С. Ш.Құмарғалиева коллоидтық химия


ГЛБ шамасын есептеу үшін топтық сандардың мәндері



жүктеу 5,89 Mb.
бет50/105
Дата25.10.2023
өлшемі5,89 Mb.
#44020
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   105
treatise128700

ГЛБ шамасын есептеу үшін топтық сандардың мәндері



Гидрофильді топтар

Липофильді топтар

Топ

ГЛБ

Топ

ГЛБ

-SO4Na

35,7

-CF3

-0,870

-CO2K

21,1

-CF2-

-0,870

-CO2Na

19,1

-CH3-

-0,475

-N

9,4

-CH2-

-0,475

-CO2H

2,1

-CH<

-0,475

-OH

1,9







-O-

1,3







-OH

0,5







Тасымалдау жұмысы таралу коэффициентінен анықталады, сондықтан көптеген заттар үшін оның мәндері белгілі. Гомологтық қатарлар үшін тасымалдау жұмысы – көмірсутектік радикалдағы көміртек атомдарының санына пропорционал:




, (10.6.)

мұндағы а, b – тұрақтылар, а – тасымалдау жұмысындағы полярлы топтың үлесі. Яғни




. (10.7)

Жоғарыда келтірілген теңдеулер ГЛБ мәні БАЗ ерітінділерінің термодинамикалық қасиеттерімен анықталынатынын көрсетеді. Сондықтан ГЛБ БАЗ молекуласының құрылымын ғана сипаттайды, бірақ оның су-май шекарасындағы адсорбциясын бейнелемейді. Адсорбция жұмысы БАЗ молекуласының құрылымымен қатар, беттік қабаттардың құрылымына тәуелді. Сондықтан ГЛБ мен адсорбцияның арасында сандық байланыс жоқ.


Гриффиннің ГЛБ сандарын қолдануын 6-кестеден көруге болады.
6-кесте
ГЛБ сандарын қолдану



ГЛБ сандар аралығы

Сумен араласуы

ГЛБ сандар аралығы

Қолдануы

1-4

Дисперсияланбайды

3-6

«Майдағы су» жүйелерінің эмульгаторлары

3-6

Әлсіз дисперсияланады

7-9

Жұқтырғыштар

6-8

Аралсқаннан кейін сүтті дисперсия түзіледі

8-14

«Судағы май» жүйелерінің эмульгаторлары

8-10

Тұрақты сүтті дисперсия

9-13

Жуғыш заттар

10-13

Опалесценцияланатын немесе мөлдір жүйе

10-13

Солюбилизаторлар

13-20

Мөлдір ерітінді

12-17

Диспергаторлар

10.3. Орналасудың критикалық параметрі

БАЗ-дардың маңызды қасиеті – өздігінен реттелген наноқұрылымдар түзу қабілеті:



  • фазалардың бөлу бетіндегі қаныққан адсорбциялық моноқабаттар;

  • полярлы сұйықтықтарда және сулы ерітінділердегі тура және кері мицеллалар;

  • сұйық кристалдық құрылымдар.

Мұндай құрылымдардың түзілуінде стерикалық фактор, дәлірек – БАЗ молекулаларының гидрофобты және гидрофильді бөліктерінің өлшемдер қатынасы маңызды роль атқарады. Бұл қатынасты сандық түрде орналасудың критикалық параметрі (α) сипаттайды:


, (10.8)

мұндағы V – полярсыз топтың көлемі, l – көмірсутекті радикалдың ұзындығы, s – БАЗ молекуласының көлденең қима ауданы.


Көптеген жағдайда молекуланың қима ауданы полярлы топтың ауданымен sp анықталады. V/l қатынасы молекуланың полярсыз тобының қима ауданы анықтайды.
Яғни орналасудың критикалық параметрі дегеніміз – полярлы топ пен көмірсутекті радикалдың көлденең қима аудандарының қатынасы. Орналасудың критикалық параметрінің физикалық-химиялық мәні келесіде. БАЗ молекулаларынан тұратын құрылымдардың түзілуіне екі фактор әсер етеді: көршілес молекулалардың полярлы топтарының тебісуі және гидрофобты тізбектерінің тартылуы. Орналасудың критикалық параметріне БАЗ агрегатының беттік қисықтығы байланысты: болғанда бет - дөңес, болғанда - ойыс.

жүктеу 5,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   105




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау