ҚР ҰҒА академигі А. М. Ғазалиевтың редакциясымен

Бүгінгі күні жастар назарын БАҚ арқылы экстремалды спорт түрлеріне, күш фитнесіне бұру тенденциясы қалыптасты, ал қол жетімді, бұқаралық белсенділік түрлері, мысалы жаяу және велосипедтік жүрістер, сауықтыру жүгірісі, спорттық жүріс, қарапайым гимнастика жаттығулары назарсыз қалуда. Бәлкім, әлдекімдерге экстрим қажет те шығар, бірақ ол бұқаралық спорт сияқты кең насихаттауды қажет етпейді. Бұқаралық спорт қауіп-қатермен және жарақатпен байланысты болмау керек.

Ал ірі қалаларда жылына бір рет өткізілетін бұқаралық жүгірістер мен марафондар – салауатты өмір салтын дәріптеудің тамаша формасы, алайда бұл бұқаралық спорт емес.

Плюс статистика

Спорттық нысандарды тұрғындар үшін қол жетімді ету – әлеуметтік жаңғыртудың басым міндеттерінің бірі. Әзірге елдегі спорттық нысандардың жетімділігі туралы статистикалық мәліметтер қуанарлықтай емес: 25,7 % мектепте спорт залдары жоқ, спорттық ұйымдардың 9 000-нан астамы 1991 жылға дейін, 2 000-нан көбі – 1998 жылдан бастап салынған, олардың тек 69 %-ы қанағаттанарлық жағдайда, 6 %-ына күрделі жөндеу жүргізу керек, 1 %-дан астамы апаттық жағдайда болғандықтан әрекетсіз.

Спорт және дене шынықтыру мәдениеті ісі жөніндегі агенттігі жергілікті атқарушы органдармен бірге 2012 жылдың қыркүйек айында мектептердің спорттық инвентарьмен материалдық-техникалық жабдықталуына талдау жүргізді. Білім беру ұйымдарының орташа шамамен 40 %-ды құрады.

Агенттіктің мәліметтеріне сүйенсек, спорттық секциялардағы сабақтармен қамтылған мектеп оқушыларының үлесі бүгінгі күні 27 % ғана құрап отыр, ал әлемдік тәжірибеде бұл көрсеткіш 80 % деңгейде. Дене мәдениеті мұғалімдерінің секцияларды жүргізгені үшін алатын үстеме ақы да қуантарлық емес. Үстеме ақы заңда негізгі еңбек ақы мөлшерінің 45 %-дық мөлшері (бұл 8 000 мың теңгені құрайды) қарастырылғанмен, мұндай ең аз деген үстеме ақыны 40 % мұғалім ғана алады.

Жастарда бұқаралық спорт түрлерімен айналысуға ынта аз, БАҚ-да әйгілі спорттық бағдарламалар аз. Бұқаралық жүгірістермен шектеліп қана қоймау керек, бұл қанша дегенмен бір реттік шаралар ғана, бұқаралық спортты дамыту керек.

Бұқаралық спорт тұрақты жүйелі сабақтарды қажет етеді. Кадрларды дайындау және олардың жұмысын лайықты бағалау керек, өз ісінің энтузиасттары қажет, қоғамды креативті ақпараттандыру керек. Әр ауданда спорттық кешен болу керек. Мысалы, бұқаралық хоккей – әр ауладағы, әр ауылдағы хоккей қорабы.

Өкінішке орай, спорт өте қымбат болып барады, өйткені төлемі жоғары фитнес-орталықтар спорттық секциялар ретінде ұғынылып жүр.