ҚР ҚБҚ 04-26-2019 «Азаматтық және өндірістік ғимараттар мен құрылыстарды реконструкциялау, күрделі, орташа және ағымдағы жөндеу» Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжаттары

Индустрия және инфрақұрылымдық

даму министрлігінің Құрылыс істері және тұрғын үй-коммуналдық

шаруашылық комитеті төрағасының

2019 жылғы «___» ________

№ ____ бұйрығына

1-Қосымша

ҚР ҚБҚ 1.04-26-2019 «Азаматтық және өндірістік ғимараттар мен құрылыстарды реконструкциялау, күрделі, орташа және ағымдағы жөндеу» Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжаттары

1-тарау. Қолдану саласы
1. ҚР ҚБҚ 1.04-26-2019 «Азаматтық және өндірістік ғимараттар мен құрылыстарды реконструкциялау, күрделі, орташа және ағымдағы жөндеу» Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжаттары (әрі қарай - ҚР ҚБҚ 1.04-26-2019) «Мемлекеттiк нормативтердi әзiрлеу, келiсу, бекiту, тiркеу және қолданысқа енгiзу (қолданылуын тоқтата тұру, күшiн жою) қағидалары» Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 22 желтоқсандағы № 890 бұйрығымен бекітілген және қолданыстағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес әзірленгенжәне тұрғын үйлердің (бір пәтерлі және көп пәтерлі, жатақханаларды, егде жастағы адамдар және халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары үшін мамандандырылған тұрғын үйлерді, кірістіріп салынған және жапсарлас салынған үй-жайлардың,олардың құрылыс кезеңіне қарамастан) коммуналдық объектілері мен әлеуметтік-мәдени мақсаттағы,сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметінің барлық субъектілерінің, оның ішінде жобалау және құрылыс ұйымдары мен кәсіпорындарының, мемлекеттік органдардың,сондай-ақ басқа да заңды және жеке тұлғалардың, азаматтығы жоқ адамдардың, шетелдіктердің және шетелдік заңды тұлғалардың қолдануына арналған өндірістік ғимараттар мен құрылыстарды реконструкциялау, күрделі, орта және ағымдағы жөндеу жүргізу тәртібі мен құрамын белгілейді.

2. ҚР ҚБҚ 1.04-26-2019 қайта өңдеу үшін негіздер болып табылады:

1) «2018 – 2020 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 30 қарашадағы Заңы, «2018 – 2020 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасының Заңын іске асыру туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 7 желтоқсандағы № 823 қаулысы, «Сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметін жетілдіру жөніндегі іс-шараларды іске асыру» 11.2.242.225 республикалық бюджеттік бағдарламасы «Сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы нормативтік-техникалық құжаттарды жетілдіру»11.2.242.225.100 кіші бағдарламасы ;

2) Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Құрылыс, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері және жер ресурстарын басқару комитетіне «Әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту» бағыты бойынша 2015 жылғы 4 ақпандағы Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің бірінші отырысының жұмыс комиссиясының ұсынымы «...аталған нысандардың жекелеген элементтері мен конструкцияларының жиі тозуына байланысты әлеуметтік нысандарды күрделі және ағымдағы жөндеуге қою мерзімін қайта қарау»;

3) нормативтік-техникалық құжаттың орнына: ҚР ҚН 1.04-01-2002 «Тұрғын үй ғимараттарын күрделі және ағымдағы жөндеуге арналған жобалау-сметалық құжаттаманың құрамы, әзірлеу, келісу және бекіту тәртібі туралы нұсқаулық» (2012 жылғы жағдай бойынша); ҚР ҚН 1.04-26-2011 «Тұрғын үй және қоғамдық ғимараттарды реконструкциялау, күрделі және ағымдағы жөндеу».

3. Ұйым әзірлейтін жоспарлы-алдын ала жөндеу жүйесін негізге ала отырып, негізгі құралдардың түрлері бойынша қалыптастырылатын жөндеу жұмыстарын жоспарға сәйкес жүргізу ұсынылады. Жоспарлы-алдын ала жөндеу жүйесі күрделі жөндеу кезінде негізгі құралдарға қызмет көрсетуді көздейді. «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» ҚР Заңына сәйкес күрделі жөндеу құрылыс қызметіне жатады: жаңа объектілерді салу және (немесе) қолданыстағы объектілерді (ғимараттарды, құрылыстарды және олардың кешендерін, коммуникацияларды) және басқалар өзгерту (кеңейту, жаңғырту, техникалық қайта жарақтандыру, реконструкциялау, қалпына келтіру, күрделі жөндеу) жолымен өндірістік және өндірістік емес мақсаттағы негізгі қорларды құру бойынша.

4. Осы ҚР ҚБҚ 1.04-26-2019, оның жобалау құжаттамасының түрлері үшін ортақ болып табылатын жекелеген ережелерін қоспағанда, әзірлеуге, келісуге, бекітуге, құрамы мен мазмұнына қолданылмайды:

1) жобалау алдындағы құжаттама (оның ішінде техникалық-экономикалық негіздемелер);

2) қала құрылысы жобалары;

3) күш түсетін конструкцияларының, инженерлік жүйелер мен коммуникациялардың қандай да бір өзгерістерімен байланысты емес, сәулет-эстетикалық, өртке қарсы, жарылысқа қарсы және санитариялық сапаны нашарлатпайтын, құрылыс материалдарын, бұйымдары мен конструкцияларын пайдалану кезінде қоршаған ортаға зиянды әсер етпейтін, қосымша жер учаскесін (аумақ кесіндісін) бөлуді талап етпейтін тұрғын үйлердегі (тұрғын ғимараттардағы) тұрғын және тұрғын емес үй-жайларды реконструкциялау (қайта жоспарлау, қайта жабдықтау);

4) үлгілік жобаларды, жекелеген үлгілік жобалық шешімдерді (үлгілік құрылыс конструкцияларын, бұйымдарын, тораптарын);

5) эксперименттік жобалар (эксперименттік құрылыстың жобалық құжаттамасы);

6) қолданыстағы сәулет және қала құрылысы ескерткіштерін реконструкциялауға, кеңейтуге, жаңғыртуға, техникалық қайта жарақтандыруға арналған жобалау құжаттамасы;

7) Қазақстан Республикасының аумағынан тыс объектілер салуға арналған жобалау құжаттамасы;

8) Қазақстан Республикасының қатысуымен мемлекетаралық (халықаралық) жобалар.

Объектілердің жоғарыда аталған жобалау құжаттамасын әзірлеу, келісу, сараптамадан өткізу және бекіту тәртібі сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы жекелеген нормативтік құжаттармен немесе Қазақстан Республикасында қолданылатын халықаралық шарттармен белгіленеді.

5. Азаматтық және өндірістік ғимараттар мен құрылыстарды реконструкциялау, күрделі жөндеу , оның ішінде төсеу, коммуникациялар, аумақты инженерлік даярлау, басқа да құрылыс қайта жаңғырту және жөндеу жұмыстары,егер Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі заңдарында өзгеше көзделмесе, белгіленген тәртіппен бекітілген жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамасыз тыйым салынады.

2-тарау. Терминдер мен анықтамалар
6. Осы ҚР ҚБҚ 1.04-26-2019 азаматтық және өндірістік ғимараттар мен құрылыстарды реконструкциялауға, күрделі, орташа және ағымдағы жөндеуге келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) ғимараттың немесе құрылыстардың авариясы - ғимараттың (құрылыстың) тұтастай немесе оның бөлігінің, жеке конструктивтік элементінің зақымдануы, құлауы не конструкциялардың құрылыс және пайдалану процесінде жол берілетін шектен асатын және адамдардың қауіпсіздігіне қатер төндіретін деформацияларға қол жеткізуі, сондай-ақ қарқындылығы есептік мәннен аспайтын табиғи-климаттық әсерлердің (жер сілкінісі, жел арыны, сырғымалар және тағы басқа (бұдан әрі – т.б.) салдарынан зақымдануы (қирауы);

2) қауіпсіздік - адамдар мен қоршаған ортаға қауіпті жағдайдың туындауына жол бермейтін объектінің қасиеті;

3) ғимараттардың (объектінің) тозған жай-күйі - конструкциясы, негізі (тұтастай алғанда ғимарат) берілген пайдалану талаптарын қанағаттандыруды тоқтататын жай-күйі. Техникалық жай – күйді бағалау 60-80% шегінде табиғи тозуға сәйкес келеді, қабырғалары тас материалдардан жасалған 70% - дан астам, ағаштан және өзге материалдардан жасалған 65% - дан астам физикалық тозуға сәйкес келеді;

4) ғимаратты қалпына келтіру - ғимараттың конструкциялары мен элементтерін қалпына келтіру бойынша конструктивтік және технологиялық іс-шаралар кешенін жүргізу, нәтижесінде ғимараттың пайдалану сапасы толығымен зақымданудың алдындағы деңгейге дейін қалпына келтіріледі;

5) конструкцияларды қалпына келтіру - іс-шаралар кешені, шектеулі жұмысқа қабілетті күйге келген конструкциялардың пайдалану сапасын олардың бастапқы жай-күйінің деңгейіне дейін арттыруды қамтамасыз ететін техникалық-экономикалық негіздеме болып табылады;

6) су бұру - елді мекендердің,өнеркәсіп кәсіпорындары мен басқа да объектілердің аумақтарынан сарқынды суларды қабылдауды, жинауды және бұруды, сондай-ақ оларды кәдеге жарату немесе су қоймасына ағызу алдында тазарту мен залалсыздандыруды қамтамасыз ететін инженерлік құрылыстар кешені (құбырлар, сорғы станциялары, тазарту құрылыстары мен санитарлық аспаптар жабдықтары, тіреуіштер және т.б.);

7) сумен жабдықтау - ауыз су, өндірістік, шаруашылық және өртке қарсы қажеттіліктерді сумен қамтамасыз етуге арналған құбырлар мен жабдықтар жүйесі. Жобалау кезінде қажеттілікті анықтау, сумен жабдықтау көзін таңдау, құбырлардың диаметрлерін есептеу және құрылыс бас жоспарында трассаны байлау қажет;

8) азаматтық ғимараттар-адамдардың тұрмыстық және қоғамдық қажеттіліктеріне қызмет көрсетуге арналған ғимараттар. Бұл ғимараттар тұрғын үйлерге (құрамына пәтерлік және қонақ үй үлгісіндегі тұрғын үйлер, жатақханалар кіреді) және қоғамдық (әкімшілік, балалар мекемелері, оқу, мәдени-ағарту, сауда, коммуналдық, денсаулық сақтау мекемелері және т.б.) бөлінеді. Тұрғын үй ғимараттары мен көптеген қоғамдық түрлердің ерекшелігі шағын алаңды жеке үй-жайлардың үлкен саны болып табылады;

9) гидроизоляция - конструкцияларды, ғимараттар мен құрылыстарды оларға су мен басқа да сұйықтықтардың әсерінен қорғау, сондай-ақ осы мақсаттар үшін қолданылатын құралдар;

10) жер асты сулары - су өткізбейтін жыныстардың үстіне тұтас шатыры жоқ, жер бетінен тұрақты сулы көкжиектен бірінші жер асты сулары;

11) бөлшектеу - машинаның, агрегаттың, құрылыстың жекелеген бөліктеріне бөлшектеу;

12) ғимарат элементінің ақауы - оны дайындау, монтаждау немесе жөндеу кезінде ережелердің, нормалардың және техникалық шарттардың бұзылуынан туындаған ғимарат элементінің ақауы (кемшілігі);

13) негіздің деформациясы - ғимараттың (құрылыстың)құрылысы және пайдалану кезеңінде ғимараттан (құрылыстан)негізіне немесе топырақ негіздерінің физикалық күйінің өзгеруіне күш беру нәтижесінде туындайтын деформация;

14) конструкциялардың диагностикасы - конструкцияларда ақаулардың бар екендігін куәландыратын белгілерді анықтау және зерттеу процесі; конструкциялардың техникалық жай-күйін анықтау; ақаулық немесе істен шығу орнын анықтау; конструкциялардың техникалық жай-күйін болжау, сондай-ақ оларды анықтау әдістері мен құралдарын әзірлеу, диагностикалау жүйелерін құру және пайдалануды ұйымдастыру принципі;

15) дренаж - жүйені ревизиялау үшін құдықтар орнатумен және дренаждау материалымен (қиыршық тас, малтатас, ірі құм) толтырылатын су ағызу жағына қарай еңісі бар терең төселген траншеялар;

16) жобалау-сметалық құжаттама - көлемдік-жоспарлау, конструктивтік, ұйымдық-технологиялық шешімдерді, нақты ғимараттың, құрылыстың құны мен экономикалық орындылығын негіздейтін графикалық, есептік және мәтіндік материалдардың жиынтығы;

17) рұқсат беру құжаттамасы - министрліктер, ведомстволар немесе жергілікті басқару органдары беретін объектіні салу немесе реконструкциялау бойынша жобалау-іздестіру жұмыстарын жүргізуге тапсырыс берушіге рұқсат беретін құжаттар жиынтығы;

18) тапсырыс беруші (құрылыс салушы) - жобалау-іздестіру және құрылыс-монтаж жұмыстарын жүргізуге мердігерлік ұйыммен (мердігермен) шарт жасай отырып, ғимараттар мен құрылыстарды күрделі салу үшін қаражат бөлетін жеке немесе заңды тұлға (жеке тұлға, ұйым, кәсіпорын, мекеме);

19) ғимараты - күш түсетін және қоршау конструкцияларынан тұратын, міндетті түрде жер үсті тұйық көлемін құрайтын, адамдардың тұруы немесе ішінде болуы үшін, өндірістік процестерді орындауға, сондай-ақ материалдық құндылықтарды орналастыруға және сақтауға функционалдық мақсатына қарай қолданылатын жасанды құрылыс;

20) жер жұмыстары - топырақты қазуды (әзірлеуді), оның орнын ауыстыруды және топырақты тегістей отырып, төсеуді және нығыздауды қамтитын құрылыс жұмыстарының кешені;

21) тозу - ғимараттың, оның жекелеген элементтерінің пайдалану сапасы көрсеткіштерінің уақыт бойынша оларға қойылатын өзгермелі талаптарды ескере отырып нашарлау процесі;

22) инвестор - негізгі функциясы инвестицияланатын капиталға пайызбен (инвестордың пайдасы) айқындалатын пайда алу мақсатында жобаны немесе инвестициялық бағдарламаны қаржыландыру болып табылатын басқару субъектісі;

23) аумақтарды, ғимараттар мен құрылыстарды инженерлік қорғау - аумаққа, ғимараттар мен құрылыстарға қауіпті геологиялық, экологиялық және басқа да процестердің теріс әсерін болдырмауға, сондай-ақ олардың салдарларынан қорғауға бағытталған инженерлік құрылыстар мен іс-шаралар кешені;

24) мүгедек - ағза функцияларының тұрақты бұзылуымен, оның ішінде тірек-қимыл аппараты зақымданған, көру кемістігі және есту кемістігі бар, тіршілік-тынысының шектелуіне әкеп соқтыратын және оны әлеуметтік қорғау қажеттілігін туындататын адам;

25) инженерлік-геологиялық зерттеулер - тиісті жобалық шешімдер қабылдау және ғимараттар мен құрылыстарды орналастырудың неғұрлым қолайлы орындарын және құрылыс жұмыстарын жүргізу жағдайларын, сондай-ақ ғимараттар мен құрылыстардың ықтимал геологиялық процестерден сенімділігін қамтамасыз ететін іс-шараларды анықтау мақсатында геологиялық және гидрогеологиялық факторларды (табиғи және адам қызметінен туындаған) кешенді зерттеу және бағалау;

26) күрделі құрылыс - жаңа объектілерді салу және жабдықтармен жабдықтау немесе жұмыс істеп тұрған объектілерді реконструкциялау (кеңейту, қайта жабдықтау) - өндірістік және азаматтық мақсаттағы кәсіпорындарды, ғимараттар мен құрылыстарды салу және жабдықтау;

27) ғимаратты (құрылысты, жабдықты, коммуникацияларды, тұрғын үй-коммуналдық мақсаттағы объектілерді) күрделі жөндеу - бұл:

ғимараттың (құрылыстың, жабдықтың, коммуникациялардың, тұрғын үй-коммуналдық мақсаттағы объектілердің) ресурсын қалпына келтіру үшін базалық бөліктерді қоса алғанда, кез келген құрамдас бөліктерін ауыстыра немесе қалпына келтіре отырып орындалатын жөндеу (МЕМСТ Р 51929-02);

ғимараттардың (имараттардың) жекелеген бөліктерін олардың физикалық тозуына және (немесе) бұзылуына байланысты оларды пайдалану көрсеткіштерін жақсартатын ұқсас немесе өзге де объектілерге қалпына келтіру немесе ауыстыру жөніндегі жұмыстар (МДС 12-9.2001);

ғимараттардың жеке бөліктерін немесе тұтас конструкцияларын және инженерлік-техникалық жабдықтарын олардың физикалық тозуы мен бұзылуына байланысты ауыстыру және қалпына келтіру (МДС 13-1.(99);

қажет болған жағдайда конструкциялық элементтер мен инженерлік жабдықтар жүйелерін ауыстыра отырып, оның ресурсын қалпына келтіру, сондай-ақ пайдалану көрсеткіштерін жақсарту мақсатында ғимаратты жөндеу (ВҚН 58-88 (ж);

28) құрылыс конструкциясы - құрылыс және монтаждау жұмыстарын орындау процесінде өзара байланысты элементтерден тұратын белгілі бір функционалдық мақсаттағы ғимараттың, құрылыстың бөлігі. Құрылыс конструкциясы ғимаратта (құрылыста) күш түсетін, қоршау немесе басқа функцияларды орындайды не олардың кейбірін біріктіреді;

29) күрделі ақау - конструкцияның қалыпты пайдалану сипаттамасынан ауытқу, оның қирауы және ғимарат немесе ғимарат орнықтылығының жоғалуы;

30) шатыр жабу жұмыстары - ғимараттың шатырын орнату бойынша құрылыс жұмыстары. Негізгі шатыр жұмыстары-шатыр жабынының және шатырдың жеке бөлшектерінің (науалар, шұңқырлар, су ағатын құбырлар және т.б.) құрылысы;

31) халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары - өз бетінше жүріп-тұруы, қызмет алуы, қажетті ақпарат алуы немесе кеңістікте бағдарлануы кезінде қиындық көретін адамдар. Халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарына мүгедектер, денсаулығы уақытша бұзылған адамдар, жүкті әйелдер, егде жастағы адамдар, балалар арбалары бар адамдар және т. б. жатады;

32) ғимараттар мен құрылыстарды жаңғырту:

ғимараттың қолданыстағы көлемдерінде пайдалану көрсеткіштерін қазіргі заманғы талаптарға сәйкес келтіруге бағытталған құрылыс-монтаждау жұмыстарының кешені. Жаңғырту ғимараттардың, құрылыстардың, коммуникациялардың қолданыстағы көлемдерінде жүргізілетін реконструкция және күрделі жөндеу түрі болып табылады;

жаңғырту ретінде ғимараттың қолданыстағы көлемдерінде пайдалану көрсеткіштерін қазіргі заманғы талаптарға сәйкес келтіруге, ғимараттардың, секциялар мен пәтерлердің жоспарлы құрылымын өзгертуге, ғимараттарды жеткіліксіз инженерлік түрлерімен жарақтандыруға, жүйелерді және жекелеген конструкцияларды объектіні пайдалану технологиясының қазіргі заманғы талаптарына сәйкес ауыстыруға бағытталған құрылыс-монтаждау жұмыстарының кешені қабылданады. Жаңғырту ғимараттардың, құрылыстардың, коммуникациялардың қолданыстағы көлемдерінде жүргізілетін реконструкция және күрделі жөндеу түрі болып табылады;

33) ғимараттың моральдық тозуы - халықтың, өндірістің және т.б. дамушы қажеттіліктеріне сәйкес құрылыста және пайдалануда техникалық прогресс деректерімен қалыптасатын өмір сүру жағдайларын анықтайтын ғимараттың негізгі пайдалану көрсеткіштерінің біртіндеп ауытқуы;

34) сенімділік - құрылыстың және оның конструкцияларының кешенді қасиеті мақсатқа сай және пайдалану кезінде берілген функцияларды орындау;

35) қондырма - бір және бірнеше қосымша қабаттарды оның жоғарғы қабатының үстінен орнату жолымен ғимараттың ауданы ұлғайтылатын реконструкция түрі;

36) пайдалану кезіндегі қадағалау - ғимараттың ақауларын, оның жекелеген элементтерін уақтылы анықтау, олардың пайда болу себептерін анықтау, ақаулардың қауіпті салдарларын болдырмау жөніндегі іс-шараларды әзірлеу жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар жүйесі;

37) үйінді топырақтар - механикалық немесе жару тәсілімен орын ауыстыру және салу болған техногендік топырақтар;

38) ақаулы жай-күйі - ғимараттың, оның жекелеген элементтерінің техникалық жай-күйі, жобалық немесе нормативтік құжаттама талаптарының ең болмағанда біреуіне сәйкес келмейтін, бірақ берілген функцияларды орындауға кедергі келтірмейтін;

39) санитарлық-гигиеналық нормалар - қоршаған ортаның сандық көрсеткіштері, олардың сақталуы олардың денсаулық жағдайына және халықтың гигиеналық жағдайларына әсер ету қауіпсіздігін қамтамасыз етеді;

40) зерттеу - ғимараттың, оның жекелеген элементтерінің техникалық жай-күйі туралы деректерді жинау, өңдеу, жүйелеу және талдау, олардың техникалық жай-күйі мен тозу дәрежесін бағалау жөніндегі жұмыстар кешені;

41) шектеулі жұмысқа қабілетті жай-күй - ғимараттың, оның жекелеген элементтерінің жай-күйі, ол кезде олар пайдалану режимінің кейбір параметрлерін шектеу кезінде талап етілетін функцияларды ішінара орындауға қабілетті;

42) құрылыстың жалпы ауданы - тұрғын үйдің, шаруашылық-тұрмыстық және басқа да құрылыстардың барлық қабаттарының ауданының сомасы ретінде есептеледі;

43) қоршау конструкциялары - ғимараттың сыртқы қабығын құрайтын немесе оны жеке үй-жайларға бөлетін құрылыс конструкциялары; бір мезгілде күш түсетін конструкциялар ретінде қызмет ете алады;

44) қауіпті аймақ - аварияға ұшыраған немесе адамдардың денсаулығы мен өміріне тікелей қауіп төнген апат алдындағы жағдайдағы ғимарат аймағы;

45) бас тарту - объектінің жұмысқа қабілеттілік қалпының бұзылуынан болатын оқиға;

46) сәйкестікті бағалау - орындалған жұмыстардың, конструкциялардың, инженерлік жүйелердің, тұрғызылған объектілердің жобалық құжаттамамен, қолданыстағы заңнамамен, құрылыс нормаларымен, ережелер мен стандарттармен белгіленген міндетті талаптарға сәйкестігін (құжаттамалық, көрнекі, аспаптық) тексеру рәсімі;

47) пандус - Қозғалыс бағыты бойынша тұтас көлбеу беті бар, жолдың көлденең бетінің бір деңгейінен екіншісіне, соның ішінде мүгедектер арбасына өтуге арналған құрылыс;

48) өндірістік ғимараттар - өндірістік, ауыл шаруашылық өндірістерін орналастыруға арналған ғимараттар мен құрылыстар және адамдардың еңбек етуі және технологиялық жабдықтарды, автомобиль, темір жол, өзен және әуе көлігінің ғимараттары мен құрылыстарын, байланыс құрылыстарын пайдалану үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз ету.

Тұрақты немесе уақытша жұмыс орындарын орналастыра отырып, өндірістік процестерді немесе қызмет көрсету операцияларын ұйымдастыруға арналған өндірістік ғимараттар мен құрылыстар. Жекелеген өндірістерде жұмыс орындары өндірістік ғимараттың немесе құрылыстың ашық аймағында орналасуы мүмкін;

49) конструкциялардың зақымдануы - конструкцияға нормативтік-техникалық құжаттамада белгіленген деңгейден асатын сыртқы әсерлердің әсері салдарынан құрылыс конструкциясының немесе оның бөлігінің жарамдылығының бұзылуынан болатын оқиға;

50) ғимараттың пайдалану сапасының көрсеткіштері (ПСК) - ғимараттың пайдалану сапасын негіздейтін техникалық, көлемдік-жоспарлау, санитарлық-гигиеналық, эстетикалық және экономикалық сипаттамалары. Нақты ПСК қабылдау және пайдалану кезінде бақыланады;

51) еден асты - инженерлік жүйелердің құбырларын орналастыруға арналған бірінші немесе төменгі қабаттың жабыны мен топырақ беті арасындағы кеңістік;

52) тіреуіш қабырға - оның артындағы топырақ массивін құлаудан ұстап тұратын конструкция;

53) өрт қауіпсіздігі - халықты, халық шаруашылығы объектілерін және өзге де мақсаттағы объектілерді, сондай-ақ қоршаған ортаны қауіпті факторлардан және өрттің әсерінен қорғау жағдайы;

54) шектеу (авария алдындағы) жағдайы - ғимараттың, оның жекелеген элементтерінің одан әрі пайдалануға жол берілмейтін немесе олардың жұмысқа қабілетті жағдайын қалпына келтіру, шамадан тыс майысулардың, жарықтардың, жергілікті немесе жалпы бұзылулардың және ресурстық істен шығудың басқа да белгілерінің пайда болуы салдарынан мүмкін емес немесе орынсыз болатын жай-күйі;

55) жапсарлас үй - ғимараттың сыртқы қабырғаларына тікелей жанасатын, жаңа үй-жайлар салумен үйдің ауданы ұлғайтылатын, реконструкция түрі;

56) күрделі жөндеуді ұйымдастыру жобасы - нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес жөндеу-құрылыс өндірісін ұтымды ұйымдастыруды қамтамасыз ету мақсатында әзірленетін құжаттама;

57) жөндеу-құрылыс жұмыстарын жүргізу жобалары - жөндеу-құрылыс жұмыстарын орындаудың неғұрлым тиімді әдістерін пайдалану есебінен жөндеу-құрылыс өндірісін оңтайлы ұйымдастыруды қамтамасыз ету мақсатында, олардың құны мен еңбек сыйымдылығын төмендетуге, жөндеудің ұзақтығын және жекелеген жұмыс түрлерін өндіру мерзімдерін қысқартуға, сондай-ақ қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етуге және қоршаған табиғи ортаны сақтауға ықпал етуге әзірленетін құжаттама;

58) мердігер (мердігерлік ұйым) - мердігерлік шарт бойынша құрылыс және монтаж жұмыстарын орындайтын жеке немесе заңды тұлға;

59) сметалық есептеу - құрылысы жобалар бойынша жүзеге асырылатын ғимараттар мен құрылыстардың құнын, сондай-ақ прейскуранттар, ірілендірілген сметалық нормалар мен жұмыс сызбалары болмаған кезде жекелеген жұмыс түрлерінің құнын анықтайтын сметалық құжат;

60) Реконструкция:

объектінің қолданыстағы техникалық-экономикалық көрсеткіштерін өзгерту және оны пайдалану тиімділігін арттыру мақсатында құрылыс жұмыстарын жүргізу, олар мыналарды көздейді: объектіні қайта ұйымдастыру, габариттер мен техникалық көрсеткіштерді өзгерту, күрделі құрылыс, жапсарлас үй, қондырма, күш түсетін конструкцияларды бұзу немесе күшейту, үй-жайды қайта жабдықтау, инженерлік жүйелер мен коммуникацияларды салу және қайта жабдықтау және т. б.;

ғимараттың, құрылыстың жұмыс істеуін жақсарту үшін қайта құру немесе жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарда (станцияларда) өндіріс көлемін ұлғайтуды көздейтін іс-шаралар кешені;

жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды реконструкциялау - жаңа өнім алу, шығарылатын номенклатураның сапасын арттыру немесе техникалық-экономикалық көрсеткіштерді көтеру мақсатында, әдетте, қолда бар ғимараттар мен құрылыстарды кеңейтпей, негізгі, қосалқы және қызмет көрсету мақсатындағы объектілерді қайта орналастыру;

ғимаратты реконструкциялау - өмір сүру жағдайларын, қызмет көрсету сапасын жақсарту, қызмет көрсету көлемін ұлғайту мақсатында техникалық-экономикалық көрсеткіштердің өзгеруіне байланысты құрылыс жұмыстары мен ұйымдастыру-құрылыс іс-шаралары кешені;

61) жөндеу - объектінің жарамдылығын немесе жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру және бұйымның ресурсын немесе оның құрамдас бөліктерін қалпына келтіру бойынша операциялар кешені;

62) жөндеуге жарамдылығы - объектінің техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүргізу жолымен оның істен шығуының, зақымдануының пайда болу себептерін алдын алуға және анықтауға және олардың салдарын жоюға бейімдеуден тұратын қасиеті;

63) өзін-өзі көтеретін конструкциялар - жүктемені тек өз салмағынан қабылдайтын конструкциялар;

64) сейсмикалық төзімділігі - ғимараттар мен құрылыстардың пайдалану сапасын жоғалтпай сейсмикалық әсерлерге қарсы тұру қабілеті;

65) ғимаратты, құрылысты күтіп-ұстау - ғимарат элементтеріне түсетін жүктемелер мен басқа да әсерлердің жобалық және нормативтік құжаттамаларының талаптарына сәйкес бақылау және шектеу жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар кешені; үй-жайларға және ғимаратқа іргелес аумақтарға қойылатын белгіленген санитарлық-гигиеналық талаптарды қамтамасыз ету бойынша;

66) құрылыс - табиғи немесе жасанды кеңістік шекаралары бар және өндірістік процестерді орындауға, материалдық құндылықтарды орналастыруға және сақтауға немесе адамдарды, жүктерді уақытша орналастыруға (орнын ауыстыруға), сондай-ақ жабдықтарды немесе коммуникацияларды орналастыруға (төсеуге, жүргізуге) арналған жасанды жасалған көлемді, жазық немесе желілік объект (жер үсті, аула үсті және (немесе) жер асты, су асты). Ғимарат сондай-ақ көркемдік-эстетикалық, сәндік-қолданбалы немесе мемориалдық мақсатта болуы мүмкін;

67) қызмет ету мерзімі - бұйымды пайдалану басталғаннан бастап нормативтік-техникалық құжаттамада белгіленген шекті жағдай туындаған сәтке дейінгі немесе жарамсыз деп танылуға дейінгі уақыт кезеңі;

68) ғимараттар мен құрылыстарды ағымдағы жөндеу – бұл жұмыстардың, оның ішінде құрылыс-монтаждық, іске қосу-жөндеу жұмыстарының және тозудың алдын алу, ұсақ зақымданулар мен ақауларды жою, объектінің эстетикалық сапасын жақсарту жөніндегі іс-шаралардың жиынтығы;

69) ғимараттарға техникалық қызмет көрсету - ғимараттардың техникалық жай-күйін бақылау, техникалық тексерулер жүргізу, ғимараттарды тексеру және түгендеу, инженерлік жабдықтарды реттеу және реттеу, ғимараттарды маусымдық пайдалануға дайындау, өрт және газ қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша базалық жұмыстар мен қызметтер кешені;

70) техникалық байқау - негізгі органолептикалық әдіспен және қажет болған жағдайда номенклатурасы тиісті құжаттамамен белгіленген бақылау құралдарын пайдалана отырып жүзеге асырылатын ғимараттың, оның элементтерінің жай-күйін бақылау;

71) ғимараттың техникалық паспорты - ғимараттың техникалық (физикалық) жай-күйін және оның уақыт бойынша эволюциясын сәйкестендіру және анықтау үшін қажетті барлық деректерді қамтитын пайдалану кезінде құрылысты жобалауға, салуға, қабылдауға, пайдалануға және бақылауға қатысты техникалық құжаттардың жиынтығы;

72) техникалық пайдалану (пайдалану) - ғимарат пен оның элементтерін ұстау, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар кешенін жүйелі түрде жүзеге асыра отырып, мақсаты бойынша пайдалану;

73) техникалық құжаттама - азаматтық және өндірістік ғимараттар мен құрылыстарды салу, реконструкция, күрделі, орташа және ағымдағы жөндеу кезінде, сондай-ақ ғимараттар мен құрылыстарды пайдалану процесінде пайдаланылатын графикалық, есептік және мәтіндік материалдар жүйесін қамтитын құжаттар жиынтығы;

74) құрылыстарды техникалық тексеру - жекелеген конструкциялардың, тұтастай ғимараттың немесе құрылыстың нақты жай-күйі туралы нақты ақпарат алу мақсатында жүргізілетін инженерлік іздестірулер;

75) ғимараттар мен құрылыстардың техникалық жай-күйі - құрылыс, жөндеу немесе пайдалану процесінде өзгеріске ұшыраған, белгілі бір уақыт сәтінде осы құрылысқа немесе оның элементтеріне техникалық құжаттамада белгіленген белгілермен сипатталатын құрылыс немесе оның элементтері қасиеттерінің жиынтығы;

76) учаске - ғимаратпен функционалды байланысты аумақ;

77) ғимараттың, объектінің (элементтің) физикалық тозуы -

объективті себептермен немесе сыртқы әсерлерден туындайтын ғимараттың (элементтің) техникалық және олармен байланысты пайдалану көрсеткіштерінің тұрақты немесе бірмезгілдік нашарлау процесі;

белгілі бір уақыт сәтінде ғимараттың, оның жекелеген элементтерінің пайдалану сапасының техникалық және олармен байланысты басқа да көрсеткіштерінің нашарлауы;

78) күшейту - нақты жай-күймен немесе жобалық көрсеткіштермен салыстырғанда құрылыс конструкциясының немесе ғимарат пен құрылыстың салмақ көтеру қабілеті мен пайдалану қасиеттерін арттыруды қамтамасыз ететін іс-шаралар кешені;

79) сараптама - оларды қабылдаудың орындылығы мен мүмкіндігін анықтау мақсатында инвестициялардың негіздемесін, қала құрылысы және жобалық шешімдерді зерттеуге, тексеруге, талдауға және бағалауға негізделген объектіні жобалау мен салудың технологиялық цикліндегі қызмет түрі;

80) ғимаратты (құрылысты) пайдалану - ғимараттар мен құрылыстарды конструкциялардың жай-күйін сақтау жөніндегі қажетті іс-шараларды жүргізе отырып, функционалдық мақсаты бойынша пайдалану, ол кезде олар техникалық құжаттаманың талаптарымен белгіленген параметрлермен берілген функцияларды орындауға қабілетті.