ПОӘК 042.18-24.1. 11/01 2013
|
№ 1 басылым 18.09.2013ж
|
Бет -
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейлі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК 042.18-24.1. 11/02 2013
|
«Малдәрігерлік латын терминологиясы» пәнінің студенттерге арналған оқу-әдістемелік бағдарлама кешені
|
№ 1 басылым
18.09.2013ж.
|
5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығына арналған
«Малдәрігерлік латын терминологиясы» пәнінен
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
СТУДЕНТТЕР ҮШІН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕНДІ
Құрастырғандар: Тойкина Г.Н., ветеринария ғылымдарының кандидаты, Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының профессоры м. а.
Билялов Е.Е., ветеринария ғылымдарының кандидаты Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының аға оқытушысы
Ахметжанова А.Е., в.ғ. магистрі, Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының оқытушысы
«28» 08 2013 ж.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының отырысында
«03» 09 2013 жыл, № 1 хаттама.
Кафедра меңгерушісі, профессор м.а. Г.Тойкина
2.2Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында
« 09 » 09 2013 жыл, № 1 хаттама
Төрайымы А. Тлеубаева
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында шығаруға мақұлданған және ұсынылған.
« 18 » 09 2013 жыл, № 1 хаттама
ОӘК төрайымы, ОӘЖ проректоры Г. Искакова
4 АЛҒАШҚЫ ЕНГІЗІЛУІ
Мазмұны
1. Жалпы ереже........................................................................................................4
2. Пәннің мазмұны және сабақ тақырыптарына бөлінген сағат.........................6
3. Пәнді оқуға арналған оқу-әдістемелік нұсқаулар............................................8
4. Курс форматы......................................................................................................9
5. Курс саясаты........................................................................................................9
6. Бағалау саясаты.................................................................................................10
7. Әдебиеттер.........................................................................................................10
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕ
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
Тойкина Г.Н., ветеринария ғылымдарының кандидаты, Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының профессоры м. а.;
Билялов Е.Е., ветеринария ғылымдарының кандидаты Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының аға оқытушысы;
Ахметжанова А.Е., в.ғ. магистрі., Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының оқытушысы;
Жайлаубаева А.Р., в.ғ. магистрі., Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының оқытушысы;
Байланыс ақпараты - тел. 53-19-20, № 6 оқу ғимараты, кабинет 3;
Сабақ өткізу орны- аудиториялар: 112, 120, 131;
Кредиттың саны – 2;
1.1.1 Пәннің қысқаша мазмұны мен сипаттамасы:
Ветеринариялық пәндерді оқыту барысында қолданылатын терминдерді меңгеру мақсатында латын тілі оқытылады. Осы себепті ветеринариялық терминологияның сөз құрылымдық, лексикалық және граматикалық ерекшеліктерін үйрену және меңгеру үшін ветеринарияның – анатомиялық, фармацевтикалық, гистологиялық және клиникалық-терапевтикалық тарауларында жиі қолданылатын атауларды, ұғымдарды түсінуге пайдалануға үйретеді.
Латын тілі – ғылым тілі ретінде нақты және табиғи ғылымдардың қызметтік тілі болып табылады. Латын тілін меңгеру барысында пәнді ғылымға сәйкес өзіндік ерекшелігі тұрғысынан қарастыра отырып, тілдік мағынада сөйлемнің стилистік мәнін толық түсіне білу және халықаралық деңгейдегі ұғымы ретінде түсіну керек. Сондықтан да белгілі бір саланы меңгеру үшін әр бөлімге сәйкес грамматикалық және лексикалық қажеттіліктер таңдалынып, сөзжасамдық үлгілері оқытылады.
Пәнді оқудың мақсаты:
Латын граматикасын оқу барысында анатомиялық, фармакологиялық және клиникалық терминологиялық сөз жасамды толық меңгеріп, болашақта шипа ұсыным (рецепт) жазу, ауру малға диагноз қою және латын терминдерін ветеринариялық медицина саласында пайдалану қабілеттерін жоғарылатып білімді маман болу үшін.
1.4 Пәнді оқытудың негізгі мақсаты:
Болашақ ветеринария дәрігерлеріне ветеринария саласындағы кең қолданыстағы латын терминдерін үйретіп, шипа ұсынымды, диагноз атауларын т.б үйретуге негізделеді.
1.5 Пәнді оқу нәтижесінде студент білу керек:
- латын тілі грамматикасын, сөйлем құру әдістерін игеру;
- анатомиялық, клиникалық және фармакологиялық терминологияны меңгеру;
- латын тілінде оқудың негізгі ережелерін үйрену;
- сөздікпен жұмыс істеуді;
- латын тілін қолдану принциптерінің негіздерін түсіну;
- дәрі-дәрмектердің тривиальды атауларын жасау тәсілдерін меңгеру;
- шипа ұсыным құрылымын және жазылуын талаптарын білу;
- жануарлардың клиникалық белгілерін көрсету мен диагноз қою барысында сондай-ақ, емдеудегі терминологияны пайдалана алуы керек.
- ветеринариялық терминдердің латын тілінен қазақ тіліне және керісінше аудара алуы;
- ветеринариялық терминдердің мән мағынасын анықтау, қолданыстағы терминоэлементтерді пайдалана отырып, тиісті салаға сәйкес сөзжасам құрылымын құру;
- бағдарлама шеңберінде латын тілінде оқуды және жазуды
- ветеринариялық лабораториялық жағдайда қолданыстағы химиялық элементтер мен процесстердегі терминоэлементтік сөзжасам
- дәрі-дәрмектер қолданысындағы рецептерді сауатты жазып, латын тіліндегі мәтінді мемлекеттік тілге аудару
- латын және гректік терминоэлементтердің қазақша аудармасын жазу;
- ветеринариялық терминдерді малдәрігерлік тәжірибеде кеңінен қолдану;
- терминология және термин түрлерін тиісінше пайдалана білу
- латын терминдерді, ғылыми түсініктерді теориялық және тәжірибелік мағынасында пайдалану;
- студент дербес жұмыс барысында латын тілін меңгеруде оқу- әдістемелік, нормативтік ғылыми сілтемелер, жалпы ережелер, аударма сөздіктер және электронды әртүрлі ақпарат көздерін пайдалана білу.
1.6 Пәннің пререквизиттері:
1.6.1 Жануарлар морфологиясы
1.6.2 Жануарлар физиологиясы және биохимиясы
1.7 Пәннің постреквизиттері:
1.7.1 Фармакология токсикологиямен
1.7.2 Дәрілік заттарды дайындау технологиясы
1.7.3 Инфекциялық және инвазиялық аурулар
1.7.4 Жұқпалы емес аурулар клиникалық диагностика және ветеринариялық хирургия.
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТАҚЫРЫПТАРЫНА БӨЛІНГЕН САҒАТ
Кесте 1
№
р/с
|
Тақырыптың аталуы
|
Сағаты
|
Әдебиет-тер
|
Дәріс
|
Зерт хана
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Модуль 1 Латын граматикасының анатомиялық терминологиясы
|
1.
|
Латын алфавиты. Дауысты және дауыссыз дыбыстар. Дыбыстардың ұзақтығы мен қысқалылығы. Фонетика.
|
1
|
|
|
|
Оқу-әдістеме-лік кешенінің 7-ші тарауында көрсетіл-ген әдебиеттер
Оқу-әдістеме-лік кешенінің 7-ші тарауында көрсетіл-ген әдебиеттер
|
Латын алфавиты. Дауысты және дауыссыз дыбыстар. Дыбыстардың ұзақтығы мен қысқалылығы. Фонетика.
|
|
1
|
|
|
Латын-Грек тілінің тарихы. Көне жазба ескертткіштері.
|
|
|
1
|
3
|
2
|
Монофтонгтар, дифтонгтар және диграфтар. Тұрақты сөз тіркестері, оқылу ережелері. Екпін, буындар түрлері.
|
1
|
|
|
|
Монофтонгтар, дифтонгтар және диграфтар. Тұрақты сөз тіркестері, оқылу ережелері. Екпін, буындар түрлері.
|
|
1
|
|
|
Медицина және ветеринария тарихындағы латын тілінің маңызы.
|
|
|
1
|
3
|
3
|
Анатомиялық терминологияның сөз құрылымы. Қиыспаған және қиысымды анықтауыштар.
|
1
|
|
|
|
Анатомиялық терминологияның сөз құрылымы. Қиыспаған және қиысымды анықтауыштар.
|
|
1
|
|
|
Терминоэлементтер. Латын афоризмдері
|
|
|
1
|
3
|
4
|
Латын граматикасы. Зат есім және сын есім, салыстырмалы шырай. Құрама аралас анатомиялық терминдер.
|
1
|
|
|
|
Латын граматикасы. Зат есім және сын есім, салыстырмалы шырай. Құрама аралас анатомиялық терминдер.
|
|
1
|
|
|
Анатомиялық терминология негізіндегі латын, грек тектік сөзжасам.
|
|
|
1
|
3
|
5
|
ІІІ септеулік зат есімдерінің ерекшеліктерімен родтық жалғаулары. Сөз құрылымына сәйкес мағынасының өзгеруі. зат есімдері мен құрамы аралас анатомиялық терминдер.
|
1
|
|
|
|
ІІІ септеулік затесімдерінің ерекшеліктері. Сөз құрылымына сәйкес мағынасының өзгеруі.
|
|
1
|
|
|
Анатомиялық қиысымды анықтауыш.
|
|
|
1
|
3
|
6
|
Латын тіліндегі зат есім, сын есімдердің көпше түрі. Етістік, сан есім, жұрнақ.
|
1
|
|
|
|
ІІІ септеу зат есімдерінің родтық жалғаулары. ІІІ септеу зат есімдері мен құрамы аралас анатомиялық терминдер.
|
|
1
|
|
|
Анатомиялық қиысымсыз анықтауыш.
|
|
|
1
|
3
|
7
|
Зат есімдер мен сын есімдердің атау және ілік септігіндегі көпше түрі.
|
1
|
|
|
|
Латын тіліндегі зат есім,сын есімдердің көпше түрі. Етістік, сан есім, жұрнақ.
|
|
1
|
|
|
Клиникалық термионологиядағы латын және грек тілдік сөзжасам.
|
|
|
1
|
3
|
Модуль 2 Латын граматикасының клиникалық терминологиясы
|
8
|
Клиникалық терминология туралы түсінік және сөз жасам. Клиникалық терминоэлемент туралы мағлұмат.
|
1
|
|
|
|
Оқу-әдістеме-лік кешенінің 7-ші тарауында көрсетіл-ген әдебиеттер
|
Зат есімдер мен сын есімдердің атау және ілік септігіндегі көпше түрі.
|
|
1
|
|
|
Латын тілінің граматикасы; Латын тіліндегі афоризмдер, префикстер.
|
|
|
1
|
3
|
9
|
Сөз жасамдық құрылымдағы сөздердің бірігуі. Жұрнақ және префикстеу.
|
1
|
|
|
|
Клиникалық терминология туралы түсінік және сөз жасам. Көп компонентті терминоэлемент туралы мағлұмат.
|
|
1
|
|
|
Клиникалық терминология.
|
|
|
1
|
3
|
10
|
Грек-латын дублеттері негізіндегі мүше, жыныс, жас және тінмен ағзалардың аталуы және дербес терминоэлемент.
|
1
|
|
|
|
Сөз жасамдық құрылымдағы сөздердің бірігуі. Жұрнақ және префикстеу.
|
|
1
|
|
|
Негізгі терминоэлементтер.
|
|
|
1
|
3
|
11
|
Организмнің физиологиялық және патологиялық жағдайындағы үрдісін білдіретін дербес терминоэлементтер.
|
1
|
|
|
|
Грек-латын дублеттері негізіндегі мүше, жыныс, жас және тінмен ағзалардың аталуы және дербес терминоэлемент.
|
|
1
|
|
|
Анатомиялық терминология.
|
|
|
1
|
3
|
12
|
Клиникалық және физикалық белгілер мен қасиеттерді, клиникалық маңызды қатынастарды білдіретін дербес терминоэлементтер.
|
1
|
|
|
|
Организмнің физиологиялық және патологиялық жағдайындағы үрдісін білдіретін дербес терминоэлементтер.
|
|
1
|
|
|
Клиникалық терминоэлемент.
|
|
|
1
|
3
|
Модуль 3 Латын граматикасының фармацевтикалық терминологиясы
|
13
|
Фармацевтикалық терминология. Шипаұсыным құрылымы.
|
1
|
|
|
|
Осы оқу-әдістеме-лік кешенінің 7-ші тарауында көрсетіл-ген әдебиеттер
|
Клиникалық және физикалық белгілер мен қасиеттерді, клиникалық маңызды қатынастарды білдіретін дербес терминоэлементтер.
|
|
1
|
|
|
Фармакологиялық терминология негізіндегі сөзжасам.
|
|
|
1
|
3
|
14
|
Дәрі-дәрмектердің сөз жасам құрылымы. Дәрілік күй (форма) туралы қысқаша түсінік.
|
1
|
|
|
|
Фармацевтикалық терминология. Шипаұсыным құрылымы. Дәрі- дәрмектердің сөз жасам құрылымы. Дәрілік күй (форма) туралы қысқаша түсінік.
|
|
1
|
|
|
Фармакологиялық терминология.
|
|
|
1
|
3
|
15
|
Фармацевтикалық терминология мақсатындағы етістік граматикасы. Шипаұсынымдағы бұйрық және шартты райлар.
|
1
|
|
|
|
Фармацевтикалық терминология мақсатындағы етістік граматикасы. Шипаұсынымдағы бұйрық және шартты райлар.
|
|
1
|
|
|
Шипаұсынымдық терминдер және сөзжасам
|
|
|
1
|
3
|
Барлығы:
|
15
|
15
|
15
|
45
|
90
|
3. ПӘНДІ ОҚЫТУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Пән бойынша әрбір сабаққа студенттер оқу әдістемелік бағдарлама кешенінің жоспарына сәйкес негізгі және қосымша әдебиеттерге сүйеніп, баспасөз, электрондық және ғаламторлық материалдарды пайдаланып дайындалуға міндетті (негізгі бөлімдер мен тараулар әрбір сабаққа анықталып отырады).
Студенттер семинарлық сабақ барысында – сөйлесу (әңгіме), ауызша сабақ айту және сұрау, бірлесіп жаттығуларды орындау (ауызша және жазбаша), пікірталас жобаларды өткізу. Өзіндік жұмыс тапсырмаларын өз бетінше меңгеріп, тапсыру.
Студенттерге жазбаша жұмыстарды орындау барысында Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің компьютерлік аудиторияларында ғаламторлық ақпараттармен танысып, мағлұматтар алуға рұқсат беріледі.
4 КУРС ФОРМАТЫ
Аудиториялық сабаққа кіретіндер: дәріс және семинарлық сабақта оқылатын материалдармен пікір алмасу, әртүрлі материалдарды және кейстерді талдау. Әрбір сабаққа студенттер жоспардағы негізгі және қосымша әдебиеттер тізіміне сәйкес дайындалуы тиіс (негізгі бөлімдер мен тараулар әрбір сабаққа анықталып отырады). Бақылау жұмысына қатыспаған және кешіккен студент ешқандай балл алмайды.
Әрбір сабақтын бас кезінде шағын бақылау жұмысы жүргізіледі. Студенттің білімін бағалау емтихан бойынша өткізіледі. Емтиханға пәннің бағдарламаға сәйкес толық курстық тақырыптар сұрақтары енгізіледі.
Негізгі ұғымдар әрбір дәріс барысында түсіндіріледі. Сабақтарға қатысу және негізгі ұғымдарды, анықтамаларымен, түсініктерімен жазу студенттердін міндеті. Егер студент белгілі бір себептермен сабаққа қатыспаса, дәрісті ол топтағы басқа студенттерден алуы керек. Ал оқытушы дәрісті сабақттан тысқары уақытта студентке беруге тиіс емес (қандай себеп-салдары болса да).
Пәннің бағдарламасын меңгеруі жеке жауап беру және жазбаша түрде орындалады. Егер тыңдаушылар бірдемені түсінбесе, оқытушыдан сұрауға болады
5 КУРС САЯСАТЫ
Негізгі талап - латын тілінің оқу әдістемелік кешені бағдарламасының қағидасына сәйкес пәнді толық игеру үшін, ұсынылған талаптарды студенттер түсініп және жауапкершілікпен қарайды деп есептейміз. Студент әрбір сабаққа міндетті түрде қатысуы керек және қаралатын материалдарды талқылауға белсенділік көрсетуі керек. Сондай-ақ, күнделікті сабақтағы оқу бағдарламасын сапалы деңгейде меңгеруді студент өз міндетім деп түсінуі керек.
Аралық бақылауға қойылатын талаптар – латын тілінің грамматикасын және лексикалық материалдарды үйренумен қатар ветеринария саласының анатомиялық, клиникалық және фармацевтикалық терминологияның маңыздылығын, термин және терминоэлементтерді аудару қабілетін көрсете алуы керек.
Семинарлық сабақтар – аудиториялық тапсырмаларды, үй тапсырмасын орындап, сабаққа әрдайым дайындалып келуі керек.
СӨЖ орындауға қойылатын талаптар – СӨЖ тапсырмаларын өз бетінше орындау, ұсынылған және қосымша әдебиеттер мен ақпарат көздерін пайдалана білу ветеринариялық терминдер аудармасын орындау мағынасын түсіну. СӨЖ тапсырмаларын әр студент жазбаша және тиісті уақытында тапсыруға міндетті. СӨЖ жұмысын бағалау оқу әдістемелік кешен бағдарламасының қағидасында көрсетілген бағалау парағының жобалық ұсынымына сәйкес бағаланады.
Емтиханды тапсыруға қойылатын талаптар – пәннің бағдарламаға сәйкес толық курсы бойынша өткен тақырыптарды қамтиды.
Міндетті түрде орындау және тапсыру – семинарлық сабақ тапсырмаларды, жаттығулық немесе өзіндік жұмыстарының барлық түрлерін және аралық пен қортынды бақылауд сонымен қатар, босатылған сабақпен есептескеннің өзінде Сіз толық межелі көрсеткішті (жоғарғы балл) ала алмайсыз. Сабақты себепті жағдаймен босатқанның өзінде де Сіз пәннің толық курсын меңгеруге міндеттісіз және деканаттың ресми рұқсаты арқылы ғана сабаққа қатыса аласыз. Босатқан сабақты Сіз өз мүмкіндігіңізбен игеру үшін тапсырма алып орындайсыз.
Аралық бақылау жұмыстары және пәннің толық курсын меңгеру Сіздің білікті маман болудағы ең басты борышыңыз болып табылады..
6 БАҒАЛАУ САЯСАТЫ
«Малдәрігерлік латын терминологиясы» пәнінен әр аптаға және аралық бақылау түрлеріне сәйкес бағалық меженің бөлінуі (кестеде көрсетілгендей).
Кесте 2
Апта
|
Бақылау түрі
|
Бағалаудың толық межесі
|
Ескеру
|
1
|
2
|
3
|
4
|
|
1-7 аптада барлық аудиториялық сабаққа қатысу
|
30
|
|
1
|
Зертханалық
|
0
|
|
2
|
Зертханалық
|
21
|
|
3
|
ЗТС 21+СОӨЖ6+СӨЖ15
|
42
|
|
4
|
ЗТС 21+СОӨЖ6+СӨЖ15
|
42
|
|
5
|
ЗТС 21+СОӨЖ6+СӨЖ15
|
42
|
|
6
|
ЗТС 21+СОӨЖ6+СӨЖ15
|
42
|
|
7
|
Аралық бақылау № 1. 60+СОӨЖ6+СӨЖ15
|
81
|
|
|
1-7 апта бойынша барлығы:
|
300
|
|
|
8-15 аптада барлық аудиториялық сабаққа қатысу
|
30
|
|
8
|
Зертханалық
|
0
|
|
9
|
Зертханалық
|
17
|
|
10
|
ЗТС 18+СОӨЖ6+СӨЖ15
|
39
|
|
11
|
ЗТС 17+СОӨЖ6+СӨЖ15
|
38
|
|
12
|
ЗТС 18+СОӨЖ6+СӨЖ15
|
39
|
|
13
|
ЗТС 18+СОӨЖ6+СӨЖ15
|
39
|
|
14
|
ЗТС 17+СОӨЖ6+СӨЖ15
|
38
|
|
15
|
Аралық бақылау №2
|
60
|
|
|
8-15 апта бойынша барлығы:
|
300
|
|
Емтихандық баға межесі
|
400
|
|
Академиялық мерзімдегі баға межесі
|
1000
|
|
7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер
7.1.1В.Д.Вульф «Латинский язык и основы ветеринарной терминологии» Москва, 1988
7.1.2 Г.И.Валл «Введение в латинскую ветеринарную терминологию» Омск, 1978
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2. 1 В.Д.Вульф «Учебник латинского языка» Москва, 1977
Достарыңызбен бөлісу: |