51
заключается в том, что уже апробирована модель экологического образования в условиях поли-
язычного образовательного процесса в рамках организованного эксперимента, результаты иссле-
дования могут использоваться педагогами, работающими над проблемой развития экологического
образования в условиях полиязычного образовательного процесса [5].
Таким образом, в связи с обострением экологических проблем становится очевидной необ-
ходимость более широкого и более глубокого отражения в образовательном процессе проблем
взаимодействия человека и природы, формирования человека высокой экологической культуры.
Поэтому перед системой образования стоит важнейшая задача – использовать весь учебно-
воспитательный потенциал, уникальный опыт культурных традиций всех народов, общечеловече-
ских ценностей и мировой культуры в создании благоприятной образовательной и воспитательной
среды, способствующей формированию социально-активной личности. Полиязычный образова-
тельный процесс может активно этому способствовать, поскольку полиязычие раскрывает новые
возможности для мирового взаимодействия в крупномасштабных решениях по проблемам гло-
бального экологического кризиса. Процессы глобализации, активные интеграционные процессы,
происходящие в современном мире, затрагивают не только социально-экономические, социально-
политические, но и социально-культурные сферы деятельности человека. Глобализация в сфере
культуры и образования, в настоящее время, характеризуется интенсивным сближением стран и
народов, усилением их взаимодействия и взаимовлияния. В этой сфере актуализируется проблема
модернизации образования, в том числе и проблема экологического образования в контексте раз-
вивающегося полиязычия.
Список литературы
1. Назарбаев Н.А. Новый Казахстан в новом мире // Казахстанская правда. - 2007. 1 марта. № 33
(25278).
2. Вернадский В.И. Биосфера и ноосфера. – М.: Наука, 1989. – 160с.
3. Lanson T. A Short History of Language. — Oxford Umvemty Press, 2002.
4. Образование в многоязычном мире: Установочный документ ЮНЕСКО. - Париж, 2003.-38 с.
http://www.unesco.org/new/ru/media-services/single-
iew/news/multilingualism_a_key_to_inclusive_education.
5. Стукаленко Н.М., Исмагулова А.А. О повышении эффективности экологического образования.
Материалы межд. науч.-практ. конф. «Актуальные вопросы науки и образования»
(Москва) //
Международный журнал экспериментального образования, №5, ч 1, 2017.- С. 22-23.
http://www.rae.ru/
ӘӨЖ 502/504:37.03
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БІЛІМ, ТӘРБИЕ БЕРУДІҢ ТИІМДІ ЖОЛЫ
Аяпбекова Салима Ескермесовна
Ғ.Орманов атындағы №7 мектеп-гимназиясының мұғалімі, Aстaнa қ., Қaзaхстaн
Демеуов Арман Болатович
«Тұрaн-Aстaнa» университетінің жаратылыстану ғылымының магистры, оқытушысы,
Aстaнa қ., Қaзaхстaн.
e-mail: arman_demeuov@mail.ru
Аннотация: Дать экологическое образование и воспитание – способствовать к хоро-
шему отношению к окружающей среде: научить уважать и ценить природу, бережно и раци-
онально использовать ее богатства. Формирование положительного отношения к природе,
воспитывать защитников природы, дать экологические знания, научить детей быть мило-
сердными, любить и беречь природу (землю, воду, воздух, флору, фауну), по-хозяйски, а
значит, бережно распоряжаться её богатствами.
Ключевые слова: нравственность, местная история, патриотизм, экологическая,
познавательная, экскурсионная
52
Abstract: To give ecological education and education - to contribute to a good attitude to-
wards the environment: to teach to respect and appreciate nature, to carefully and rationally use its
wealth. Formation of a positive attitude towards nature, educate nature defenders, give ecological
knowledge, teach children to be merciful, love and protect nature (land, water, air, flora, fauna), in a
businesslike way, and so carefully dispose of its riches.
Key words: ethical, local history, patriotism, ecological, cognitive, sightseeing
Қазіргі кезде республикамызда білім берудің жаңа жүйесі жасалып, әлемдік білім
беру кеңістігіне (шеңберіне) өтуге бағыт алуда. Демек, бүгінгі таңда әрбір
мұалімнің мақсаты
– сабақ сапасын көтеру, түрлерін жетілдіру, оқушылардың пәнге деген қызығушылығын
арттыру, ізденуін, таным денгейін көтеру. Осыған орай жаңа мыңжылдықтың талабына сай
мектептерде оқу-тәрбие үрдісі арқылы оқушыларға
терең білім берумен қатар
логикалық
ойлануын, пән тілінде (
термин, ұғым)
сөйлеу мәдениетін және
ұлттық сана-сезімді
қалыптастыру.
Ел президенті айтқандай мектептерде бойында ұлттық ділі сақталған, отаншылдық
рухы кемел қазақстандықтардың жаңа салауатты ұрпағын тәрбиелеу үшін білім дәрежесі
мол, озық әдістемені меңгерген қызметкерлер мен ғалым педагогтардың бүгінгі уақыт
талабына сай келетінін ғылыми және зерттеу еңбектерін республикалық ғылыми-
педагогикалық журналдар беттерінде әр қырынан көруге болады [1, б.41]. Мәселен, Қазақ-
Араб университерінің аға оқытушысы Р.Кенжебаева «Атамекенге сүйіспеншілікті
қалыптастырушы компоненттер» мақаласында «педагогикалық зерттеулерде оқушылардың
атамекенге деген сүйіспеншілігін қалыптастыру мәселесі жеке дара қарастырылмағанымен
көптеген зерттеулер оқушыларға
адамгершілік, өлкетану, отангерлік, экологиялық, дене
және т.б. тәрбиелерін беруде үнемі бірге жүріп жататынын айта келіп, атамекенге деген
сүйіспеншілікті жеке бағыт ретінде қарастыруға болатынын және бағыттарын келтіреді
1- кесте.
Кесте № 1
Атамекенге сүйіспеншілікті қалыптастырушы компоненттер
Атамекенге деген сүйіспеншілікті қалыптастыру
Отангерлік
Адамгерші-
лік
Тәрбиенің өзге
түрлері
Экологиялық
Эстетикалық
Тәрбиелер байланыстылығының көрсеткіштері
Екеуі де
Отанды,
атамекенді,
елді, жерді
сүюге,
қорғауға және
қадірлеуге
тәрбиелейді
Оқушылардың
бойында
елжандылық,
ұлтжандылық,
отансүйгіштік,
отаншылдық,
ар-намыс,
батырлық
секілді адами
қасиеттерді
қалыптастыру
Атамекенге
деген
сүйіспеншілік
тәрбиесін еңбек,
табиғатқа
ізгілік, әскери
т.б.
тәрбие мен
бойланыстыруғ
а болады.
Атамекен
табиғаттын
оның табиғи
және
қоғамдық
бірліктерін
қорғауға,
сақтауға
тәрбиелейді
Атамекеннің
ландшафт
бірліктерінің
табиғи
сұлу
көріністері
арқылы
оқушыларға
эстетикалық
тәрбие береді.
Автор оқушылардың атамекенге деген сүйіспеншілігін қалыптастыру – екі жақты
педагогикалық дайындықта дамитынын және оқу-тәрбие үрдістерінде ұйымдастырудың
жолдарын ашумен негізгі ізденстердің қажеттігін білдіреді.
Біріншіден, оқушыларға атамекен, халық педагогикасы, дәстүр жайында түсінік бере
отырып, атамекенге деген сүйіспеншілігін ояту.
