Сборник научных материалов студентов и молодых ученых

310 
 
бойынша ең үздік сурет анықталды. 
-  Қазақстан  Республикасының   Жеңіс күні  мерекесі  қарсаңына  орай  осы жылдың  5 
мамыр күні  орта мектебі жанынан құрылған«Жас шекарасы» әскери патриоттық клубы осы 
айтулы  мерекені  бірге  атап  өту  мақсатында    қаламызда  әскери  бөлімдегі  борышын  өтеп 
жүрген  сарбаздар  қойылымдар,  патриоттық  әндер  орындап,  оқушылармен  сұхбаттасады. 
Әскери – патриоттық клуб және әскери бөлім арасында тығыз қарым-қатынас орнаған. 
-  «Қайырымдылық  сыйла»  атты  аудандық  акциясына  да  қатысты  Ұлы  Отан 
соғысындағы Жеңіс күні атап өту және тойлау мерекелік шаралары болып өтті. Жас ұрпақты 
патриоттық тәрбиеге баулуда еңбек сіңіріп жүрген «Ауғаныстан соғысының мүгедектері мен 
ардагерлерінің  Кеңесі»  ұйымдастыруымен  «Қайырымдылық  сыйла»  атты  акция  басталды. 
Акцияның мақсаты – ардагерлерге әлеуметтік қолдау көрсету және жас ұрпаққа патриоттық 
сезім  қалыптастыру.  Ардагерлердің  үйлеріне  барып  көмектерін  көрсету  үшін  «Сұңқар 
командасы» құрылды. 
- «елім менің» атты аудандық әскери – патриоттық әндер мен өлеңдер байқауын өтізу. 
Ұлттық негізде ерлік  және жауынгерлік тәрбие беруге байланысты халық қаһарманы Б. 
Момышұлының  «Жігітті  жауынгерлік  қасиеттерге  тәрбиелейтін  қазақтың  игі  дәстүрлері» 
атты  мақаласында  халықтардың  басынан  өткен  жауынгерлік  жолдары  мен  ұлттық 
дәстүрлердің маңызы зор екеніне тоқтала келе, жоспарын ұсынады. Одан төрт тарау мысал 
келтіре отырып, сіздерге тәрбие жұмысын жоспарлағанда қолдануды ұсынамын. 
1) Әдет және әдеп. Үлкенді сыйлау, парыз бен ар-ұятты қасиет тұту, қоғамдық тәртіпті 
мүлтіксіз  сақтау,  заңға  мойын  ұсынушылық,  адамды  бәрінен  де  ардақтау,  адам  бойындағы 
адамгершілік,  Отанға,  елге,  халыққа,  үй  ішіне,  адамға,  өмірде  деген  сүйіспеншілік  сияқты 
жақсы қасиеттерге тәрбиелейді. 
2)  Асық,  жасырынбақ  және  жарыс,  күрес,  ақсүйек  ойнау  жастарды  ептілікке, 
ширақтыққа, табандылыққа және басқа да жақсы жауынгерлік қасиеттерге тәрбиелейді.  
3)  «Сөз  тапқанға  қолға  жоқ».  Бәдік  айтыс,  той,  айтыс  тез  ойлауға,  тапқырлыққа 
тәрбиелейтін  өнер  саласы.  Бұл  арқылы  жасөспірімдер  мен  қыздар  өлеңді  суырып  салып 
айтуға  машықтанады,  ауыз  әдебиеті  мен  музыкаға  сүйіспеншілігін  арттырады,  ой-өрісін 
кеңітеді, өткірлік пен ептілікке үйренеді. 
4)  Көкпар,  бәйге,  аударыспақ,  батылдыққа,  ептілікке  баулып,  бұлшық  етті 
шынықтыратын,  құмарлықты  оятар,  есеппен  тәуекелге  бел  байлауға,  тіпті  ары  мен  атағы 
үшін  өлімге  бас  тігуге  дейін  баратын  дәстүрлі  ұлттық  спорттық  ойындар.  Бұл  ойындар  ер 
жігіттің бойында, Отан солдатына қажетті игілігі рыцарлық қасиетті тәрбиелейді.   
Отансүйгіштік қасиетті  қалыптастыруға әсер ететін факторлар:   
Ұлттық  сезім-өзінің  ұлттық  өкілдігін  мойындай  отырып,  ұлтына  деген  сүйіспеншілік, 
жанашарлық, халық мұраларын бағалай білу.  
Жоғарғы сезімдер: парыз, адамгершілік, ержүректілік, ерлік, батырлық, қаһармандық т. б. 
Төменгі сезімдер: опасыздық, ұждансыздық, үрей, қорқыныш, т.б.  
Қазақстан  Республикасының  әлеуметтiк  даму  жағдайында  мектеп  оқушыларына 
патриоттық  тәрбие  берудiң  мазмұнын  ғылыми-педагогикалық  тұрғыда  саралағанда 
төмендегiдей қорытындылар жасауға мүмкіндік берді: 
Қазіргі жағдайда әскери-патриоттық тәрбиені жетілдіруде өткен әскер  тарихын зерттей 
отырып,  бүгінгі  өмірін  талабына  сай  оның  мазмұнын,  міндеттерін  терең  ұғындыру  қажет. 
Әскери-патриоттық  тәрбие  берудің  басқа  тәрбие  процестерінен  өзіндік  ерекшелігі  бар. 
Себебі, әскери-патриоттық тәрбие беруде, негізінен, әр түрлі жағдайларда Отанын қорғауға 
даяр  тұру,  әскери  міндетін  атқаруға  және  күнделікті  бейбітшілік  сақтау  үшін  күреске 
дайындық жұмыстары қамтылуы керек. Қоғамның әлеуметтiк даму жағдайында патриотизм, 
патриоттық  тәрбие  ұғымдарына,  ғылыми  теориялық  тұрғыда  талдау  жасай  келе, 
“Патриоттық  тәрбие”,  “Қазақстандық  патриотизм”,  “Ұлттық  патриотизм”  ұғымдарына 
ғылыми-педагогикалық  тұрғыда  анықтама  берілді.  Тұлғаның  бойындағы  патриотизм  -
Қазақстан  Республикасының мемлекеттік  рәміздеріне,  халықтардың  мәдениетіне  құрметпен 
қарайтын,  халықтар  арасындағы  достықты  нығайтатын,  Отанды  қорғауға,  Қазақстанның 

311 
 
әлемдегі  бәсекеге  барынша  қабілетті  50  елдің  қатарына  кіруге  өз  үлесін  қосатын  патриот 
азамат тұрғысынан  қарастырылады.Ұсыныстар: қазіргі  кезде  жастардың  әскери  патриоттық 
тәрбиесін  арттыру  мақсатында  жауынгерлердің  әскери  қызметі  туралы  видеофильмдер 
шығарылуы тиіс, телеарнада арнайы әскери жаңалықтар қызметі жұмыс жасау қажет. Қазақ 
тілінде,  ұлттық  тілде  әскери  кітаптар  шығарылуы  керек.  Ең  маңыздысы  Қазақстанның 
барлық  облысында  телеарнада  апта  сайын  немесе  ай  сайын  көрсетілетін  “Бастапқы  әскери 
дайындық  -  әскери  патриоттық  тәрбиелеудің  маңызды  түрі”  атты  телебағдарлама  ашылуы 
тиіс. Ол телебағдарламада әр қаладағы, әр аудандағы әскери дайындық сабақтарын, өткізіліп 
жатқан  тәрбиелік  іс-шараларды,  ұйымдастырылған  кездесулерді  және  үлгілі  мұғалімдерді, 
үлгілі әскери адамдарды, үлгілі сарбаздарды осы телебағдарламадан көрсету керек.    
 
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ: 
1. Кобылянский В. А. Национальная идея и воспитание патриотизма // Педагогика - 1998 - №5 - С. 52 
2. Гасанов З.Т. Патриотическое воспитание граждан // - 2005 - №6 - С. 59 
3.  Бастапқы  әскери  дайындық  сабағында  оқушыларды  әскери-патриоттыққа  тәрбиелеу,  К.М.  Катуков, 
А.,1988 ж. 
4. Ефремова Г. Патриотическое воспитание школьников // Воспитание школьников - 2005 №8 - С. 17 
5.Әскери психология және әскери педагогика, Ә.Р. Айтуғанов, И.Қ. Тұрметов. К.Д. Баетов, А.,2007ж 
6. Алғашқы әскери дайындық әдістемелік нұсқау, А.:Мектеп 2003 ж 
 
 
УДК 615.825 
МЫРЗАГАЛИЕВА Е.Е., АМРЕНОВА  А.К. 
ВКГУ имени С. Аманжолова, г.Усть-Каменогорск 
 
ПЛОСКОСТОПИЕ И ЕГО ПРОФИЛАКТИКА 
 
Плоскостопие  —  самая  распространенная  деформация  стоп.  Непосредственно  стопа 
осуществляет функцию опоры человека, движения и амортизации за счет сложного строения. 
При  нормальном  физиологическом  строении  стопа  имеет  два  свода  -  поперечный  (между 
основаниями пальцев) и продольный (по  внутреннему краю стопы).  Своды носят функцию 
амортизаторов  и  смягчают  тряску  при  ходьбе.  Костно-связочный  аппарат  стопы  работает 
хорошо  тогда, когда  нагрузка,  которая  приходится  на  стопу,  полностью  уравновешивается. 
При  ослаблении  мышц  и  связок,  которые  соединяют  26  костей  стопы,  происходит 
проседание сводов и уплощение что ведет к потере рессорной функции. При плоскостопии 
эта функция переходит на позвоночник, коленный, голеностопный и тазобедренный сустав. 
Данные  суставы  не  предназначены  выполнять  эту  функцию  и  справляются  с  ней  плохо, 
вследствие чего быстро выходят из строя. 
Существует  достаточно  много  состояний,  которые  приводят  к  плоскостопию,  вот 
некоторые из них. 
Врожденная  плоская  стопа  достаточно  редкая  патология  встречается  в  11,5  %  от 
общего  числа  заболеваний  стопы.  Причиной  могут  быть  различные  патологии 
внутриутробного развития плода, вследствие ионизирующего излучения, вредных привычек 
матери. 
У  детей с рахитом развивается рахитическая стопа, в результате снижения выработки 
витамина Д снижается прочность  костей при механической нагрузке, ослабляется мышечно-
связочный аппарат. 
Паралитическое  плоскостопие  развивается  после  перенесенного  полиомиелита,  и 
степень плоскостопия находится в прямой зависимости от степени выраженности паралича. 
Травматическое  плоскостопие  развивается  при  переломах  костей  стопы  или  при 
неправильно сросшихся переломах. 
Статическое  плоскостопие  -  один  из  самых  распространенных  видов  плоскостопия. 
Основными  причинами  его  является  снижение  тонуса  мышц,  чрезмерное  переутомление  в 
связи с длительным пребыванием на ногах.