ІІІ. Білімді тексеру кезеңі

Жұтқыншақ

Қорытылмаған ас тік ішек арқылы сыртқа шығады.

3. Сергіту сәті

1. Оқушыларға оқыту: Іштей, дауыстап тізбектей. 2. Сұрақтарға жауап алу

-Ас қорту мүшелерін ата. -Әр мүшенің қызметін әңгімеле. -Тісті не үшін, қалай күтеді? -Отбасында тамақтану ережесін қалай сақтайсыңдар?

VII. Бекіту кезеңі: Қорытындылау

VIII. Үйге тапсырма беру кезеңі: 30-32 бет оқу. Бағалау.

№12. Тақырыбы: Жүйке жүйесінің қызметі.

2. Салауатты өмір сүруге тәрбиелеу.

3.Білімін, тілін дамыту.

Сабақ типі:Аралас сабақ. Әдісі:Түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу.

Көрнекілігі: Суреттер.

Барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі: 1.Өкпе және оның қызметін оқыту 2.Мазмұнын айтқызу.

ІІІ. Білімді тексеру кезеңі: 1.Сұрақтарға жауап алу. 2. Үй тапсырмасын қорытындылау

IV. Мақсатын қою кезеңі: Тақырыбын, мақсатын хабарлау. Жүйке жүйесінің қызметі

V. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі:

1. Жүйке жұмысының қызметі

Адамның жүйке жүйесі

Ми Жүйке тамырлары

Жұлын

2.Жүйке жүйесінің гигиенасы. Түсіндіру. 3. Сергіту сәті

1. Оқушыларға 36-38 беттерді оқыту: іштей, дауыстап-тізбектей. 2. Сұрақтарға жауап алу: -Жүйке жүйесінің қызметі қандай? -Жүйке жүйесі қандай бөлімнен тұрады?

2. Салауатты өмір сүруге тәрбиелеу.

3.Білімін, тілін дамыту.

Сабақ типі: Аралас сабақ. Әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу.

Көрнекілігі: Суреттер.

Барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

1. Жүйке жүйесінің қызметі қандай? 2.Жүйке жүйесі неден тұрады?

1.Сұрақтарға жауап алу. 2. Үй тапсырмасын қорытындылау

Тақырыбын, мақсатын хабарлау . Жүйке жүйесінің гигиенасы

1. Мақал-мәтелдердің мағынасын оқып түсіндіріңдер.

а) Шомылған бойын сергітеді, Оқыған ойын сергітеді

ә) Ас тұрған жерде ауру тұрмайды.

2.Жүйке жүйесінің гигиенасы. Түсіндіру. 3. Сергіту сәті

VI. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі:

1. Оқушыларға 38-40 беттерді оқыту: іштей, дауыстап-тізбектей. 2. Тест:

1. Адам денесінің сүйектері ненің бұйрығымен қимылдайды?

а) сіңірдің; б) бұлшық еттің;

ә) мидың; в) омыртқаның

2. Қан тамырлары адам ағзасын немен қоректендіреді?

а) қоректік зат, оттегі, сумен, дәрумендермен;

ә) газбен, оттегімен, тамақпен, қанмен;

б) сумен, көмірқышқыл газбен, қоректік затпен, оттегімен;

в) оттегімен, дәрумендермен, көмірқышқыл газбен, сумен.

3. Терінің ең негізгі қызметі:

а) қорғану; б) безендіру;

ә) сұлулық; в) қоректендіру.

4. Жүрек ... мүшесі.

а) қан айналымы жүйесінің; б) тыныс алу жүйесінің;

ә) бұлшық ет жүйесінің; в) ас қорту жүйесінің.

5. Жүйке жүйесінің қызметін:

а) сезім мүшесі, жүйке, ми; б) жүйке, жұлын, жүрек;

ә) жүйке, жүрек, ми; в) сезім мүшесі, ми, жүрек.

VII. Бекіту кезеңі: Қорытындылау

VIII. Үйге тапсырма беру кезеңі: оқу, мазмұндау. 2.Бағалау.

№ 14. Тақырыбы: Сезім мүшелері. Көз көру мүшесі.

2. Жүйке жүйесінің гигиенасын-оқыту, мазмұнын айтқызу.

Тақырыбын, мақсатын хабарлау. Сезім мүшелерінің қызметі.

4. Сергіту сәті

1.Сұрақтарға жауап алу. 2. Қорытындылау.

1. Мұрын-иіс сезу мүшесі 2.Сезім мүшелерінің қызметі жайлы айтып түсіндіру. 3. Оқулық бойынша жұмыс: оқыту. 4. Сергіту сәті

сезу мүшесі.

1. Тері-сипап сезу мүшесі. 2.Сезім мүшелерінің қызметі жайлы айтып түсіндіру. 3. Оқулық бойынша жұмыс: оқыту 4

1.Тест

а) әдемі көзілдірік; б) әдемі көз;

ә) дүниеге көз қарас; в) алыстан, жақыннан көру.

2.Құлақ адамға ... қажет:

а) ертегі тыңдауға; б)тыңдағыштарды құлаққа салуға;

ә) ыстықтан қорғануға; в) тепе-тңдік қалыпты сақтауға.

3. Мұрын ... ағзасы:

а) иіс сезу; б) дәм тату;

ә) есту; в) дәм сезу.

4. Тілді ... керек:

а) күте білу; б) көрсету;

ә) тығу; в) шығару.

а) сезіну; б) байқау;

ә) киіну; в) дәм тату.

6. Тағам адам үшін:

а) күш-қуат; б) тәбетін ашады;

ә) дастарқанды гулдендіреді; в) торт және тәтті тағам.

Мысал келтіру (құмырсқа, қарлығаш, өсімдік, жануар) 2. Оқулықпен жұмыс 53-56 бет оқып, түсіндіру. 3. Оқушыларға оқыту: іштей. 4. Сергіту сәті

1. Сұрақтарға жауап алу: -Бақылау әдісі қалай жүргізіледі? -Әсем жаңбыр жауатынын неге сүйеніп білді? -Ал, Ілияс неге сүйенді? -Өзің табиғатта нені бақыладың?

жүргізу арқылы көздерін жеткізу; білімін, ой-өрісін дамыту; білімдікке тәрбиелеу.

1.Сұрақтарға жауап алу. 2.Қорытындылау

Тақырыбын, мақсатын хабарлау. Тәжірибе жасау

1. Мұғалімнің түсіндірмесі

Бақылау әдісі мен тәжірибе әдісі бір-бірімен тығыз байланысты. Екеуі әр уақытта бірге қолданылса ғана, табиғат денесі туралы толық мағлұмат алынады. Кез-келген затты бақылап, оның түсін, пішінін байқауға болады. Сол затты қолға алып, оны зерттеген де тәжірибе жасап көргеннен кейін ғана оның пайдасын анықтауға болады.

2.Тәжірибе жасау 3. Оқулықпен жұмыс 56 бет. 4. Сергіту сәті

1. Сұрақтарға жауап алу: -Тәжірибе әдісі не үшін қажет? -Құм мен тұзды қандай әдіспен ажыратасың? Мысалдар келтір. Дәптермен жұмыс: Анықтаманы жазу

зерттеуді үйрету; білімін, ой-өрісіндамыту; білімдікке тәрбиелеу.

Математиканы пайдаланып табиғатты зерделеу.

1. Оқулықпен жұмыс: іштей, дауыстап-тізбектей оқыту. 2. Сұрақтарға жауап алу:

-Табиғатты зерттеу үшін қандай құралдарды пайдаланады? -Қандай математикалық өлшемдерді пайдаланады? 3. дәптермен жұмыс: сарамандық жұиыстың нәтижесін жазу. 4. Ауа райы және оны болжау.

VII. Бекіту кезеңі: Қорытындылау

VIII. Үйге тапсырма беру кезеңі: 57-59 бет оқу, мазмұндау. Бағалау.

Тақырыбы: Денелер.

Мақсаты: Денелердің үш күйде болатыны туралы түсінік беру; білімін, ой-өрісіндамыту; білімдікке тәрбиелеу.

Сабақ типі: Аралас сабақ

. Әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу.

1. 
   Математиканы пайдаланып табиғатты зерттеу-оқыту материалын талдау.
   
2. 
   Мазмұнын айтқызу.
   

Адамды жан-жағынан қоршаған нәрселердің бәрі денелер деп аталады.Табиғи және адам қолдан жасап шығаратын жасанды денелер деп аталады.

Үй,машина,үстел,орындық,кітап,дәптер,қарындаш,доп –жасанды денелер.

Өлі табиғатқа не жатады? -Тірі табиғатты ата? 2. Денелер-адамды жан-жағынан қоршаған нәрселердің бәрі дене деп аталады. 3. Оқулық бойынша жұмыс: оқыту. 4. Сергіту сәті

VI. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі: 1. Сұрақтарға жауап алу: -Дене деген не? -Құбылыстарға не жатады? 2.Оқушыларға оқыту:дауыстап-тізбектей. 3. Дәптерде жұмыс: атауларын жазу.

VII. Бекіту кезеңі: Қорытындылау

VIII. Үйге тапсырма беру кезеңі: 62-64 бет оқу, мазмұндау. Бағалау.

Тақырыбы: Заттар.

Максаты: 1.Дене, заттар, құбылыстар туралы түсінік беру.

2.Білімін, ой-өрісіндамыту.

3. Білімдікке тәрбиелеу.

Сабақ типі: Аралас сабақ.
Әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу.

Көрнекілігі: Суреттер, үлестірмелер.

Барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі: 1.Тірі және өлі дененің арасында қандай айырмашылықтар бар?

ІІІ. Білімді тексеру кезеңі: 1.Сұрақтарға жауап алу. 2.Қорытындылау
IV. Мақсатын қою кезеңі: Тақырыбын, мақсатын хабалау.Табиғаттағы заттар, құбылыстар.

V. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі: 1. Кез-келген дене заттан тұрады. Табиғи құбылыстар-табиғаттағы өзгерістердің барлығы осыған жатады.

Заттарды бір-бірінен қасиеті жағынан айыруға болады: қатты,жұмсақ,тәтті,ащы,серпімді.

Табиғаттағы өзгерістердің барлығы табиғат құбылыстары деп аталады.
2. Оқулық бойынша жұмыс: оқыту 3. Сергіту сәті

VI. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі:

1. Адам табиғат құбылысын игеріп өзіне бағындыра ала ма?

2. Оқушыларға оқыту: дауыстап-тізбектей.

3. Дәптерде жұмыс: атауларын жазу.

1. 
   Денелер. Заттар. Құбылыстар-оқыту. 2. Мазмұнын айтқызу.
   

Сұлбаның негізгі белгілері-жер бетін егжей-тегжейлі көрсететіні, шартты белгілер қолданылатыны, шағын аумақты қамтитыны және жер бетіндегі қашықтық аз кішірейтіліп алынатыны ескертеледі. Ал, үлкен алқапты, айталық, облыстың, бүкіл республикасының территориясын немесе бүкіл Жер шарын түсіру керек болса, географиялық картаны қолданамыз.

3. Сергіту сәті

№24.Тақырыбы: Ауаның жер бетіне таралуы.

2.Кіріспе әңгіме. -Ауа не үшін қажет?-ауа қандай болады?

1.«Ауаның жер бетінде таралуы» оқыту. 2. Мазмұнын айтқызу

№26. Тақырыбы: Таза ауа – денсаулық кепілі.

2. Білімін, тілін дамыту.

3. Салауатты өмір сүруге тәрбиелеу.

Сабақ типі: аралас сабақ.Әдісі:түсіндіру,сұрақ-жауап,әңгімеле. Көрнекілігі: суреттер, үлестірмелер

Барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу, түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару. ІІ Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

1.«Жер бетінің ауаны жылытуы. Жел» - оқыту 2. Мазмұнын айтқызу.

1. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап алу.

2. Қорытындылау

ІV Мақсатын қою кезеңі: Тақырыбын, мақсатын хабарлау. Таза ауа - денсаулық кепілі.

V Жаңа материалды түсіндіру кезеңі: 1. Мұғалімнің түсіндірмесі. Таза ауа – денсаулық кепілі. Әр адам тәулігіне бірнеше мың литр ауа жұтады. Зиянды заттары бар ауамен тыныс алаған адамның жұмысқа қабілеті кемиді. Бұл жағдай түрлі ауруға шалдықтырады. Адамға тыныстау үшін таза ауа қажет. 2. Айналадағы ауаның тазалығын сақтау үшін оны көгалдандыру қажет. 3. Сергіту сәті.

VІ Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі: 1. Оқушыларға оқыту. 2. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап алу. - Ауа қандай жолдармен ластанады? Ауа таза болу үшін не қажет? Тестік тапсырмалар: 1. Табиғатты . . . арқылы зерделеу: а) бақылау және тәжірибе жасау; ә) есептеу және тәжірибе жасау; б) жазу; в) түсіндіру және бақылау.

2. Желдің күші мен бағытын ... құралы анықтайды.

а) тұсбағар;

ә) карта;

б) желбағар;

в) термометр.

3. Бұлт пайда болу үшін қажетті жағдай

а) жел;

б) ауаның салқындауы;

в) ауаның жылынуы.

VІІ Бекіту кезеңі: Қорытындылау

VІІІ Үйге тапсырма беру кезеңі: 1. 75-78 бет оқу. 2. Бағалау

Тақырыбы: Табиғаттағы су

Мақсаты: Судың үш күйі және оның жер бетіне таралуы, жер беті, жер асты сулары жайында түсінік беру; білімін, тілін дамыту; білімділікке тәрбиелеу.

Сабақ типі: қайталау сабақ. Әдісі: түсіндіру,сұрақ-жауап,әңгімеле

Көрнекілігі: суреттер, үлестірмелер

Барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылардың зейінін, назарын психологиялық жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.

ІІ Үй тапсырмасын тексеру кезеңі: 1. Таза ауа – денсаулық кепілі. – оқыту. 2. Мазмұнын айтқызу

ІІІ Білімді тексеру кезеңі: Сұрақтарға жауап алу. Ауа қандай жолмен ластанады? Ауаның тазалығын сақтау үшін қандай шаралар жүзеге асады? 2. Қорытындылау

ІV Мақсатын қою кезеңі: Тақырыбын, мақсатын хабарлау.Табиғаттағы су.

V Жаңа материалды түсіндіру кезеңі: 1. Кіріспе

- Судың қасиетін айт. Су қандай жерлерде болады? Судың пайдасын айт. Суды қайнатқанда не байқадың? Судың қатты күйдегісін қайдан кездестірдің?

2. Мұғалімнің түсіндірмесі.

Жер бетіндегі ең көп таралған – су. Жер шарының төрттен үш бөлігі көгілдір түске боялған. Ол – су. Табиғатта су үш күйде: сұйық, қатты, газ күйінде болады. 3. Сергіту сәті

2. 
   Сұрақтарға жауап алу 3. Дәптермен жұмыс.
   
3. 
   VІІ Бекіту кезеңі: Қорытындылау
   

білімін, тілін дамыту; білімділікке тәрбиелеу.

Пішініне қарай бұлт бірнеше түрге бөлінеді:

Бұлттың түрлері: Шарбы бұлт,будақ бұлт,Қабат бұлт

1,2 суреттпен танысу.

Судың булануы - Су тамшыларының пайда болуы -Тұман, бұлт, жауын, бұршақ, шық, қырау туралы түсінік беру. Бұлт түрлері: будақ, шарбы, қабат. 2. Мәтінді оқыту 80-84 3. Сергіту сәті

VІ Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі: 1. Сұрақтарға жауап алу

2. Дәптермен жұмыс. VІІ Бекіту кезеңі: Қорытындылау

Құрлық бетіне түскен судың біразы жерге сіңіп, жер асты суын құрайды.

Жер астында жиналған су, еңіс жаққа қарай жылжиды. Оны халық арасында, сай табанында бұлақ түрінде ағып шығады. Оны халық арасында қайнар көз, бастау деп те атайды. Жер асты суы әр қашан жер бетіне ағып шыға бермейді. Сондықтан оны пайдалану үшін құдық қазады. Артезиан құдығы туралы түсінік. 2. Сергіту сәті

4. 
   Кітаппен жұмыс. Оқып түсіндіру.
   

3. Дәптермен жұмыс. Жер асты суы, бұлақ, артезиан құдығы сөздерін жаздыру.

1. Жер асты суы. Құдық. – оқыту. 2. Мазмұнын айтқызу

2. Сергіту сәті. 3. Кітаппен жұмыс. Оқып түсіндіру

- Өзен қандай бөліктерден тұрады? Тұзды көл қалай пайда болады? - Жасанды көл қалай жасалады? Судың тіршілік үшін қандай маңызы бар? 2. Қорытындылау

2. Сергіту сәті. 3. Кітаппен жұмыс. Оқып түсіндіру

1. Оқушыларға оқыту: іштей, дауыстап-тізбектей. 2. Сұрақтарға жауап алу - Көп елдер судан неліктен тапқыншылық көреді? - Су қоймалары неге ластанады?

- Суды қорғау үшін адамдар қандай әрекетттер жасау керек? - «Судың да сұрауы бар» деген халық мәтелін қалай түсінесің? 3. Дәптермен жұмыс: Тест

1. Судың 3 түрлі күйі:

а) мөлдір, сұйық, түссіз;

ә) сұйық, қатты, газ тәрізді;

б) ерігіш, қатты жылы;

в) газданған, мөлдір, суық.

2. Су өткізбейтін тау жынысы:

а) құм;

б) малтатас;

в) қиыршықтас.

3. Су ... буланады:

а) ауа температурасы жоғары көтерілгенде;

ә) ауа салқындағанда;

б) жауын-шашыннан;

в) ауаға жанасқан кезде.

4. Құдықтың тереңдігі:

а) жер асты суының бағытына байланысты;

ә) жер бедеріне байланысты;

б) жануарлар қажетіне байланысты;

в) су қабатының орналасуына байланысты.

5. Тұщы су жер бетіндегі су қорының ... пайызын қурайды:

а) 98%;

ә) 2%;

в) 0,15%.

Тау жыныстары деген не? Бос тау жыныстары .

1. Өзен жағасына бара қалсаңдар жарқабақтан құм, саз, малта тастардың бірінің үстіне бірі үйілген қабат құрап жатқанын көресіңдер. Олардан басқа жер бетінде және оның қойнауында гранит, әктас, тұз, тас көмір, мұнай, газ. Жер қыртысын толтырып жатқан денелер тау жыныстары деп аталады. 2. Сергіту сәті. 3. Кітаппен жұмыс. Оқып түсіндіру

3. 
   Дәптермен жұмыс: Тау жыныстары деген не?
   
4. 
   
   
5. 
   ІІ Бекіту кезеңі: Қорытындылау
   

Бағалау

№33. Тақырыбы: Бос тау жыныстары.

Мақсаты: Оқушыларға тығыз тау жыныстары туралы түсінік беру; білімін, тілін дамыту; ұқыптылыққа, табиғатты қорғауға тәрбиелеу.

Сабақ типі: аралас сабақ.

Әдісі: түсіндіру, әңгімелеу.

Көрнекілігі: суреттер

Барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

1. Оқыту. 2. Мазмұнын айтқызу

№34. Тақырыбы: Пайдалы қазбалар және олардың адам өміріндегі маңызы.

1. 
   «Бос тау жыныстары». – оқыту. 2. Мазмұнын айтқызу
   
2. 
   
   

Жерден қазып алынып, адам қажетіне жұмсалатын тау жыныстары пайдалы қазбалар деп аталады. Пайдалы қазба кен орнына шоғырланады. Жердің терең қойнауындағы қазбааларға жету үшін шахта қазады, ал жер бетіне жақын жатқандарын ашық карьерден алынады.

2. Сергіту сәті 3. Кітаппен жұмыс. Оқып түсіндіру

VІ .Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі:

1. Оқушыларға оқыту: іштей, дауыстап-тізбектей. 2. Сұрақтарға жауап алу:

- Пайдалы қазба деген не? Оны қалай өндіреді? Пайдалы қазба шоғырланған жер қалай аталады? 3. Дәптермен жұмыс: пайдалы қазба деген не?

VІІ Бекіту кезеңі: Қорытындылау

VІІІ. Үйге тапсырма беру кезеңі: 1. оқу, мазмұндау.2. Бағалау

№35. Тақырыбы: Пайдалы қазбалар түрлері.

1. Пайдалы қазбалар және олардың адам өміріндегі маңызы. – оқыту. 2. Мазмұнын айтқызу

- Жердің төмен қойнауындағы қазбаларды қалай айтады? 2. Қорытындылау

3. 
   Мазмұнын айтқызу.
   
4. 
   ІІІ. Білімді тексеру кезеңі: 1.Сұрақтарға жауап алу. - Тау жыныстары дегеніміз не? - Тау жыныстары қандай күйде болады? - Пайдалы қазбалар деген не? Көмір қандай әдіспен алынады? - Жанғыш пайдалы қазбаларға не жатады? - Кен пайдалы қазбалардан не өндіріледі? - Кенге жатпайтындардан ше? 2. Қорытындылау
   

Сергіту сәті.

Тест

а) темір кенінен алынған металл;

ә) тау жынысы;

б) техника бөлшектері;

в) жер қыртысының қатты бөлігі.

2. Құмтас деп:

а) құм аралас тас;

ә) қайралған тас;

б) құрылыс материалдары;

в) қатты тас.

3. Бос жынысқа ... жатады:

а) құм және цемент;

ә) мұнай, газ;

б) гранит;

в) құм және саз.

4. Пайдалы қазбалар 3 негізгі топқа бөлінеді:

а) пайдалы, пайдасыз, жарамсыз;

ә) жанңыш, кенді, кен емес;

б) бағалы, құнсыз, жанатын;

в) металл, тау жынысы, «қара алтын».

5. Кен орны деп ... айтады:

а) пайдалы қазбалардың шоғырланған жерін;

ә) пайдалы қазбаларды өндіру әдістері;

б) пайдалы қазбаларды өңдейтін жер;

в) тау жыныстарының қосындысын.

VІІ. Бекіту кезеңі: Қорытындылау.

VІІІ. Үйге тапсырма беру кезеңі: 1. Пайдалы қазбаларды қорғау – оқып түсінгенін айту. 2. Бағалау

Тақырыбы: Топырақтың ерекшелігі және құрамы

Мақсаты: Оқушыларға топырақтың ерекшелігі және құрамы туралы түсінік беру, топырақтың пайдасы жайлы түсіндіру; білімін, тілін дамыту; ұқыптылыққа, табиғатты қорғауға тәрбиелеу

Сабақ типі: аралас сабақ.

Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу.

Көрнекілігі: суреттер, үлестірмелер.

Барысы:І.Ұйымдастыру кезеңі. Амандасу, түгендеу, оқушылардың зейінін, назарын жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі: 1. Пайдалы қазбаларды қорғау. – оқыту.

2. Мазмұнын айтқызу, қайда пайдалануға болатынын түсіндіру.

Тау жыныстары мен топырақтың айырмасы – таза тау жыныстарына өсімдік өспейді. Жердің өсімдік өсетін беткі құнарлы қабаты топырақ деп аталады. Топырақтың негізгі белгісі оның құнарлығында. Топыраққа қоңыр түс беретін өсімдік пен жәндіктердің қалдығы – қарашірік. Жер астында тіршілік ететін тірі ағзалардың пайдасы жайлы түсінік беру. Сергіту сәті.

2. 
   Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру: - Топырақ деген не? Қарашірік қалай пайда болады? - Топырақтардың тау жыныстарынан айырмашылығы не? 3. Дәптермен жұмыс: топырақ, қарашірік
   
3. 
   VІІ. Бекіту кезеңі: Қорытындылау
   

№38. Тақырыбы: Топырақтың түрлері.

2. Мазмұнын айтқызу

1.Сүреттерді қараңдар. Өсімдіктің өсіп жетілуі үшін қандай жағдайлар қажет екенін атаңдар. Ауа, су, қара тұз, құм, саз, шірік 2. Суреттерді қарай отырып топырақтың құнарлығына жәндіктер, құрттар мен жануарлардың тигізетін пайдасы жайлы әңгімелеңдер. ІV. Мақсатын қою кезеңі: Тақырыбын, мақсатын хабарлау

2. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру. VІІ. Бекіту кезеңі: Қорытындылау

1. Мұғалім түсіндірмесі

Табиғатта небәрі 2 см топырақ қабаты түзілу үшін жүз жылдан артық уақыт кетеді. Ал одан бірнеше сағатта – ақ айырылып қалуға болады.

Сурет бойынша жұмыс. Сергіту сәті

1. Оқушыларға оқыту 109-111 бет. 2. Тест.

1. Топырақ деп ... айтады?

а) жеміс беретін ағаштар мен бұталардың молдығын:

ә) өсімдік тамырларының шырмалуын;

б) жердің жануарлар ін қазатын қабатын;

в) жер бедернің беткі құнарлы қабатын.

2. Топырақтың негізгі қасиеті:

а) құнарлылығы;

ә) қарашірік;

б) қара қоңыр түс;

в) тыңайтқыш.

3. Топырақтың түсі:

а) оның құрамындағы ылғалға байланысты;

ә) құрамындағы қарашіріктің мөлшеріне байланысты;

б) егін шаруашылығына байланысты;

в) әр өсімдіктің тіршілігіне байланысты.

4. Қартада қалалар:

а) дөңгелекпен;

ә) төртбұрышпен;

б) үшбұрышпен;

в) жұлдызшамен белгіленеді.