17
ерекшеліктері. Қарыз алушылар мен қарыз берушілеріне
байланысты процент тӛлеу кӛздері.
Несиенің атқаратын қызметтері. Несиенің қайта бӛлу
қызметі. Уақытша бос ақша құралдарын қайта бӛлу
механизмі. Нағыз ақшаларды несиелік ақшалар және
операциялармен алмастыру, айналыс шығындарын үнемдеу
қызметі.
Несиелік
капиталды
орталықтандыру
және
шоғырландыруды жылдамдатудағы қызметі.
Несие формалары. Банктік несие – несиенің
неғұрлым кеңірек дамыған формасы. Банктік несиенің
түрлері, оның біздің еліміздегі және шетелдегі даму
ерекшеліктері.
Коммерциялық
несие
және
оның
ерекшеліктері. Тұтыну несиесі, оның түрлері және оның
әртүрлі елдердегі даму ерекшеліктері. Мемлекеттік несие.
Халықаралық несие.
5. Несие жүйесі. Несиелік
мекемелердің түрлері
Несие жүйесі туралы ұғым, оның қызмет ету
шарттары, негізгі құрылымдық элементтері. Несиелік
мекемелердің түрлері: банктік және банктік емес қаржылық-
несиелік институттар.
Банктік мекемелердің түрлері. Эмиссиялық банктер
және оларды ұйымдастырудың құқықтық формалары.
Эмиссиялық емес банктер: әмбебап банктер және
операциялардың кейбір түрлеріне маманданған банктер.
Банк жүйесі экономиканың дербес саласы ретінде,
оның құрамдас элементтері, экономикадағы рӛлі және оның
атқаратын қызметері. Банк жүйесінің түрлері.
Екі деңгейлі банк жүйесінің құрылымы мен қызмет
ету механизмі. Бірінші және екінші деңгейдегі банктердің
қызметін ұйымдастыру ерекшеліктері. Қазақстанда екі
деңгейлі банк жүйесін құру және даму ерекшеліктері.
Экономикасы дамыған елдердің банк жүйесі және
қызмет ету ерекшеліктері.
2
6. Банктік емес несиелік
мекемелердің
мәні және
түрлері.
Маманданған
несиелік-қаржылық
институттар,
олардың типтері мен қызмет ету спецификасы. Зейнетақы
қорлары,
сақтандыру
компаниялары,
факторингтік,
лизингтік, пошталық-жинақтау компаниялары, ломбардтар,
клирингтік палаталар және т.б. Олардың ұйымдастырылу
және қызмет ету ерекшеліктері. Экономикасы дамыған
елдердегі арнайы несиелік-қаржылық мекемелердің түрлері.
2
3-бӛлім. Банктер және банк жҥйесі
7. Мемлекеттің
Орталық
банкі, оның құрылуы
және дамуы.
Орталық эмиссиялық банктердің пайда болуы,
түрлері және мемлекет экономикасындағы оның ролі.
―Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі туралы‖
Қазақстан Республикасының 1995 ж. 30 наурыздағы Заңы.
Қазақстан Республикасының Орталық банкі –
Ұлттық банк. ҚР Ұлттық Банкі, оның құрылымы, заңды
статусы және есеп беруі.
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің негізгі
мақсаттары мен міндеттері. Қазақстан Республикасында баға
тұрақтылығын қамтамасыз ету. Мемлекеттік ақша-несие
саясатын жасау және оны жүргізу. Валюталық реттеу және
2
18
валюталық бақылауды жүзеге асыру. Қаржы жүйесінің
тұрақтылығын қамтамасыз етуге ықпал жасау.
Ұлттық банктің капиталы, резервтері мен табысы.
Ұлттық банкпен басқаруды ұйымдастыру. Ұлттық банктің
жоғары басқару органдарын құру тәртібі және олардың
ӛкілеттілігі
8.
Қазақстан
Республикасы Ұлттық
банкінің функциялары
мен операциялары.
Ақша-несие саясатының түрлері: рестрикциялық,
экспансиондық, дефляциялық және селективтік. Ақша
айналысын
басқару.
Ресми
қайта
қаржыландыру
мӛлшерлемесін бекіту. Ақша-несие саясатының жүзеге
асыратын операцияларының түрлері. Минималды резервтік
талаптардың нормативтерін белгілеу.
Бағалы қағаздарды сату және сатып алу. Ақша-несие
саясатының негізгі операциялары бойынша сыйақы
мӛлшерлемелерін белгілеу. Сыйақы мӛлшерлемелерін
белгілеу.
Банктердің алған қарыздарының жалпы кӛлемін
реттеу. Валюталық интервенциялар жүргізу. Депозиттік
саясат. Ұлттық банк – «банктердің банкі». Ұлттық банк –
Үкіметтің басты банкирі, қаржылық кеңесшісі және агенті.
2
9
Коммерциялық банктер,
атқаратын қызметтері
мен олардың қызметін
ұйымдастыру
Коммерциялық банктердің құқықтық статусы.
«Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік
қызмет туралы» 1995 ж. 31 тамыздағы Қазақстан
Республикасының Заңы. Банктердің негізгі атқаратын
қызметтері. Банк қызметін ұйымдастыру принциптері. Банк
қызметін құру, қайта ұйымдастыру және оны тоқтату
тәртібі. Банктік лицензия түсінігі.
2
10
Коммерциялық
банктердің активті және
пассивті,
комиссиондық-
делдалдық
операциялары.
Банктердің активті және пассивті операцияларының
сипаттамасы.
Пассивті
операциялар. Банктердің
ӛз
қаражатын құру әдістері. Банктердің меншікті капиталы мен
тартылған қаражаттарының құрылымы. Депозиттер, түсінігі
және оның түрлері.
Банктердің
активті
операциялары.
Несиелік
операциялар. «Несиелік желі» түсінігі, қозғалмайтын
мүліктерді кепілдікке ала отырып, берілетін ссудалар.
Вексель және басқа бағалы қағаздармен жасалатын
операциялар. Инвестициялық, факторингтік, лизингтік,
консорциялдық операциялар. Банктердің комиссиондық-
делдалдық және сенім (траст) операциялары.
Банктік тәуекелдер түсінігі және түрлері.
2
4 бӛлім. Бағалы қағаздар нарығының қатысушылары
11
Бағалы қағаздар
нарығы.
Бағалы қағаздар жалған капиталдың бір формасы
ретінде және олардың түрлері: акциялар, облигациялар,
мемлекеттік
қазыналық
міндеттемелері,
жинақ
сертификаттары. Бағалы қағаздарды шығару және олардың
айналысын тіркеу тәртібі.
Қазақстанда
бағалы
қағаздар
нарығының
қалыптасуы. «Бағалы қағаздар нарығы туралы» Қазақстан
Республикасының 2003 жылғы 2 шілдесіндегі Заңы.
2
