Газдық өрт сөндіру қондырғылары

Автоматты газбен өрт сөндіруқондырғысының өрт сөндіргіш заряды: көміртегі диоксиді және басқа да инертті қосындылар(аргон, азот, су буы), хладондар, хладон негізіндегі аралас құрамдар болуы мүмкін.

Газдың өрт сөндіргіш құрамдар мен өрт сөндіру көлемді, жергілікті және аралас болуы мүмкін. Автоматты газды өрт сөндіру құралдарының басымдылығы: әртүрлі пішіндегі көлемді газдық құрамаен жылдам толтыру мүмкіндігі, өрт сөндіру жылдамдығы, флегматизация және т.б.

Газды құраммен көлемді өрт сөндіруді шығу ауданы шектелген ғимарат-тарда(орындарда) қолданады. Газды өрт сөндіру қондырғысы ғимаратты газдық құраммен тезарада толтырып және онда жануды тоқтату үшін қажетті концентра-циялық ортаны түзейді.

Газды өрт сөндіру құраммен жергілікті(локальді) өрт сөндіруге келесі жағдай-ларда, өрт шыққан жерді және көлемін нақты анықтағанда қоладнылады(мысалы, жекеленген аймақтағы тұтанған сұйықтықтар жанғанда, қабырғамен бөлінген аппараттар жанғанда).

Газдық өрт сөндіру құрамдармен басқа өорт сөндіру құралдарымен бірге аралас құрамалы өрт сөндіру, өрт сөндіру кезінде өрт сөндіргіш газды құрам ағып(шығып) кетпеу үшін, тесіктерді шектеуге қажетті құралдарды қолдану қажет болған жағдайда да қолданылады.

Кең көлемде пневматикалық, механикалық, пневмомеханикалық және электрлік қосылғышпен балондық газды өрт сөндіру қондырғылары таралған.

Автоматты пневматикалық іске қосқыш БАП типті (5.16 сурет) батарея іске қосқыштан және жұмыс балондарынан тұрады, олар ортақ рамамен қосылған. Іске қосқыш балондар автоматты басты-затворлармен жабдықталған. Шығатын тесіктері құбырлы секционды коллекторлардың кері клапандарымен қосылған. Сығылған ауаның балондағы қысымы электроконтактілі манометрлермен реттеліп отырады. Газқұрамды балондардың сиымдылығы 40л.Секционды коллеторлар тығынды және қорғаныш клапандарымен жабдықталған.

Екі балонды электрлі және тросты келтірулі Т-2МА типті батареялар (5.17) сиымдылығы 40л екі газ құрамды балоннан тұрады. Балондарбасты-затвормен жабдықталған. Т-2МА батареяларын біраз көлемді жанулар локализациясы мен 40м³ көлемдегі ғимараттарда тросты және электрлі келтірулі жүйелерді, сонымен қатар қолмен өрт сөндіру үшін сапты қолдану арқылы қолдануға болады.
Т-2МА батареясына негiзгi техникалық мiнездемелер

Көміртегі диоксидінің заряды, кг 30

Баллон саны:

жұмыс істейтін 1

резевтік 1

Іске қосуға арналған тоқ кернеуі,В 36

Әсердің ұзақтығы,с 60

Габариттер,мм 770*365*1670

Масса (зарядсыз),кг 200
Электрлік іске қосқыш БАЭ типтегі автоматты батарея іске қосқыш және жұмыс балондарына ие. Олар өзара рамамен жалғанған. Іске қосқыш балондар пирапатронды басты-затворлы қондырғылармен жабдықталған, түрткі болатын электрлі жүйемен жалғанған және қысымы 2,5МПа сығылған ауамен толтырылғын. Шыға беріс басты-затворлар тесіктері кері клапанды секционды коллекторлармен жалғанған. Балондағы қысымдарды реттеп отыру үшін электроконтактілі манометрлар орналасқан.

Өрт сөндыргіш құрамды жұмыс балодардың мембраналы басшықтары бар, олар өзара секционды коллекторлармен және імекті және қорғаныш клапандармен қосылған.

БАЭ батареясына негiзгi техникалық мiнездемелер
Қалыпты қысым,МПа

Сығылған ауа 2,5

Гады құрама 12,5

Бір балондағы газды құрамның массасы,кг 30

Әсердің ұзақтығы,с 65

Габариттер,мм 950*650*1850

Масса(зарядсыз), кг 295

1. Сумен сөндіру қондырғыларының құрылысы қандай?

2. Газбен сөндіру қондырғыларының ерекшеліктерін атап көрсет?

Дәріс №13. Көпіршікті, аралас әдіспен өрт сөндіру қондырғылары

{Дәрісте қозғайтын сұрақтар}

1. 
   Көпіршікті өртсөндіру қондырғылары
   
2. 
   Аралас әдіспен сөндіру қондырғылары
   

Көпіршікті өрт сөндіру құрылғылырын халықшаруашылығының түрлі салала-рында обьектілерді өрттен қорғау үшін қолданады.Көбінесе тез тұтанатын және жанғыш сұйықтар қолданатын химиялық, мұнайхимиялық өндірістерде қолданылады.

Спринклерлі көпіршекті қондырғылар құрылымы жергілікті сөндіру мен өртті локализациялау үшін қолданылатын спринклерлі сулы қондырғылылар сияқты болып келеді. Олар көпіршікті спринклер суландырғышы ашылған кезде автоматты түрде қосылады.

Автоматты көпіршік қоректендіруші ретінде гидропневматикалықаккумулятор және суөткізгіштер, ал негізгі көпіршік қоректендірушілер ретінде керекті шығын мен судың қысымын қамтамасыз ететін суөткізгіштер қолданылады.

Спринкерлы көпіршікті қондырғылар құбырөткізгіштермен (жылытылатын жерлерде), құрғақ құбырлармен ( жылытылмайтын жерлерде) және аралас ( 4^оС температура жылыса 8 ай бойы аяқталатын жерлерде) құбырлармен толтырылған болуы мүмкін.

Көпіршікті қондырғылардың бақылау-сигналды түйіндері құрылымы бойынша спринклерлы қондырғылардың бақылау-сигналдардың түйіндеріне аналогты болып келеді

Көпіршікті спринкерлы қондырғысы су ағынына белгілі мөлшерде көпіршік туғызатын автоматты дозатордан тұрады.

Дренчерлыкөпіршікті қондырғылар үлкен аумаққа өрт тез тарайтын объектілерде және де ауалы-механикалық көпіршікпен суландыруды қажет ететін ғимараттардың белгілі бөліктерінің аумағын немесе қорғалатын объектінің толық аумағын қорғау үшін қолданылады.

Өрт сөндіру эффектісі көбінесе бөлменің барлық көлемін ауалы-механикалық көпіршікпен толтыру арқылы жүзеге асырылады.Дренчерлы көпіршікті қондырғыны жоғарғы жиіліктіауалы-механикалық көпіршік алу үшін генератормен жабдықтайды.

Дренчерлыкөпіршік қондырғылар негізгі және көмекші көпіршік қоректендірушілерден тұрады. Көпіршікті қондырғыда көбінесе тұрақты түрде көмекші көпіршік қоректендіруші жұмыс істейді, негізгі көпіршік қоректендіруші тоқ өрт туған жағдайда ғана автоматты түрде іске қосылады. Өрт болған жағдайда өрттік хабарлаушы іске қосылады да,

Көпіршіктудырушы ( 5% -тік концентрация) суға дозатормен беріледі. Ол су шығынының қондырғыдағы өзгерісіне тәуелді көпіршік тудырушының берілуін автоматты реттелуін қамтамасыз етеді.

Дренчерлы көпіршікті қондырғылардың бөлгіш торлары жекелеген секцияларға бөлінеді, олардың түтік өткізгіштері сақиналы немесе тупикті болуы мүмкін.

Түтік өткізгіштердегі көпіршік генераторларын қорғалатын аумақ ауалы-механикалық көпіршікпен біркелкі қамтамасыз етілетіндей болып орналасады. Генератордың биіктігі еденінен 1 метр биіктіктен қорғалатын орынының биіктігіне дейін жетуі мүм кін. Көлемді сөндіргіш дренчерлы қондырғыларда көпіршік генераторлары қорғалатын обьект көпіршікпен біркелкі толатындай етіп орналастырылуы керек. Сонымен қоса көпіршік генераторлары қалыпты жағдайда көлемнің толық толтырылуы кезінде де жұмыс істеуі керек.

Көпіршікпен автоматты сөндіру қондырғысы белгілі аудан немесе обьект көлемінің өрт қауіпсіздігі шартына негізделіп жасалады.

Егер де технологиялық құралдар және жанғыш материалдар тегіс жайғаспай жекелеген бөліктерде тұтануы мүмкіндігі болатын болса онда локальді жұмыс істейтін тез әсер ететін автоматты қондырғыларды қолдынған дұрыс.

Локальді жұмыс істейтін көпіргіш сөндіргіш қондырғысы (5.12 сурет) сусіңіргіштен көпіршіктудырушы сыйымдылықтан көпіршіктудыратын автоматты дозатордан көпіршік генераторларынан бақылаушы қосқышта түйінді қосатын және техналогиялық насосты сөндіретін өрттің хабарлаушыдан тұрады.

1-суқоректендіруші;2- көпіршік тудырушының автоматты дозаторы;3- тегеурінді-қосқыш;4-сыйымдылық көпіршік тудырушымен;5- автоматты басқару жәшігі;6- өрт туралы хабарлаушы;8- технологиялық аппарат;7,9- көпіршік генераторы;10-насос;11- өрт бөлігі;

Өрт болған жағдайда хабарлаушы автоматты түрде тегеуріндіқосқыш қондырғы көпіршіктудырушы ертіндіні генераторға береді, онда сөндіруге арналған көпіршік пайда болады.

1,5-4,5 МПа қысымда көпіршік тудырушы сулы ертінді ПО-1 суарушы тесігінен шығады. Жұптасып соқтығысу арқылы ағын тордан өтіп, радиусы 5-8м тең сфера тәріздес жоғарғы еселі (шамамен 70) біртегіс көпіршік ағынын тудырады. Тәжірибе көрсеткендей, қондырғыда пайда болған көпіршіктің тұрақтылығы жоғары және үлкен көлемді ғимараттарды қорғауға қабілеті бар.

Стационарлы қақпағы бар резервуарларға көпіршік камералы генераторлар орнатады, ал жүзіп жүретін кровлясы бар резервуарларғакөпіршік өткізгішті генераторлар орнатады. Көпіршік камера мен көпіршік өткізгіш көпіршікті ГВПС генераторынан резервуарға береді де генераторларды атмосфералық бұлттанудан және өрт қауіпінен қорғайды. Көпіршік камера резервуардың жоғарғы белдігінде (мұнай өнімінің деңгейінен жоғары) ал көпіршік өткізгіш-жоғарғы белдік астында орналасады.

5.14-суретте ГВПС генераторы бар көпіршік камералы қондырғы сызбанұсқада көрсетілген, ал ГВПС генераторы бар көпіршік өткізгішті қондырғы сызбанұсқада 5.15-суретте көрсетілген.

1-резервуар2- саты;3-көпіршік тудырушыға су ертіндісін беретін құбыр өткізгіш;4- қызмет көрсету алаңы;5-көпіршік генератор;6- көпіршік камерасы.

5.15-сурет. ГВПС генератолы бар көпіршік өткізгішті қондырғы сызбанұсқасы:

1- көпіршік құбыры;2- ГВПС генераторы;3- қызмет көрсету алаңы;4- мұнай өнімдері бар резервуар;5- көпіршік тудырушыға су ертіндісін беретін құбыр өткізгіш; 6- жеңіл балқитын қысқышы бар затвор .