Сборник научных материалов студентов и молодых ученых

188 
 
жағдайы  алғашқы  орынға  қойылып,  бала  мәселесі  артта  қалады.Бұл  дегеніміз  әйел 
адамдардың  баланы  қаламауы  емес,баланың  туғаннан  кейінгі  тәрбиесі  туыс-тумаларына 
және бала тәрбиешісіне жүктелуі. 
Келесі  зейін  салып  қарайтын  нәрсе,  ол  әйелдердің  қаржылық  тәуелсіздікке  мойын 
созуы.Мұндай  әйелдер  қайтадан  қаржылай  тәуелсіз  болуға,  мансабын  құруға 
ұмтылады.Осыған  орай  олар  жұмысты  қарқынды  істеп,    ауыр  жағдайларға,күйзеліске  түсіп 
ауруға ұшырауы мүмкін,тіпті жаман әдеттерге ие болады. 
2016  жылдың  қазан  айында  академиялық  ұтқырлық  бағдарламасымен  Польша 
мемлекетінде жарты жыл көлемінде білім алдым.Люблин қаласында жарты жылда көптеген 
бақылау  жасап  айырмашылығын  анықтадым.  Мысалы  күнделікті  оқиға.Оқу  орныма  бару 
үшін  автобусқа  міндім.  Отыратын  орын  саны  аз,  лық  толы  автобуста  жастар  отырып,  қарт 
адамдар тұр.Ер адаммен әйел адам арасындағы гендерлік теңдік толық көрініс алады.Оқушы 
бала(физиологиялық  дамуына  қарағанда  11-12  жастағы)  алдында  әйел  адам  (45-50 
жастағы)ауыр  сөмкесін  көтеріп  тұр.Ол  бала  тұрып  орын  берейін  деген  кезде,  әйел  адам 
кажеттілігі  керек  жоқ  деді.  Біраз  уақыт  бұрын  сол  баланың  қасында  жасы  шамалас  қыз 
тұрғанда  ешқандай  әрекет  білдірмеді.Осы  жерде  біріншіден,  гендірлік  саясаттың  жас 
факторының  қасында  өзгеретіндігін  байқадым.Екіншіден,  сол  оқиға  кезіндегі  қоршаған 
адамдардын іс-әрекеті бір қалыпты болғандығы тамсандырды.Қоршаған ортадан ала көзбен 
қарау  болмады.Дәл  осы  оқиға  бізде  болса  не  болар  еді?  Жалпы  польша  мемлекетінің  білім 
беру  жүйесінде  гендерлік  тепе-теңдік  жеке  пән  ретінде  енгізілген.Баланы  балабақшадан 
үйретеді.“Балабақшада гендерлік тепе-теңдік пәнінің мәні қыз балалардың да, ұл балалардын 
ойыншығымен  ойнауы  мүмкіндігін  және  ойын  кезінде  ер  балалардың  әлем  қорғап,  ал  қыз 
балалардың  тек  үй  шаруасымен  отыруы  тиіс  деген  сияқты  стериотиптер  жойылады”деген 
сөздермен Agnieszka Kozłowska-Rajewicz түсіндірді [3]. 
Гендірлік  тепе-теңдікке  қандай  факторлар  әсер  ететінін  білу  мақсатында  кішігірім 
сауалнама  жүргіздім.Сауалнама  нәтижесі  бойынша:  103  адам  қатысты,оның  37ер  адам,  ал 
қалғаны  66  әйел  адам.14  жастағы  балалардан  60  жастағы  ересек  адамдар  аралығындағы 
азаматтар  жауап  берді.Сауалнаманың  алғашқы  бөлімінде  кореспанденттердін  жасы,өскен 
жері,жынысы  анықталды.  Алдымен  өскен  ортасындағы  гендерлік  тепе  теңдікті  бағалауды 
көрсету  қажет  болды.  Нәтижесі  5  максималды  балдан  2,7  ортақ  бал  көрсеткіші 
анықталды.Бұл дегеніміз елімізде гендірлік теңдіктің әлі де арттыратын жұмысы бар екенін 
көрсетеді.  Келесі  сұрақ  әйел  адамдардың  жұмыс  істеуіне  және  тең  құқығына  деген 
адамдардың ойын анықтау үшін бағытталған.Нәтижесі 1-ші суретте көрсетілген. Бұл жерден 
біз әйел адамдардың ешқандай да дискреминацияға ұшырамайтынын байқаймыз. 
 
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Сіз ер адаммен 
әйел адамның 
тепе-тең болуын 
құптайсызба?
Әйел адам жұмыс 
жасау кажет пе?
йә
жоқ
 
 
Сурет 1 – Сауалнама көрсеткіштері 

189 
 
Соңғы сұрақ отбасыда кім доминант болуы керек деген сұрақ талқыланды(Сурет 2). Бұл 
бөлімде  корреспондеттердің  ойы  айқын  бөлінді.Барлық  жауаптар  санының  59    %-  ер  адам 
десе, 40  %- тепе-тең болуы керек 1 % - әйел адам деп жауап берді.  
 
Отбасыда кім доминантты болу керек ?
Әйел адам
Ер адам
тең болу керек
 
 
Сурет 2 - Сауалнама көрсеткіштер 
 
Сауалнама  нәтижелерін  сараптап,  зейін  салып  қараған  кезде  жауаптардың  өзгеруіне 
бірнеше  фактор  әсерін  байқадым.Біріншіден,  өскен  ортасы,  қоршаған  ортасының  әсері.  Ата-
анасының  тәрбиесімен  қоса,  бала  жас  кезінен  көргенін  өзіне  сіңіріп,  болашақта  тұлға  ретінде 
қалытасуына әсер етеді.Екіншіден, жас айырмашылығы. Жас балалар мен  апа-аталарымыздың 
көрсеткіштері  гендерлік  тепе-теңдігінің  ең  үлкен  көрсеткішін  бейнеледі.Ал  орта  жастағы 
адамдар ер адамның біраз болсада әйел адамнан басым болу керектігін атап өтті. 
Қорытындылай  келе  XXI  ғасырда  әйел  адаммен  ер  адамнын  тең  болуына  біраз 
қалғанын байқаймыз.Бұның негізгі себебін әйел адамдардың қазіргі әлемдегі рөлі өзгеруінен 
деп  шештім.  Бүкіл  әлемде  болатын  глобализация  әсерінен  Қазақстандада  гендерлік  теңдік 
бағыты  қарқынды  дамуда.Оған  бір  де  бір  дәлелі  Қазақстан  Республикасында  2006-2016 
жылдарға арналған Гендерлік теңдік стратегиясының жемісті аяқталуы.Сонымен қатар 2014 
жылы Қазақстан әйел құқығы жағынан әлемнің үздік 30 ел қатарына кірді. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
1.  Интернет  ресурс:Шатская  В.  И.  Роль  женщины  в  современном  мире  /  В.И.  Шатская.  URL: 
http://www.netlenin.ru/materiali/rol-zhenshchiny-v-sovremennom-mire-avt-shatskaya-veronika-igorevna.html. 
2.  Интернет ресурс:Польша мемекетіндегі танымал газет http://wyborcza.pl/1,76842,15230442,Kozlowska_ 
Rajewicz__Gender_to_nie_zaglada_cywilizacji.html. 
3.Интернет ресурс:http://adilet.zan.kz/kaz/docs/U050001677. 
 
 
УДК 81’253 
САЯДОВА Н.М., ФРИДМАН И.З. 
ВКГУ имени С. Аманжолова, г. Усть-Каменогорск 
 
ОСОБЕННОСТИ ПЕРЕВОДА ОФИЦИАЛЬНО-ДЕЛОВЫХ ДОКУМЕНТОВ  
С АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА НА РУССКИЙ 
 
В  современном  мире  существуют  множество  организаций,  занимающихся  различной 
деятельностью,  множество  из  них  заключат  контракты  с  представителями  иностранных 
компании,  с  целью  международного  сотрудничества,  во  блага  процветания  бизнеса. 
Впоследствии чего, появляется необходимость дублирования материалов, контрактов и тому 
подобному  на  иностранный  язык  и  наоборот.  Таким  образом,    языки  становятся