Сборник научных материалов студентов и молодых ученых

120 
 
колониальными  захватами  европейцев,  и  сохранение  данного  положения  после  получения 
независимости. В результате этого родственные народы и племена оказались разделёнными 
государственными границами, а враждующие между собой объединены в одно государство, 
что повлекло за собой кровавые межплеменные столкновения и гражданские войны, которые 
продолжаются вплоть до сегодняшнего дня; 

 
поиск моделей оптимальной политической структуры и экономического развития; 

 
влияниеатмосферы  «холодной  войны»  на  пришедшую  к  власти  образованную 
верхушку.  Это  влияние  проявлялось  в  том,  что  Запад  поддерживал  в  Африке  некоторые 
одиозные  режимы,  поскольку  те  выступали  против  распространения  коммунистической 
идеологии. В частности, даже самый слабый намёк на то, что власть в стране может перейти 
в руки коммунистов, фактически на сто процентов гарантировал поддержку Соединёнными 
Штатами любых диктаторов. Последние же действовали почти исключительно в племенных, 
клановых, личных, иностранных интересах, только не в интересах народа своих государств. 
Таким образом, Африка стала средоточием наиболее острых проблем и противоречий 
современного мира. После освобождения от  колониальной зависимости страны континента 
стали 
аренойборьбымеждусверхдержавами, 
полигоном 
для 
проведениясоциально-
экономических  экспериментов.  Все  моделиразвития  (социалистическая  ориентация, 
индустриализация,  интеграция  и  мировую  экономику  и  др.),  которыми  пытались  следовать 
страны  Африки,  оказались  мало  эффективными.  В  настоящее  время  проблемы  континента 
стали  все  более  проявляться  как  глобальные,  которые  невозможно  решить  только 
африканським странам. 
 
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 
1.  Политическая энциклопедия онлайн, Словарь политических терминов. http://www.onlinedics.ru/slovar/ 
pol.html 
2.  Аrticleof  BenjaminTalton “The Challenge of Decolonization in Africa”, The project “AFRICANA AGE”, 2015 
3.  Article of Nkrumah, Kwame. Africa Must Unite. London: Panaf, 2006 
4.  Интернет-проект «Мир знаний», mirznanii.com/a/349678/serra-leone 
5.  Springhall,  John.  Decolonization  Since  1945:  The  Collapse  of  European  Overseas  Empires.  New  York: 
Palgrave MacMillan, 2001.  
6.  Политические  системы  современных  государств,  Энциклопедический  справочник.Институт 
общественного проектирования Журнал «Эксперт» 2011 
 
 
ӘОЖ 811.512.122’4 
КЕЛГЕНБАЕВ А.С.,  ҚАЙЫРБАЕВА Ж.Қ. 
С. Аманжолов атындағы ШҚМУ, Өскемен қ.  
 
МОБИЛЬДІ ТЕХНОЛОГИЯЛАР АРҚЫЛЫ СӨЙЛЕУ ӘРЕКЕТІН ЖЕТІЛДІРУ 
 
Қазіргі  өмірімізге  дендей  еніп  кеткен  Интернеттің  қарыштап  дамуымен  онлайн 
режиміндегі  қарым-қатынастың  негізінде  пайда  болған  виртуалды  әлем,  әлеуметтік 
қарым-қатынастың жаңа модельдері тұтынушының тілдік біліміне, тілдік жағдайына елеулі 
әсерін тигізуде. Қазіргі таңдағы ең үлкен ақпараттар көзі  – Интернеттің арқасында адамдар 
жаңа түр, жаңа мазмұнда виртуалды қарым-қатынасқа түсіп, айналасына құндылықтары мен 
қызығушылықтары ортақ қолданушыларды топтастырды. 
Электронды  құралдардың  көмегімен  байланыс  орнатып,  шегарасыз  ақпараттық 
кеңістікті қалыптастырды. Сөйтіп тілді жүзеге асыру аясының жаңа коммуникативті ортасы 
– Интернет – тілдің өмір сүру формасы мен қарым-қатынас жасаудың жаңа әдіс-тәсілдеріне 
жол ашты.  
Тілді оқыту мен бақылау үдерісін ұйымдастырудың осындай бір түрі – мобильді оқыту 
болып табылады. Ол мобильді байланыс құралдарын (смартфон, планшетті компьютер және 
т.б.)  пайдалану  арқылы  жүзеге  асырылады.  Студенттердің  аталған  құралдар  арқылы  кез 
келген  орында,  қалаған  уақытында  тілдік  дағдыларды,  сонымен  қатар  сөйлеу  шеберлігін 

121 
 
дамытуына және жетілдіруіне болады.  
«Мобильді  оқыту»  термині  «қашықтықтан  білім  беру»  ұғымымен  тығыз  байланысты. 
Мұнда  оқытушы  мен  студенттің  өзара  қарым-қатынасы  қашықтықтан  жүзеге  асып,  оқу 
үдерісіне  тән  компоненттер  (мақсаты,  мазмұны,  әдіс-тәсілі,  ұйымдастыру  формасы,  оқыту 
құралдары) түгел қамтылады.  
Шетел  тілін  оқыту  практикасындағы  мобильдік  технологиялар:  электронды  пошта,  
викитехнология, блог-технология , подкаст, веб-форум, лингвистикалық корпус, электронды 
сөздіктер,  ақпараттық-анықтамалық  Интернет-ресурстар,  синхронды  видео-интернет-
коммуникация құралдары мен навигаторлардың біразы қазақ тілін оқытуда да қолданылады. 
Оның әрқайсысы өзінің керемет дидактикалық ерекшеліктерімен, әдістемелік қызметтерімен 
танымал.  Тілді  үйретуде  қатысымның:  әлеуметтік-тұрмыстық,  әлеуметтік-мәдени,  кәсіби 
білім  және  т.б  саласын  және  тілдік  тұлғаның  сөйлеу  шеберлігі  мен  дағдысын 
қалыптастыруда таптырмас құрал.  
Алайда  осы  заманауи  технологиялардың  бар  екенін  білгенімізбен,  жеткілікті  қолдана 
алмайтынымыз  өкінішті.  Ол  үшін  сабақ  беретін  аудитория  заманауи  құралдармен 
жарақталып, интернет-ресурсқа жылдам қолжетімділік қажет. Профессор Р.Әмір айтқандай: 
«Қазақ  тілінің  бұдан  былайғы  өрісі  оның  ақпараттық  мазмұнының  құнарлығына,  сол 
ақпаратты  жеткізу,  хабарлау,  мәдениетінің  дәрежесіне  бағынышты»  [1].  Сонда 
«республикадағы  білім  беру  жүйесінің  сапасына  көңіл  толмайтын»  көзқарастар  өзгеріп, 
«қазақ тілінің позициясына нұқсан келмес» [1] еді.  
Бір  мақала  көлемінде  аталған  мобильді  технологиялардың  барлығына  тоқталу  мүмкін 
емес,  сондықтан  алғашқы  үшеуін  қарастырып,  олардың  тіл  аспектісі  мен  сөйлеу  әрекеті 
түрлерін дамытуға тигізетін ықпалына назар аударайық.  
Желі  коммуникациясында  аталып  көрсетілген  қарым-қатынас  формалары  техниканың 
сан  қырлы  мүмкіндіктеріне  байланысты  ерекше  жүйеге  айналу  үстінде.  Әсіресе  тілдің 
тұрмыстану  формасының  Интернет  көмегімен  жасалған  қарым-қатынас  кезіндегі  көрінісі 
ерекше  назар  аудартады,  себебі,  коммуниканттардың  барлық  репликасы  (сөздері) 
графикалық  формада  тіркеліп  қалады,  яғни  «жазылады».  Бұл  фактінің  нәтижесінде  әртүрлі 
желілік  баспалардың  корреспонденттері  мен  Интернеттің  белсенді  қолданушылары 
қарсыластарымен  дауласа  отырып,  желілік  қарым-қатынастың  ең  бір  оңтайлы,  маңызды 
ерекшелігінің  бірі  ретінде  эпистолярлы  жанрдың  қайта  өркендеуін  айтады.  Осыған  орай, 
коммуниканттарға  аса  қажет  қабілет  деп  жазбаша  тілде  жеткізу  кезінде  ойды  нақты  әрі 
айқын  беру  саналады.  Дегенмен,  тілші  ғалымдар  (лингвистер)  бұндай  көзқарасты  одан  әрі 
талдамайды,  себебі,  сөйленіс,  тілдің  ауызша  және  жазбаша  формасы  тек  әртүрлі 
материалдық  негіздің  болуымен  ғана  емес,  сондай-ақ  олардың  жеке  табиғи  болмысындағы 
әртүрлі  ерекшеліктерге  байланысты  екенін  түсіндіреді.  Себебі  олардың  екеуінің  табиғи 
болмысында  тілдік  көрінісін  жарыққа  шығару  механизмдерінде  де  айтарлықтай 
ерекшеліктер болады және оның жүзеге асуы шарттарында да өзгешеліктер байқалады. 
Интернет - бүкіләлемдік ақпарат сервері. Бүгінгі күні Интернет немесе жаһандық желі 
тек  ақпаратты  (мәліметті)  жеткізу  құралы  ғана  емес,  сондай-ақ  дүние  әлеміндегі  адамның 
бағыт-бағдарын  айқындап  отыратын,  адамдарды  бір-бірімен  қарым-қатынасқа  түсіретін  
маңызды құралдардың бірі болып саналады. Соған сәйкес адам өмірінің қарқынды ырғағына 
үнемі сәйкес болып отырады. Адам желі арқылы пайдалы ақпараттарды аша алады, өмірлік 
серігін,  саяхатқа  шығатын  жолсерігін  табады,  ұтымды  сатып  алу,  сату  әрекеттері  болады, 
жұмыс  жасап  пайда  табады,  әскери  келіміс-шарт  жасайды,  әйгілі  немесе  танымал  болады, 
қызығушылық  мүдделері  ортақ  жандармен  сұхбаттаса  алады  т.б.  Адамның  осылайша 
желілер  әлеміне  еніп,  ықпалдасуы,  тікелей  қатыстылығы  әртүрлі  білім  саласындағы 
зерттеушілердің қызығушылығын оятпай қоймады. 
Жалпы  Интернет  дегеніміз  –  компютерлік  желілердің  ақпарат  алмасуға  арналған 
бүкіләлемдік  қауымдастығы,  бір-бірімен  телекомуникация  арналары  (телефон,  радио, 
жасанды  жер  серігі  көмегімен  байланыс)  арқылы  мәлімет  алмасатын  әртүрлі  аймақтағы 
компьютерлік желілердің біріктірілген тарабы интернет деп аталады.