысында білім алушылардың виртуалдық зертхананы
тиімді пайдалану білімдерінің көлемі, жүйелігі, беріктігі көрсеткіштері
бойынша диагностика жүргізілді.
Когнитивті өлшемді диагностикалау барысында алынған нәтижелерге
сүйенсек, біздің ойымызша эксперименттік топ: 1. Кеміргіштердің
саркоспородия түрлері туралы білімді меңгеріп, дәлелдей аласыз ба? 2.
Кеміргіштердің саркоспородия түрлері туралы білімнің мазмұнына талдау
жасай аласыз ба? 3. Саркоспоридия паразиттерінің таралуы туралы білесіз бе?
4. Биология мәселелерін талдауда өзіңіздің көзқарасыңызды дәлелді қорғай
аласыз ба? 5. Биологиялық мәселелерді қызықты баяндай аласыз ба? 6.
Спонтанды түрде жұқтырылған дегенді қалай түсінесіз?
–
деген сұрақтарға
толық сипаттама бере алды. Ал бақылау тобындағы білім алушылар:
Қарапайымдылардың қандай типтері белгілі? 2. Споралыларды тереңдете оқыту
болашақ биолог студенттерге қажет деп ойлайсыз ба? 3. Споралылар типі неше
класқа бөлінеді? 4. Споралылардың тіршілік циклі немен аяқталады? 5.
Споралылар қандай жолдармен көбейеді? – деген «Омырқасыздар зоологиясы»
элективті курс бағдарлама мазмұнында берілген жалпы түсінік деңгейінде
сипаттай алды. Бұдан біз бақылау тобының когнитивті өлшем көрсеткіштерінің
эксперименттік топтан төмен екендігін байқадық (кесте 25).
1
2
3
4
5
6
7
Когнитивтік
0,75
0,24
0,01
0,21
0,69
0,10
Операциялық -
Әрекеттік
0,76
-
0,24
0,61
-
0,39
Шығармашылық деңгей
Мотивациялық
0,82
0,12
0,06
0,26
0,50
0,24
Когнитивтік
0,68
0,29
0,03
0,23
0,41
0,36
Операциялық -
Әрекеттік
0,80
-
0,20
0,58
-
0,42
Ескерту - И-игерген; ЖИ-жартылай игерген; ИМ-игермеген; ЭТ-
эксперименттік топ, БТ-бақылау тобы.
102
Кесте 25 – «Кеміргіштердің саркоспоридиялары» туралы білімді меңгеру
нәтижелері
Кеміргіштердің саркоспоридиялары
туралы білім
ЭТ
БТ
И
ЖИ ИМ
И
ЖИ
ИМ
Кеміргіштердің
саркоспородия
түрлері туралы білімді меңгеріп,
дәлелдей аласыз ба?
Кеміргіштердің
саркоспородия
түрлері туралы білімнің мазмұнына
талдау жасай аласыз ба?
100%
-
0%
36%
-
54%
Саркоспоридия
паразиттерінің
таралуы туралы білесіз бе?
93%
-
7%
59%
-
41%
Биология
мәселелерін
талдауда
өзіңіздің көзқарасыңызды дәлелді
қорғай аласыз ба?
93%
-
7%
59%
-
41%
Биологиялық мәселелерді қызықты
баяндай аласыз ба?
89%
-
11% 68%
-
32%
Спонтанды
түрде жұқтырылған
дегенді қалай түсінесіз?
89%
-
11% 64%
-
35%
Биологиядан
басқа
маманның
дәлелді
көзқарасын
қалай
қабылдайсыз?
56%
40%
4%
9%
81%
10%
Биологиядан
білімнің мазмұнын
қалай бағалайсыз?
89%
-
11% 64%
-
36%
Саркоспородиялардың
өзіндік
ерекшеліктерін білесіз бе?
93%
7%
55%
-
45%
Саркоспоридияның тіршілік циклін
эксперименттік тұрғыдан зерттеу
үшін түпкілікті ие дегенді
61%
39%
-
2%
32%
41%
Кокцидиялардың тіршілік циклінде
қандай кезеңдер кездесетінін білесіз
бе?
75%
25%
-
27% 59%
14%
Саркоцисталар
тіршілігі
сізді
қызықтырама?
93%
-
7%
68%
-
32%
Саркоспоридияларды
зерттеген
отандық ғалымдарды білесіз бе?
75%
21%
4%
14% 68%
18%
Саркоспоридиялардың
түпкілікті
иелері туралы білесіз бе?
86%
-
14% 23%
-
77%
Операциялық-әрекеттік өлшем зоологиялық біліктердің толықтығы, бір-
бірімен байланыстылығы және нәтижелігі көрсеткіштерімен анықталды. Бұл
103
өлшемнің жетістіктері білім алушылардың зоологиялық білімді игеруге деген
қызығушылықтарының негізінде алынды (кесте 26).
Осы зерттеу нәтижелеріне сүйенсек эксперименттік топтағы білім
алушылардың бақылау тобына қарағанда білімі неғұрлым толық, берік әрі
жүйелі, виртуалдық зертхананы тиімді пайдалану біліктері бір-бірімен
байланысқан, нәтижелі екендігін көрсетті, яғни оқу құралдарын болашақ
мамандардың пайдалану іс-әрекеттерін бағалауды диагностикалаудың нәтижесі
біздің қорытындымызды дәлелдейді.
Жоғарыда айтылғандарды түйіндей келе, зоологияны оқыту үдерісінде
білім алушылардың виртуалдық зертханаларды тиімді пайдалану іскерліктері
эксперименттік топта қалыптасты деп ойлаймыз, оны зерттеу үрдісінің
деңгейлері мен өлшем көрсеткіштерін диагностикалау нәтижелері көрсетті.
Кесте 26
–
Виртуалды зертханалық жұмыстарды қолдану тиімділігін
бағалауды диагностикалаудың нәтижесі
Тапсырма түрлері
ЭТ
БТ
Т
ТС
Т
ТС
Спорогония мен гаметогония туралы түсінік
71%
29%
50%
50%
Споралылардың даму циклінің даму сатылары 79%
21%
63%
37%
Споралылардың өкілдерінде ие алмасуы
89%
11%
45%
55%
Споралылардың даму циклінде қай кезең
басым (гаплоидты ма әлде диплоидты ма)
75%
25%
41%
59%
Споралылардың паразиттік тіршілік етуіне
байланысты ерекше белгісі
71%
29%
54%
46
Sporozoa типіне тән тіршілік циклы
89%
11%
63%
37%
Ескерту - Т- тиімді; ТС-тиімсіз
Виртуалды зертханалық жұмыстарды қолдану тиімділігі эксперименттік
топтағы білім алушылардың :
- жалпы биологиялық білімі мен біліктері;
- пәнаралық байланысты ұйымдастыру;
- оқытудың белсенді формаларын қолдану;
- виртуалды зертханалық жұмыстарын қолдана алу біліктерін зоология
сабағын терең меңгеруге және алған білімдерін күнделікті өмірлерінде
пайдалану тәрізді әдістемелік шарттарды анықтауға себептесті.
Тәжірибелік-эксперимент жұмыстарының айқындау және қалыптастыру
кезеңдері барысында біз эксперименттік және бақылау топтарындағы білім
алушылардың өлшемдерді бастапқы, продуктивті және шығармашылық
деңгейлерде игеруі туралы мәліметтер алынды. Алынған мәліметтер
дайындалған виртуалды зертхананың тиімділігін бағалауға мүмкіндік берді.
Оны жүзеге асыруда ЭТ келесідей нәтижелерге қол жеткізілді (кесте 27).
Достарыңызбен бөлісу: |
