Пму ұс н 18. 3/40 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

1. 
   Тұрғы арқылы науаны көкжиекпен кішкене бұрыш жасайтындай етіп бекіту керек (1-сурет). Науаны төменгі шетіне металл цилиндрді қоясыңдар.
   
2. 
   Метроном дыбыс берген бойда шарды науаның жоғарғы басынан жіберіп, ол цилиндрге барып соғылғанға дейін метрономның неше рет соққанын санаңдар. Тәжірибе жүргізерде метрономды минутына 120 рет соғатын етіп қойыңдар.
   
3. 
   Науаның көкжиекке көлбеулік бұрышпен қзгерте отырып, шарды жіберген мезеттен бастап, оның цилиндрге барып соғылуына дейін метроном 4 рет соғатындай етуге болады (соғу арасы – үш толас).
   
4. 
   Шардың қозғалыс уақытын есептеңдер.
   
5. 
   Өлшеуіш таспаның көмегімен шардың орын ауыстыруының ұзындығын табыңдар. Науаның көлбеулігін қзгертпей (тәжірибе шарты өзгермеуі тиіс), метрономның төртінші соғуы мен шардың металл цилиндрге соғылуы дәл келетіндей етіп алып (ол үшін цилиндрді аздап қозғауға болады), тәжірибені бес рет қайталау керек.
   
6. 
   формуласы бойынша орын ауыстыру модулінің орташа мәнін, ал содан соң үдеу модулінің орташа мәнін табыңдар: .
   
7. 
   Өлшеу және есептеу нәтижелерін кестеге жазыңдар:
   

Тәжірибе нөмірі	,м	,м	Метрономның соғу саны	,с
1. 2. 3. 4. 5.

Ешбір өлшеу абсолют дәл болмайды. Өлшеу құралдарының жетілмеуіне және басқа себептерге байланысты, қалай да қателік кетеді. Қателіктерді мейлінше азайту үшін тәжірибе шартын өзгертпей, өлшеу жұмыстарын бірнеше рет қайталап орындаған жөн. Содан кейін олардың арифметикалық орташа мәні есептеледі. Бұл жұмысты да осылай орындау ұсынылады.