ҚР ҚБҚ 4.01-02-2014
(түпкілікті нұсқа)
24
орындалады, ал бір көзден электрмен қамту бұзылса, басқа желідегі қосымша қор көзіне
ауыстырып қосу қажет.
8.1.5.2 Ауыстырып қосу кәсіпорынды эксплуатациялаушы кезекші персоналмен
немесе қозғалмалы жедел бригадамен орындалады.
8.1.5.3 Кейбір жағдайларда, екінші көз болмаған кездерде, жылжымалы немесе
стационарлық дизельдік станциялардың қосымша электрмен қамту ұңғымаларын
қарастыруға жол беріледі.
8.1.5.4 Жүк сораптарымен жабдықталған ұңғымаларды толықтыру негізгі электрмен
қамту көзі істен шыққан кезде жылжымалы электр станцияларынан өндіріледі.
Электростанция температурасы минус 40°С-ден плюс 40°С-ге дейін, номинады
алымдылығы 100 кВт, қауттылығы 400 В болғанда жұмыс істейді. Номиналды алымдылық
кезінде үздіксіз жұмыс істеу ұзақтығы, қосымша жанармай құйғанның өзінде 60 сағаттан
кем емес. Электроэнергияны беру жылжымалы электростанцияға қосылу жолымен жүзеге
асырылады, ал істен шықса - икемді кабель көмегі қажет.
8.1.5.5 Қосымша электрмен қамтуы бар ұңғыманың жинақталған өндірушілігі әскери
уақыттағы минималды норма бойынша қаланы сумен қамтуға жеткілікті болуы тиіс.
Ұңғымаларды қосымша электрмен қамту құрылғысының кестесі 7 сурет 1 қосымшада
көрсетілген.
8.1.6 Таза су қорын жасау.
8.1.6.1 Қалалар мен елді мекендердің сумен қамту жүйелерінде ТЖ жағдайларына су
қорын жинау үшін су тазартатын құрылыстардың таза су қорлары (ТСҚ),
елді мекендердің
және өндіріс объектілерінің су қорлары қолданылады. Әрекет етуші қорлардың көлемі
жеткіліксіз болған кездерде жаңасын салады. Бейбіт уақытта олар тәуліктік су тұтыну
кестесін теңестіру үшін қолданылады.
8.1.6.2 Таза су қорын жасау конструкциясы оны тазартуға, зарарсыздандыруға,
дезактивациялауға және жеңіліс жасауға мүмкіндік беруі тиіс.
8.1.7 Беткі су көздерінен су жинау құрылыстарын қорғау.
8.1.7.1 Беткі су көздерінен су жинау тәждері нақты нормативтік-техникалық құжаттың
талаптарын ескере отырып, қорғалуы және жабдықталуы тиіс. Жағалау типіндегі беткі су
көздерінен су жинау кестесі 8 сурет 7 қосымшада көрсетілген.
8.1.7.2 Беткі сулардан су жинау конструкциясы бетінде үлдірлер, заттар жүзіп жүрген
және басқа да су планктондары бар дондық және жағалау шөгінділері желісінен құрамында
адам өмірі мен денсаулығы үшін қауіпті заттар мен микроорганизмдер шоғырланған су
тазартушы құрылыстар мен су беру және тарату жүйелеріне келесі талаптар қойылады:
- сорушы желілердегі тәждер мен су жинаушы терезелердің конструкциясы
қалдықтарды, шөгінділерді және жүзіп жүрген үлдірлерді және т.б.
сормауы тиіс;
- су жинаушы терезелер мен сорушы желілердің сағалары биіктігі бойынша бірнеше
қабатта орналасуы тиіс, ал су жинау көздегі неғұрлым таза қабатта жүзеге асырылады;
- су көзінің құрамында көптеп кездесетін планктондармен күресу үшін су жинау
немесе тазарту құрылыстарында микросүзгілер орналастырылуы тиіс.
8.1.7.3 Су көздері адам өмірі мен денсаулығына қауіпті заттар және
микроорганизмдермен ластанған немесе залаладанған кездерде сумен қамту жүйесі
жұмысының беріктігін жоғарылату мақсатымен, су жинау жұмысынан ағытып тастау
қажеттігі туындаса, су жинау мен су тазарту құрылыстарының арасында немесе жер асты
суларын жасанды толықтыру жүйелерінде орналасқан қотармалы су қоймаларын
қарастыру қажет. Осы тектес су қоймалары құрылғысы, әсіресе, шаруашылық-ауыз сумен
қамту жүйелері жартысынан көп беткі су көздеріне негізделеді.
8.1.7.4 Егер жер асты су қоры болмаса, қотармалы су қоймасының көлемі нақты елді
мекенде болжанған ластану және залалдану кезеңіне қарай анықталады, бірақ елді
ҚР ҚБҚ 4.01-02-2014
(түпкілікті нұсқа)
25
мекеннің су тұтынуы 10 тәуліктен кем болмауы тиіс. Коммуникациялар құйма су
қоймалары арқылы 1-ші көтерілім сорап станциясына судың келуін қамтамасыз етуі тиіс.
8.1.7.5 Қажетті су қоры су көзі залалданған кезде өзеннен ағытылатын тығынмен
жабдықталған су қоймасына су қотару құралы арқылы қалыптастырылуы мүмкін.
8.1.7.6 Беткі су көзіне кезеңмен ластану қауіпі төнген кезде сумен қамту
құрылысының құрамында тәуліктік реттеу бассейндерін, су қоры бар ыдыстар мен су
қоймаларын қолдану қарастырылуы мүмкін.
8.1.7.7 Қотармалы су қоймалары су қоймаларында белсенді су алмасуын қамтамасыз
ететін құрылғылармен жабдықталуы тиіс.
8.1.7.8 Орталықтандырылған сумен қамтуы жоқ, халықты шоғырландыру және
эвакуациялау орналасқан аудандарда сумен қамтуды ұйымдастыру кезінде МЕМСТ В
22.1.004-83 «Халықты шоғырландыру және эвакуациялау орналасқан аудандарда сумен
қамту. Жалпы талаптар» қолданылуы тиіс.
8.1.7.9 Эвакуациялық шаралар барысында, жинақ эвакуация пунктерінде, демалу
пунктерінде халықты сумен қамту қалалар мен елді мекендерді, ауылшарушылық жерлерді
суару үшін сумен қамту әрекет етуші су жинау ұңғымаларынан жүзеге асырылады. Олар
суды шаруашылық-ауыз су қажеттіліктері үшін жылжымалы ыдыстарға құю жолымен
жарақтандырылады.
8.1.7.10 Дебиті 5 л/секундына және одан да көп ұңғымаларда өрт сөндіру
автомобильдері су жинай алатын құрылғылар болуы тиіс.
8.1.7.11 Әскери уақытта ТЖ кезеңінің ұзақтығы 10 тәулікке теңестіріліп қабылданады,
ал бейбіт уақыттағы ТЖ жергілікті жердің жағдайын ескере отырып анықталады.
8.1.7.12 Егер шаруашылық-ауыз сумен қамту мақсатында жақсы қорғалған жер асты
су қорларының барлығы жұмсалған кезде, ал жер астының басқа су көздерінен су тарту тым
көп материалдық және қаржылық шығынмен байланысты болса, онда халықтың
мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық игілігі саласындағы өкілетті органының
келісімімен санитарлық жағдайы төмен сумен қамту көздеріне ауысуға рұқсат беріледі.
8.2 Су даярлау станциясы
8.2.1 Шаруашылық-ауыз сумен жабдықтаудың су даярлау станциясын қуатпен
қамсыздандыру тіршілікті қамтамасыз ету жүйесінің аса маңызды элементі ретінде ҚР ЭҚЕ
2012 талабына сәйкес жүзеге асырылу керек, екі өзара сақтық қорда сақтайтын нәр
көздерінен, ал қуатпен қамсыздандыру бұзылғанда кезекші қызметкердің немесе көшпелі
жедел бригадасының әрекетімен сақтық қуат көзіне қосылу үшін қажетті уақытта бір нәр
көзінен қуатпен қамсыздандыру үзілісі ұйғарынды.
8.2.2 Құрылыстың технологиялық схемасы, құрамы және СТҚ өнімділігі СЖ
көздерінің ең қолайсыз деңгейі мен ластану құрамы сәйкес келе керек, бұл тұста ауыз су
сапасын алу тұрақты қамтамасыз етіледі.
8.2.3 Су даярлау станцияларында табиғи суды тазарту бойынша шешім ҚР
қолданыстағы нормаларға сәйкес қабылдану қажет, бірақ бұл тұста оларды ТЖ тәртібіне
ауыстырылуы ескерілуге тиісті.
8.2.4 Шаруашылық-ауыз сумен жабдықтаудың су даярлау станцияның тосқауыл рөлі
ластану деңгейі мен құрамына сәйкестігін анықтау үшін станцияларда технологиялық
шығындар, тәжірибелі сынаулар жүргізіледі, пайдаланудың оңтайлы тәртібі мен құрылысқа
түсетін ең жоғары салмақтар тексеріліп жүргізіледі.
8.2.5 Қолданыстағы шаруашылық-ауыз сумен жабдықтаудың су даярлау станцияның
тосқауыл рөлі жеткіліксіз болғанда, қолданыстағы құрылыс, техникамен қайта
қаруландыру, құрылғының қосымша технологиялық сатысы және басқа да қазіргі
